Meer soep, maar geen sap meer bij groente- en fruitbedrijf De Wroeter
ReportageDe vraag naar soep is geëxplodeerd bij maatwerkbedrijf De Wroeter uit Kortessem, dat zich toelegt op de productie van groenten en fruit voor verwerking. Tegenover het soepsucces staat echter het failliet van de sapverwerking. Door sterk groeiende kosten was deze activiteit niet langer rendabel en werd het afgestoten naar een Nederlandse toeleverancier. Het bedrijf gaf eind vorige week in een inkijkje in de wisselende successen van eigen verwerking.
Zo’n 20 mensen staan dezer dagen in de keuken van de activiteitenboerderij De Wroeter uit Kortessem voor de bereiding van soepen. De Wroeter is een netwerkorganisatie die bestaat uit een activiteitenboerderij en een groente- en fruitmaatwerkbedrijf, dat mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt te werk stelt op verschillende locaties in Limburg. Ingrediënten voor de soep worden door het maatwerkbedrijf geteeld in serres en in volle grond.
De eigen verwerking van groenten tot soep is vier jaar geleden gestart en kende op korte tijd en sterke groei. Momenteel wordt er op twee locaties 240 liter geproduceerd voor de eigen boerderijwinkel, scholen en bedrijfskantines. “De verkoop is sterk gestegen nadat een medewerker actief bedrijven en scholen is gaan benaderen”, klinkt het. In de keukens van De Wroeter worden ook spaghettisauzen van eigen groenten gemaakt en het fruitatelier staat in voor de verwerking van het eigen fruit.
Tot vorig jaar werden in het fruitatelier ook eigen sappen geperst, maar deze activiteit werd vorig jaar uitbesteed aan een sapperser in Nederland. “De kosten van het glas waren door de oorlog in Oekraïne verdubbeld en daarnaast zijn ook de lonen sterk gestegen waardoor deze activiteit verlieslatend was. Of we hadden de prijzen dusdanig moeten verhogen dat we de sappen uit de markt geprijsd hadden”, vertelt Katrien Kellens, manager van het groentebedrijf van De Wroeter. Het bedrijf produceerde zo 20.000 liter sap per jaar.
Lessen trekken
De Wroeter had vorige week een handvol boeren over de vloer in een door Boerenbond georganiseerde informatiemiddag rond het thema ‘Lokale verwerking van groente en fruit’. Verantwoordelijke voor de organisatie van het event binnen Boerenbond, Emma Van Steenweghen, vertelt dat er steeds meer boeren geïnteresseerd zijn in de verwerking van hun eigen productie. Dat de sapproductie bij De Wroeter mislukt is, is volgens haar ook een belangrijke les voor boeren met eigen verwerkingsplannen.
Op de informatiedag spraken diverse bedrijven die boeren ondersteunen bij het opzetten van een eigen verwerking. Zo assisteren Ciago (een initiatief van de provincie Limburg) en Food Pilot (een initiatief van ILVO) bij het ontwikkeling van recepturen, productietechnieken en de ontwikkeling en expansie van voedselverwerking. Pipo Appelsappen is dan weer een bedrijf dat onder andere sappen perst voor derden. Volgens mede-eigenaar Brecht Porreye is schaalgrootte één van de voorwaarden om een succesvolle sappenmakerij op te starten.
Pipo Appelsappen werd door de Limburgse fruittelersfamilie Porreye jaren geleden opgericht als aanvulling op de fruitteelt. Het bedrijf is het jaar rond in productie. Naast de verwerking van eigen fruit, perst het dus ook voor derden. “Zo’n 40 procent van de productie is voor derden waarvan de helft boeren die bijvoorbeeld sap in hun eigen boerderijwinkel willen verkopen”, aldus Porreye die constateert dat de vraag naar lokaal verwerkte sappen in de lift zit.
Uitbreiding assortiment korte keten
Pipo Appelsappen zet zijn eigen fruitsappen voor het grootste deel af in een kleine straal rond het bedrijf in Sint-Truiden aan horeca, supermarkten, bakkerijen en hoevewinkels en via eigen automaten. In de winter ligt de automatenverkoop op een lager niveau dan in de zomer, vertelt Porreye die ook interesse heeft in de soepen. “Ik heb de mensen van De Wroeter gevraagd of wij ook soepen kunnen afnemen. Soep, toch vooral in de winter in trek, kan een extra aanleiding zijn voor consumenten om langs onze automaat te rijden.”
Onder de aanwezige boeren onder andere Nele Devoghel. Zij baat met haar echtgenoot Stefaan Van Elven een akkerbouwbedrijf uit met korteketenverkoop. De op het bedrijf geteelde aardappelen, wortelen en uien worden uitsluitend in eigen beheer verkocht en in de boerderijwinkel worden ook eigen soepen aangeboden. “Er is onder andere van andere hoevewinkels vraag naar soep en wij onderzoeken hoe wij de productie kunnen uitbreiden”, aldus Devoghel die ook het concept van een maatwerkbedrijf interessant vindt voor de verwerking.
Ook Luc Vandepoel uit Kortenaken was aanwezig op de informatiedag. Hij runt samen met zijn zoon Jarno een rundveebedrijf met korteketenverkoop in Kortenaken. De melk van de dubbeldoelkoeien wordt verwerkt tot zuivelproducten en samen met het vlees verkocht in de boerderijwinkel. Recent zijn de Vlaams-Brabanders ook gestart met de teelt van biologische aardappelen en verkopen ze ook biogroenten. “Voor het overschot van deze groente zou eigen bereide soep een mooie bestemming kunnen zijn”, laat de boer weten.
Voor De Wroeter betekent de soepproductie een welkome aanvulling op de boerderijactiviteiten. “Het gaat vaak ook om tweede keus groenten die we op de reguliere markt minder goed kunnen vermarkten”, aldus Katrien Kellens. Zij geeft verder aan dat de groenteactiviteiten van het bedrijf, waar het jaar rond 40 mensen werken, verlieslatend is. “Maar het zit in het DNA van ons bedrijf. Tuinbouw kent een zeer laagdrempelige instap waardoor we mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt kunnen onderbrengen en idealiter laten doorstromen naar een reguliere baan.”
Verliezen van de tuinbouw worden opgevangen door inkomsten uit onderaanneming. “Ik heb een pool van 80 mensen ter beschikking waarvan er dus 40 op De Wroeter werken. De rest wordt ingeschakeld via onderaanneming, in onder andere de groenvoorziening of eventueel bij andere groentebedrijven of verwerkers”, besluit Kellens.
