Melkprijs nadert record, melkveehouders beleven topjaar
duidingDe melkprijs blijft stijgen en nadert een recordniveau. Zuivelcoöperatie Milcobel verhoogde de melkprijs deze maand met 1,50 euro naar een reëel uitbetaalde prijs van 56,13 euro per 100 liter. Dit is de zevende opeenvolgende prijsverhoging en brengt het vorige record van 61 euro uit oktober 2022 in zicht. Ook andere melkerijen betalen betere prijzen aan hun leveranciers. Dankzij de licht gedaalde kosten profiteren melkveehouders van een uitzonderlijk rendabel jaar.
De standaardmelkprijs bij Milcobel voor december is verhoogd met 1,50 euro per 100 liter en bedraagt 51,50 euro per 100 liter. Inclusief toeslagen komt dit neer op een uitbetaling van 56,13 euro per 100 liter. Milcobel, dat een derde van de Vlaamse melkveebedrijven vertegenwoordigt, begon 2024 met een melkprijs van 44,23 euro. Vanaf juni steeg de prijs gestaag.
Als extra blijk van het succesvolle jaar keert Milcobel een nabetaling van 0,50 euro per 100 liter uit over de geleverde liters van 2024. Voor een gemiddeld Vlaams melkveebedrijf met een productie van 1 miljoen liter betekent dit een bonus van 5.000 euro.
Herstructurering werpt vruchten af
De positieve resultaten contrasteren met de verliezen van 2023, toen Milcobel een nettoverlies van 11,6 miljoen euro rapporteerde. Dit leidde tot het ontslag van CEO Nils van Dam en een reorganisatie waarbij 130 banen verloren gingen en de poederproductie in Kallo werd teruggeschroefd. “De herstructurering, gecombineerd met hoge zuivelprijzen door schaarste aan melk in Europa, heeft een positieve impact gehad”, stelt het bedrijf.
Volgens Jan Leyten, agro-econoom bij KBC, weerspiegelen de prijsstijgingen bij Milcobel de algemene trends in de melkveehouderij. “Prijzen kunnen wel wat variëren, maar liggen vaak op een soortgelijk niveau en vertonen vergelijkbare trends.”
War for milk
Leyten wijst op een lagere melkproductie door blauwtong. Het virus heeft sinds de zomer een behoorlijke impact gehad op de melkaanvoer. Zo vertelde melkveehouder Pieter D'Hooghe uit Sint-Niklaas tijdens een bedrijfsreportage in VILT dat hij door de blauwtongbesmetting op zijn bedrijf 15 procent minder melk had dan normaal. Uit de cijfers van zuivelfederatie BCZ blijkt dat de verminderede aanvoer vanaf augustus gemiddelde eerder zo’n drie procent bedraagt. Ook een kleine daling van het aanbod, kan de prijzen doen stijgen. Leyten: “Een mindere melkaanvoer en een goede vraag hebben uiteraard een positieve impact op de prijs.”
Ook de concurrentiestrijd tussen zuivelverwerkers om melkveehouders aan zich te binden, speelt een rol. “De markt is veel concurrentieler geworden en melkerijen nemen genoegen met lagere marges om zo melkveehouders een betere prijs te kunnen bieden en zo aan zich te binden”, aldus Leyten.
Dalende kosten, hogere marges
Tegenover de gestegen melkopbrengsten staan licht dalende kosten bij de melkveehouders, zo blijkt uit een analyse van KBC. Door de oorlog in Oekraïne namen de kosten vanaf het voorjaar van 2022 sterk toe om te pieken tot 37 cent per liter dat jaar. “Maar in de tweede helft van 2023 dalen de prijzen voor energie, veevoeder en meststoffen terug. Ook dit jaar is de kostprijs op melkveebedrijven licht gedaald van 34,5 cent per liter tot 33,5 cent nu”, aldus Leyten. Hij benadrukt dat deze kosten de operationele kosten bedragen exclusief de kredietkosten. “Deze kredietkosten variëren sterk per bedrijf, maar liggen gemiddeld op 8,4 cent.”
Waar de kosten op het melkveebedrijf daarmee op zo’n 42 cent liggen, is het inkomen meer dan de het melkprijs alleen. Premies, de verkoop van reforme koeien en kalveren dragen ook bij aan het inkomen van de boer. Wat er werkelijk overblijft – de gemiddelde beschikbare cashflow – is zo’n 15 cent.
Zuivelcoöperaties Milcobel en FrieslandCampina willen fuseren
18 december 2024Prijspiek bereikt?
Hoewel de melkprijs al maanden stijgt, waarschuwt Milcobel voor een mogelijke daling. Zuivelnoteringen vertonen een neerwaartse trend, al wordt verwacht dat de melkprijzen op korte termijn hoog blijven door druk op de Europese melkproductie.
Leyten merkt daarbij op dat de zuivelnoteringen en melkprijs een internationaal spel is van vraag en aanbod. Nieuw-Zeeland heeft als grote melkproducent de belangrijkste kaarten in handen. “En door de vele regen daar en de goede grasgroei, hebben melkveehouders daar het seizoen goed afgetrapt deze zomer.” Veel melk uit Nieuw-Zeeland zou de prijs negatief kunnen beïnvloeden.
Hoe de prijs ook evolueert, de melkveehouderij heeft er in ieder geval een goed jaar opzitten. Ook in Nederland deed de sector goede zaken. Uit de jaarlijkse inkomensraming van Wageningen University & Research (WUR) blijkt dat het inkomen van de gemiddelde melkveehouder met 14 procent steeg naar 74.000 euro. Leyten merkt daarbij op dat de Nederlandse situatie niet één op één vergelijkbaar is met de Vlaamse situatie. In Nederland liggen de mestafzetkosten traditioneel bijvoorbeeld hoger.
KBC merkt de goede rentabiliteit op melkveebedrijven ook door de lagere opnames van het bedrijfskrediet (kaskrediet, vaste voorschotten of straight loans). Er wordt traditioneel een onderscheid gemaakt tussen investeringskredieten in bijvoorbeeld stallen of tractoren en bedrijfskredieten. “Dat zijn financieringen om de bedrijfscyclus te laten draaien. Denk bijvoorbeeld aan de aankoop van krachtvoeder, ruwvoer, zaaigoed of meststoffen, zaken die pas later renderen. Als het goed gaat op een bedrijf zie je meteen dat er minder bedrijfskredieten worden opgenomen.”
Verkoop Ysco en fusieplannen
Milcobel bereidt zich voor op een fusie met FrieslandCampina en heeft ook groen licht gekregen voor de verkoop van dochteronderneming Ysco aan investeringsgroep Davidson Kempner. Een deel van de verkoopopbrengst zal worden gebruikt voor getrouwheidspremies voor melkveehouders, terwijl een ander deel wordt ingezet voor schuldaflossing. In een reactie laat het zuivelbedrijf weten dat de financiële gevolgen hiervan pas volgend jaar op de resultatenbalans zichtbaar zijn.
