Nationale Boomplantdag: “Hoe meer bomen, hoe gezonder je leefomgeving”
De jaarlijkse campagne Nationale Boomplantdag roept op om op 11 november een boom te planten in je tuin. “De herfst is het ideale seizoen om te planten. Bovendien hebben bomen tal van voordelen voor de leefomgeving, het klimaat en de biodiversiteit”, benadrukt VLAM. De campagne wordt gevoerd via Groen van bij ons.
Planten
Op zaterdag 11 november herdenken we niet enkel de wapenstilstand van 1918 maar we vieren ook de Nationale Boomplantdag. Nationale Boomplantdag is een campagne van het Vlaams Centrum voor Agro- en Visserijmarketing (VLAM) en roept alle tuineigenaren op om een boom, struik, haagplant of vaste plant in de tuin te planten. De actie vindt jaarlijks plaats op de tweede zaterdag van november. De herfst is het ideale seizoen om aan de slag te gaan in de tuin en te planten. Omdat een boom in het najaar geen bladeren meer heeft aan de takken, hebben de wortels alle tijd om zich verder te ontwikkelen voor de nieuwe winter er aankomt. Zo heeft de jonge boom een voorsprong in het voorjaar aan de start van een nieuw tuinseizoen. Bovendien is de grond in november nog relatief warm en vochtig waardoor de bomen gemakkelijker aanslaan.
Bomen zorgen niet enkel voor structuur in de tuin maar ook voor een gezonde en klimaatvriendelijke leefomgeving. “Een boom is een absolute meerwaarde. Hoe meer bomen, hoe gezonder je leefomgeving. Ze filteren de lucht en verminderen op die manier ook fijnstof en schadelijke gassen. Ook het klimaat heeft er baat bij, want bomen slaan CO2 op en vergroenen de omgeving”, klinkt het bij VLAM. Daarnaast zorgen bomen ook voor schaduw en bijgevolg voor een lagere omgevingstemperatuur in je tuin.
Het planten van bomen is bovendien gunstig voor de biodiversiteit. “Insecten, vogels en heel wat andere dieren zijn afhankelijk van bomen: als nest- en schuilplaats of als bron van voedsel. Een (extra) boom helpt met andere woorden de natuur overleven”, aldus de organisatie. Nood aan tips voor het planten? Op de website van Groen van bij ons vind je alle instructies.
Boomkwekerij: bloeiende sector in Vlaanderen
Vlaanderen telt een bloeiende boomkwekerijsector die niet alleen in eigen land afzet, maar ook bomen exporteert over heel de wereld. Tijdens de coronacrisis kenden de boomkwekers zeer drukken tijden omdat mensen tijdens de lockdowns buitengewoon veel tijd in hun tuin doorbrachten. Intussen is die piek alweer achter de rug, maar toch heeft de boomkwekerijsector een bijzonder positief imago. “Door bomen te kweken spelen wij een rol in de captatie van CO2. Bovendien dragen bomen ook bij aan meer biodiversiteit en verkoeling in steden. Daarnaast zijn boomkwekers ook belangrijk voor het creëren van de bomen van de toekomst”, zei een boomkweekster eerder aan VILT.
Snoeien
Als expert en docent boomverzorging weet Wim Peeters als geen ander hoe bomen groeien en leven. En die kennis heb je nodig om bomen vakkundig te beheren. Want snoeien is een complex verhaal, met geen eenduidig antwoord voor alle bomen. Samen met tuinaannemer.be geeft hij meer duiding. De eerste vraag die zich stelt is waarom je moet snoeien. “Niet elke boom dient in de winter gesnoeid te worden want in de natuur worden bomen ook niet gesnoeid”, vertelt Peeters. “Dat neemt niet weg dat je om heel wat redenen wel een boom kan snoeien, bijvoorbeeld omdat hij te dicht bij de gevel staat of niet genoeg zonlicht doorlaat.”
De expert boomverzorging raadt aan om zo vroeg mogelijk, bij jonge bomen, een tuinaannemer of boomverzorger in te schakelen. “Met meer spinthout dan kernhout zijn jonge bomen perfect in staat om snoeiwonden te overgroeien. Op latere leeftijd maak je het bomen veel moeilijker om te herstellen. Hoe groter de snoeiwonden, hoe slechter. Eigenlijk zou je maximaal takken van 10 cm dikte mogen afzagen, 5 cm dikte voor bomen die snoeiwonden inwendig minder goed afgrendelen. Want ook al schieten er na de snoei weer takken uit, dat betekent niet dat (te) grote snoeiwonden kunnen inrotten.”
Precies daarom is het belangrijk om goed na te denken bij het aanplanten van bomen, stelt Peeters. Hij benadrukt het belang van deskundig advies voor zowel het type boom als de ideale groeiplaats. “Heel wat mensen schatten de grootte van een boom verkeerd in. Investeer daarom in een degelijke boom die in je tuin past. Een vaak gehoorde fout over bomen is dat je ze simpelweg kan toppen of inkorten als ze te groot worden. Idem wat de nood aan snoeien betreft als de takken heen en weer zwiepen bij stormweer.” Die zwiepende takken zorgen er volgens de expert net voor dat er minder kracht op de stam en wortels terechtkomt waardoor de boom beter beschermd is.
Wanneer je beslist om een boom te snoeien, wanneer is dan het beste moment? Peeters benadrukt dat het belangrijker is om de boom goed te observeren dan om blind de snoeiregels te volgen. “De herfst is alleszins geen goed moment, omdat bomen dan hun bladeren afstoten, chlorofyl afbreken en vervolgens stikstof opslaan als reserve in het hout. Dat proces kost energie. Snoeien is een compromis vinden tussen verlies en winst van energie, waarbij opgeslagen reserve in het hout verloren gaat als je snoeit.”
“De beste periode om bomen op te kronen is de zomer”, stelt de expert. “Dat geldt zeker voor de zogenaamde ABC-bomen die gevoelig zijn voor bloeden, waarbij sappen uit de boom stromen na snoei zoals esdoorn, berk, haagbeuk maar ook druif, kiwi en notenboom.” Peeters raadt aan om bomen waarbij je opnieuw veel schot wil, zoals leibomen of knotwilgen, te snoeien in de winter. Het beste moment is volgens de expert vanaf januari omdat de bomen dan sterk kunnen hergroeien.
Als het op snoeien aankomt, kan er veel misgaan: een boom snoeien in het verkeerde seizoen, te dikke takken afzagen, de kruin intoppen,… Wim Peeters: “Bomen snoeien is nu eenmaal een complex verhaal, waarbij je met tal van factoren rekening moet houden. Daarom leer ik mijn studenten altijd om eerst goed naar een boom te kijken, zonder iets te doen. Observeren en je gezond verstand gebruiken is de eerste stap.” De expert benadrukt dat het belangrijk is om te weten hoe een boom groeit en leeft. “Precies daar kan een vakkundige tuinaannemer of boomverzorger het verschil maken voor een particulier: advies geven over het type boom, letten op een degelijke kwaliteit bij aankoop zoals een goed wortelgestel, correct aanplanten op een interessante groeiplaats. Want vooral in de bodem kan je het verschil maken voor een boom.”
Beeld: VLAM
