Reportage

Het Polderveld oogst erkenning met biogroenten voor AZ Zeno

Reportage

Al acht jaar levert CSA-boerderij Het Polderveld verse biogroenten aan ziekenhuis AZ Zeno in Knokke-Heist. Voor deze unieke samenwerking werd Lieven Devreese, bedrijfsleider van Het Polderveld, genomineerd voor de BioVLAM 2025.

Vandaag
polderveld1

Het Polderveld in Westkapelle werkt al tien jaar volgens het CSA-model (Community Supported Agriculture, ofwel gemeenschapslandbouw). Zo’n 150 gezinnen betalen een jaarbijdrage en kunnen in ruil daarvoor hun eigen groenten oogsten. Het systeem garandeert de consument toegang tot verse, lokale bioproducten en biedt de boer meer inkomenszekerheid.

Wat Het Polderveld extra bijzonder maakt, is de samenwerking die in 2017 werd opgestart met het nabijgelegen ziekenhuis AZ Zeno. Sindsdien gaan de biologische groenten rechtstreeks van het veld naar het bord van de patiënten. Voor dit project kreeg Devreese (37) een nominatie voor de BioVLAM 2025.

Rechtstreeks van het veld naar de keuken

Voor AZ Zeno reserveert Het Polderveld ongeveer één hectare groenten. De oogst wordt dagelijks in bakken verzameld en in de zomer rechtstreeks naar de ziekenhuiskeuken gebracht.

“In het begin kregen we carte blanche over wat en hoeveel we teelden”, vertelt Devreese. “Intussen stemmen we de teeltplanning scherp af op de noden van het ziekenhuis. We houden rekening met de teeltrotatie en de bodem, maar ook met de feedback van de keuken. Zo telen we minder koolrabi omdat het schillen te arbeidsintensief is, terwijl we dankzij een nieuwe tunnelserre nu wel paprika en aubergine kunnen leveren, waar veel vraag naar is.”

Ook de samenwerking zelf is gebaseerd op het CSA-principe. “Op basis van de teeltplanning maken we een transparante kostenraming voor het hele jaar. Daarin zit ook een eerlijk inkomen voor onze arbeid. AZ Zeno vertegenwoordigt ongeveer 40 procent van onze inkomsten.”

Hoe het begon

De samenwerking met het ziekenhuis ontstond toevallig. “In ons eerste jaar hadden we veel te veel courgettes”, herinnert Devreese zich. “We zijn toen op zoek gegaan naar afnemers en hebben AZ Zeno gebeld. Cateringmanager Pieter De Smet kwam langs, proefde de courgettes en was meteen enthousiast. Het ziekenhuis was net op zoek naar lokale voeding. Zo is het idee gegroeid.”

De keuze voor lokale biovoeding is inmiddels stevig verankerd in de visie van AZ Zeno. “Wij geloven dat gezonde, verse voeding kan bijdragen aan het herstel van patiënten”, aldus De Smet.

Vandaag gebruikt AZ Zeno zo’n 35 procent biologische ingrediënten in de patiëntenkeuken. Door rechtstreeks samen te werken met de boerderij wordt de keuken uitgedaagd om seizoensgebonden te koken en creatief om te gaan met het brede teeltaanbod. Bovendien steken patiënten van de psychiatrische afdeling maandelijks twee uur de handen uit de mouwen op Het Polderveld. Dat levert niet alleen veel hulp op, maar geeft de patiënten ook een waardevolle en rustgevende ervaring.

ZoBio: zorg en bio hand in hand

De nominatie voor de BioVLAM is een mooie erkenning, zegt Devreese: “We zijn trots dat de visie van AZ Zeno en onze bijdrage daaraan anderen kan inspireren. Een erkenning voor Het Polderveld is ook een erkenning voor AZ Zeno en hun aanpak.”

Die inspiratie blijft niet beperkt tot Knokke-Heist. Het Polderveld en AZ Zeno zijn pioniers binnen ZoBio, een project van BioForum dat inzet op langdurige samenwerkingen tussen zorginstellingen en lokale bioboeren. Zulke partnerschappen verkorten de keten, verkleinen de ecologische voetafdruk, verminderen voedselverspilling en versterken de band tussen boer en zorg.

polderveld2

Biodiversiteit als rode draad

Duurzaamheid is voor Devreese vanzelfsprekend. “Onze keten is ultrakort: de boerderij ligt op een boogscheut van AZ Zeno. Soms liggen onze groenten al tien minuten later in de koelcel. Dat bespaart op transport en koeling.” Ook voedselverlies blijft minimaal, omdat de ziekenhuiskeuken ook minder perfecte groenten verwerkt. “Rucola met wat gaatjes door aardvlooien is bijvoorbeeld nog prima geschikt voor pesto.”

Voor Devreese is biologische landbouw onlosmakelijk verbonden met biodiversiteit. “Het gaat erom een robuust ecosysteem te creëren. Vroeger leefden boeren in een rijke omgeving en hadden daardoor minder last van ziekten en plagen. Diversiteit is de sleutel. Dat blijft me fascineren.”

Hij stimuleert biodiversiteit op vele manieren: houtkanten die wind breken en nestgelegenheid bieden, koolmezen die rupsen onder controle houden, egels die slakken wegwerken, en bloemen die bestuivers aantrekken. “In de natuur is alles met elkaar verbonden.”

Blik op de toekomst

Het Polderveld kijkt intussen vooruit. “Recent zijn we gestart met een voedselbos op een stuk grond van AZ Zeno, vlak naast het ziekenhuis”, vertelt Devreese. “Het is de bedoeling om er fruitproductie – appel, peer, pruim – te combineren met therapie en beleving. Bezoekers kunnen er bijvoorbeeld wandelen met patiënten. Ook bij onze boerderij hebben we fruitbomen geplant om fruit te leveren aan AZ Zeno.”

Wat hem drijft? “Het doet deugd iets te betekenen voor veel mensen: voor de gezinnen die hier oogsten, én voor de patiënten in het ziekenhuis die kunnen genieten van gezonde biovoeding. Dat is toch fantastisch?”

Recent werd bekend dat Lieven Devreese ook een van de drie Europese kanshebbers is in de categorie Beste Biologische Boer van 2025 bij de EU Organic Awards. De winnaars worden bekendgemaakt op 23 september.

De BioVLAM zet elk jaar inspirerende ondernemers in de biologische landbouw in de kijker. Stemmen kan via deze link.

De laureaat van de BioVLAM 2025 wordt eind september 2025 bekendgemaakt.

Bron: Alles over Bio

Beeld: VLAM

Gerelateerde artikels

Er zijn :newsItemCount nieuwe artikels sinds jouw laatste bezoek