Kansen op akkoord tijdens WTO-conferentie nemen toe

De Doha-ontwikkelingsronde, de onderhandelingen over liberalisering van de wereldhandel, zijn maandag in een stroomversnelling geraakt. Maandagmorgen maakte de VS-regering duidelijk, bereid te zijn de binnenlandse subsidies aan boeren met 60 procent terug te schroeven. Tijdens een ontmoeting met enkele sleutelspelers heeft eurocommissaris voor handel Peter Mandelson opgesomd welke voorstellen Europa in petto heeft. De kans op succes tijdens een ministerconferentie in Hongkong half december is hierdoor gestegen.

Of het nog mogelijk is een volledig politiek akkoord te bereiken in Hongkong, is weinig waarschijnlijk. Met "de laatste rechte lijn" in zicht, lijkt het er wel dat de vastgelopen onderhandelingen opnieuw tot leven gewekt zijn. Maandag vergaderden in Zürich de toponderhandelaars van een aantal sleutelspelers (VS, EU, India, Brazilië). Dinsdag en woensdag is een formele onderhandelingsronde voorzien op het hoofdkwartier van de WTO in Genève.

Maandagmorgen deed de Amerikaanse minister van handel Rob Portman het voorstel om de subsidies aan Amerikaanse boeren met zestig procent te verminderen, en over vijf jaar de exportsubsidies af te schaffen. Van Europa eisen de VS een daling van de landbouwsubsidies met tachtig procent. Eurocommissaris voor handel Peter Mandelson is blij met de Amerikaanse opening, en zegt dat Europa zeker verder kan gaan dan zestig procent.

Volgens de Commissie betekent dat geen nieuw inkomensverlies voor de Europese landbouwers. Het komt er louter op neer dat de Europese landbouwhervorming die dit jaar van kracht werd, in een omvattend akkoord verankerd wordt en daardoor onomkeerbaar wordt. Door de recente hervorming van het landbouwbeleid is negentig procent van de Europese steun niet langer 'handelsverstorend'; de boer krijgt een forfait, los van de productie. Mandelson wil wel nog zicht op de details van het Amerikaanse voorstel, terwijl de Japanners dat voorstel nu al verworpen hebben.

Europa herhaalt geregeld dat het een zeer ambitieuze liberaliseringsronde beoogt. Europa wil dat de Doha-ronde zorgt voor de opening bijkomende markten voor Europese bedrijven. Diverse regels om de wereldhandel te omkaderen, moeten versterkt worden. En de ronde moet voldoende voordelen opleveren voor de Derde Wereld. Politiek zou het bovendien een belangrijke overwinning zijn voor het multilateraal overleg.

Volgens Mandelson zijn het vooral de andere rijke landen die de armste landen handelskansen moeten bieden. Nu al geldt in Europa een nultarief op de import van diverse producten uit de armste landen. Waarnemers stellen dat er deze week voldoende politieke doorbraak moet zijn, om onder technici het terrein te effenen naar Hongkong toe.

Eind november zou het WTO-secretariaat met een ontwerptekst moeten uitpakken. Die tekst mag niet te veel discussiepunten meer bevatten, anders kunnen de 148 WTO-lidstaten geen consensus bereiken. Sowieso volgt na een politiek akkoord nog een jaar van technische onderhandelingen, om de complexe akkoorden juridisch uit te schrijven. Bedoeling is dat de liberalisering vanaf 1 januari 2008 van kracht wordt.