Meer zware metalen in groenten uit stadstuintjes

Stadstuintjes en stadslandbouw zijn aan een opmars bezig. In Brussel worden er bijvoorbeeld groenten geteeld op het dak van de koninklijke bibliotheek en vanaf 2014 gebeurt hetzelfde op een wat grotere schaal op de site van de slachthuizen. Duitse onderzoekers waarschuwen dat dit niet zonder gevaar is. Zij stelden verhoogde gehalten zware metalen vast bij groenten uit stadstuintjes in Berlijn.

Een moestuin is weer helemaal 'in' en zelfgeteelde groenten worden verheerlijkt als gezonder dan de exemplaren in de supermarkt omdat zij minder of geen residu's van gewasbeschermingsmiddelen bevatten. Bestaande studies waarschuwden reeds voor de gezondheidsrisico's wanneer tuinders aan de slag gaan op een vervuilde bodem. In het wetenschappelijk tijdschrift Environmental Pollution wijzen onderzoekers nu meer algemeen op de gevaren van groenten telen in de steden.

Onderzoekers van de Technische Universiteit Berlijn namen stalen van groenten en fruit uit stadstuintjes in de hoofdstad en analyseerden de concentratie van metalen zoals cadmium, chroom, lood, zink en koper. In vergelijking met groenten uit de supermarkt werden significant hogere gehalten aangetroffen.

De analyseresultaten van tomaten uit stadstuintjes zijn ronduit slecht: 11 keer meer cadmium en bijna vijf keer meer nikkel dan tomaten in de winkelrekken. Inwoners van Berlijn die zelf snijbieten telen, krijgen daardoor zes keer meer zink binnen dan wanneer ze snijbieten zouden kopen.

Ook voor verschillende andere groenten uit stadstuintjes geldt dat het gehalte aan zware metalen minstens twee keer zo hoog ligt. Hoe dichter het tuintje bij een straat met druk autoverkeer ligt, hoe slechter de analyseresultaten uitvallen. In dat geval worden bijvoorbeeld steeds verhoogde waarden voor lood genoteerd. Twee derde van de groenten uit tuintjes op minder dan 10 meter van een drukke weg overschrijdt de Europese normen voor lood.

De studie helpt het misverstand uit de wereld dat groenten uit een stadstuintje gezonder zijn dan degene die een stedeling in de winkel vindt. De onderzoekers voegen er wel meteen aan toe dat het risico op verontreiniging afgewogen moet worden tegen de sociale voordelen die stadstuintjes bieden.

Wie in de stad woont en het plezier van een moestuin niet kan missen, krijgt het advies om de locatie van de tuin zorgvuldig te kiezen. Het risico op verontreiniging is het laagst in een tuin die zo ver mogelijk verwijderd is van autoverkeer of verscholen ligt achter een gebouw.

Bron: Saeumel, I. Kotsyuk, I, Hoelscher, M. et al. (2012). How healthy is urban horticulture in high traffic areas?