Lichte toename hulpvragen bij Boeren op een Kruispunt tijdens coronacrisis

Vorig jaar kreeg BoeK, een Vlaamse hulporganisatie voor alle boeren en tuinders in moeilijkheden, in totaal 161 nieuwe aanmeldingen, een lichte stijging ten opzichte van 2019 toen het er nog 148 waren. Een derde van de aanmeldingen kwam vorig jaar uit West-Vlaanderen. Oost-Vlaanderen was goed voor een kwart. Limburg, Antwerpen en Vlaams-Brabant waren goed voor respectievelijk 18, 15 en 8 procent.

Het aandeel aanmeldingen uit de veehouderij is in 2020 fors toegenomen: van 48 naar 65 procent. Binnen de veehouderij zijn de verhoudingen wel min of meer dezelfde gebleven. Melkveehouders zijn goed voor 45 procent van de aanmeldingen, varkenshouders voor een kwart en vleesvee- en pluimveehouders voor respectievelijk 23 en 7 procent.

Bij de varkenshouders was er in de laatste weken van 2020 een opvallende toename: op zes weken tijd kreeg BoeK een derde van het aantal aanmeldingen uit die sector te verwerken. Die toename is volgens de organisatie deels het gevolg van corona, maar ook de problemen rond de Afrikaanse varkenspest die maar blijven aanslepen vormen een verklaring. Voor bedrijven die geen of beperkte reserves hebben, leiden de exportproblematiek en de dalende prijzen die daarmee gepaard gaan tot problemen.

Corona niet enige factor

Ook wat betreft de meer complexe hulpvragen waakt BoeK ervoor om de coronacrisis als enige reden aan te wijzen. Net zoals in de rest van de samenleving was er ook in de landbouwsector alvast een verhoogde vraag naar psychosociale zorg. Ook de werking van de hulporganisatie werd door de coronamaatregelen sterk ontregeld en veel fysieke bezoeken aan landbouwbedrijven werden ingeruild voor telefonische contactmomenten.

Door de complexere aanmeldingen moet het team van Boeren op een Kruispunt meerdere problemen tegelijk proberen aanpakken. "De eenheid bedrijf-gezin komt hierdoor veelal meer aan de oppervlakte", klinkt het in het jaarverslag. "Dit is een signaal voor de overheid: elke maatregel heeft diverse en langdurige gevolgen voor een gezin."

Fiere boeren vragen te laat om hulp

Alhoewel het aantal aanmeldingen tijdens corona dus niet extreem gestegen is, kan er volgens BoeK sprake zijn van een "uitgesteld effect". Dat lijkt alvast op te maken uit de piek in aanmeldingen vanuit de varkenshouderij Het. kan ook zijn dat de nood onder landbouwers hoger is dan de cijfers tonen. “Vlaamse boeren zijn fiere mensen.

Deze fierheid heeft ook een negatief kantje. Bij problemen of crisissen proberen ze het zelf op  te lossen. De hulpvraag wordt te laat gesteld", aldus de hulporganisatie. Dit bleek ook uit een studie van ILVO die eind vorig jaar gepubliceerd werd. Uit deze studie kwam ook naar voren dat het mentaal welbevinden in de landbouw sector erop achteruit gaat.

Boeren op een Kruispunt werd in 2007 opgericht onder impuls van de Vlaamse overheid en Cera. Ook Boerenbond, ABS en KVLV-Agra schaarden zich achter het project. Met een aandeel van 75 procent in het budget is de Vlaamse overheid de grootste geldschieter. Twee procent van het budget van vorig jaar kwam tot stand uit schenkingen.  

Het afgelopen coronajaar heeft ook positieve kanten, volgens het jaarverslag van de boerenhulporganisatie. BoeK merkt op dat de burgers iets meer de weg vonden naar hun lokale boer.