"Landbouwbeleid kan een vangnet zijn voor landbouwers"

EU-landbouwcommissaris Dacian Ciolos pleitte op de tweedaagse conferentie in Brussel over de hervorming van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) voor een sociaal vangnet wanneer de inkomens van landbouwers te laag worden. De rechtstreekse inkomenssteun moet volgens Ciolos blijven. Al is hij van oordeel dat een nieuw GLB niet langer gebaseerd kan zijn op historisch verworven rechten.

Ciolos meent dat het GLB geld moet blijven uittrekken voor inkomenssteun aan landbouwers. Daarnaast moet er geld zijn voor investeringen in het landbouwbedrijf, innovatie en het aantrekkelijk houden van de sector voor jonge ondernemers. Met dat laatste gaf hij gehoor aan de opmerking van CEJA-voorzitter Joris Baecke die in naam van de Europese agrarische jongeren pleitte voor een steunregeling voor jonge boeren omdat maar zeven procent van de Europese boeren jonger is dan 35 en een rampzalige uitstroom dreigt. 

"De landbouw moet ervoor zorgen dat de kwaliteit van bodem en water verbetert, de biodiversiteit wordt gewaarborgd en de uitstoot van broeikasgassen naar beneden gaat. De maatschappij vraagt om oplossingen, die de landbouw voor een stuk kan bieden", aldus Ciolos. Volgens Ciolos is de landbouw niet alleen het eerste slachtoffer van de klimaatveranderingen, de sector kan ook als eerste meehelpen aan oplossingen.

Dat publieke goederen als waterkwaliteit, landschapsonderhoud, bodemvruchtbaarheid en biodiversiteit van waarde zijn, beaamden alle afgevaardigden op de GLB-conferentie. Maar of en hoe de beheerder van die publieke goederen beloond moet worden, is onderdeel van een heftig dispuut, waar de landbouwcommissaris de komende maanden nog hard op moet studeren.

Aan de éne kant van het spectrum verkondigen milieugroepen het standpunt dat boeren niet beloond kunnen worden voor het achterwege laten van landbouwpraktijken die publieke goederen aantasten. Aan de andere kant zeggen onder meer landbouworganisaties dat het onmogelijk is zowel de belangen van de publieke goederen te behartigen, een hoge voedselproductie te realiseren en tegelijk ook nog in te leveren op de vergoeding.

Ciolos kondigde aan dat het nieuwe Europese landbouwbeleid eenvoudig moet zijn en gelijk voor gans Europa. Anderzijds moet het GLB wel ruimte bieden voor een regionale of zelfs lokale invulling die rekening houdt met de verscheidenheid van de Europese landbouw. "Het landbouwbeleid moet het verschil maken tussen concurrentiële landbouw en landbouw op plaatsen in de EU die door omstandigheden beperkt zijn in de mogelijkheden", aldus Ciolos.

De eurocommissaris maakte ook duidelijk dat hij afstand neemt van de opvatting dat Europa zich kan afschermen van de rest van de wereld. "We zijn geen eiland en kunnen ons niet terugtrekken in Europa. Wij moeten een bedrage leveren aan de voedselvoorziening van de wereld, maar tegelijk mag het Europese beleid de landbouw in ontwikkelingslanden niet belemmeren".

Padraig Walshe, ondervoorzitter van de overkoepelende Europese landbouworganisatie COPA-COGECA, zei dat de EU niet het familiebedrijf kan promoten en tegelijk kleine bedrijven blootstellen aan grote schommelingen op de markt. "Multinationals kunnen daarmee omgaan, maar kleine familiebedrijven niet". Walshe voegde er nog aan toe dat het niet eerlijk is om landbouwers steeds hogere eisen op te leggen, terwijl ze geconfronteerd worden met steeds lagere prijzen.

Op de GLB-conferentie waren ook EU-afgevaardigden aanwezig die zich hard opstelden en vonden dat landbouwers zelf verantwoordelijk zijn voor de manier waarop ze reageren op veranderingen. "Het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid is geen verzekering", verwoordde econoom Allessandro Sorrentino van de universiteit van Tuscia (Italië) hun mening.