Milieuorganisaties gaan opnieuw in beroep tegen Ineos-ethaankraker

Vierde keer, goede keer, moeten ze bij de milieu-organisaties hebben gedacht. Het steekspel tussen de Britse chemiereus Ineos en de klimaatbewegingen duurt ondertussen al ettelijke jaren. "Toch is het deze keer anders", klinkt het bij BBL. "In het verleden zijn een aantal aspecten van de kraker nooit beoordeeld omdat de focus op de lokale uitstoot lag. Nu kijken we meer naar de impact op het klimaat doorheen de hele waardeketen van plastics."

De milieuorganisaties verleggen met andere woorden de focus van de stikstofdepositie in de Benelux naar de vervuiling van de industrie op zich. "Zo kan de rechter naar het brede plaatje kijken", aldus BBL. "De lokale uitstoot maakt niet zoveel uit, de grote boosdoener is de complete keten van plastics." 

Meerdere vergunningsaanvragen, meer beroepen

Toenmalig Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) gaf in januari 2024 een voorwaardelijke vergunning. Eind juli 2024 kwam er - na het stikstofakkoord - een definitieve vergunning voor de ethaankraker. In oktober vorig jaar vroeg Ineos een nieuwe omgevingsvergunning aan voor de ethaankraker. Dat was opmerkelijk, omdat Ineos al verschillende keren een omgevingsvergunning had gekregen voor de site.  Door een nieuwe omgevingsvergunning aan te vragen, wou Ineos naar eigen zeggen "anticiperen op nieuwe, dynamische wetgeving". "Het laat ons toe om in lijn te blijven met alle laatste modellen. De verschillende aanvragen lopen parallel met elkaar", klonk het toen. Een kwestie van rechtszekerheid dus. Eind vorig jaar keurde de provincie Antwerpen het project opnieuw goed.

Ook de Nederlandse provincies Zeeland en Noord-Brabant waren reeds een paar keer naar de rechter gestapt. Zij vreesden voor extra stikstofneerslag op beschermde natuurgebieden zoals de Brabantse Wal. Een politieke delegatie uit België ging vorig jaar bemiddelen bij de noorderburen, met succes. De Nederlanders lieten hun bezorgdheden recent vallen. 

Voldoet aan alle wettelijke vereisten

Volgens Luk Lemmens (N-VA), gedeputeerde van de provincie Antwerpen, voldoet de aanvraag van Ineos ondertussen aan alle wettelijke vereisten en doorstaat die ook de natuurtoets. "Er is geen aantasting aan de natuur", stelde Lemmens eerder duidelijk. "En binnen de tien jaar moet de fabriek klimaatneutraal werken." Daarmee doelt hij op het vervangen van schaliegas door waterstof als energiebron voor de kraker.

Of de ethaankraker ooit volledig op waterstof zal draaien in plaats van op gas, betwijfelen de klimaatorganisaties. Pierre Wunsch, gouverneur van de Nationale Bank, stelde onlangs dat het Europese waterstofplan "te optimistisch en een tikkeltje naïef is". Ook over de toekomstige vraag naar plastic wereldwijd, lopen de meningen uiteen. Ineos verwacht een stijgende vraag, maar klimaatbewegingen achten dat onwaarschijnlijk door een verzadigde markt met tal van Chinese krakers.

Volgens de Britse krant The Guardian maakt de grote baas, Sir Jim Ratcliffe, zich ondertussen ook steeds meer zorgen over de financiële gezondheid van zijn chemie-imperium. De schuldenlast zou dit jaar naar verwachting oplopen tot bijna 12 miljard euro.