"Klimaatverandering bedreigt watervoorziening landbouw"

De VN-voedsel- en landbouworganisatie FAO waarschuwt voor de impact van klimaatverandering op de beschikbaarheid van water voor landbouw. De FAO vreest problemen voor grote gebieden die geïrrigeerd worden met smeltwater van sneeuw en berggletsjers in Azië. Dichtbevolkte gebieden in rivierdelta's riskeren zowel watertekort in de rivieren, verzilting als overstromingen door een stijgende zeespiegel.

Klimaatverandering zorgt door de stijgende temperatuur voor meer verdamping op land en water. Regenval zal in de tropen nog toenemen, maar elders in de wereld wordt het droger. Het verlies van gletsjers kan een aanzienlijk effect hebben omdat zij het water leveren voor 40 procent van de irrigatie die wereldwijd gebeurt.

Over de grondwatervoorraden spreekt FAO zich in het nieuw rapport, dat gebaseerd is op de huidige wetenschappelijke inzichten, niet met zekerheid uit. Maar de VN-organisatie acht de toenemende kans op droogte alvast een reden om grondwater beter te bufferen zodat productierisico's van landbouwers beperkt kunnen worden.

De hogere temperaturen zullen in de noordelijke hemisfeer weliswaar voor langere groeiseizoenen zorgen, overal elders in de wereld zal er een omgekeerd effect zijn, waardoor de oogsten zullen krimpen, zo waarschuwt het agentschap. "Zowel plattelandsgemeenschappen als de voedselvoorziening van stedelingen wordt hierdoor bedreigd", zegt Alexander Mueller. "Maar de arme plattelandsbewoners, die het meest kwetsbaar zijn, zullen het felst getroffen worden."

Regeringen doen er goed aan nu al maatregelen te nemen. Systemen om het waterverbruik te meten, zijn een noodzakelijke voorwaarde om beleidsbeslissingen te onderbouwen. "In de meeste ontwikkelingslanden is dat nauwelijks ontwikkeld, zodat goede watervoorzieningen en het bijhouden van het waterverbruik daar prioritair zijn", verklaart de FAO.

Landbouwers kunnen ook zelf het heft in handen nemen door hun teeltpraktijk aan te passen, hun waterverbruik terug te dringen en irrigatie te optimaliseren. Maatregelen als keerloze grondbewerking en het telen van diepwortelende gewassen, noemt de FAO twee goede teeltpraktijken.

In ontwikkelingslanden staan kleinschalige landbouwbedrijven, door de moeilijke toegang tot kapitaal, sowieso voor een gigantische uitdaging om hun landbouwexploitatie aan te passen aan de klimaatverandering. De FAO besluit met de vaststelling dat er momenteel nog onvoldoende kennis is omtrent de precieze gevolgen van de klimaatverandering op de watervoorziening van de landbouw.

Meer info: Climate change, water and food security