Is kleur kentekenplaat die van de diesel voor tractor?

In de loop van de maanden april en mei werden in het Belgisch Staatsblad KB’s gepubliceerd die (eindelijk) duidelijkheid scheppen omtrent het gebruik van ‘witte’ dan wel ‘rode’ diesel in tractoren. Tractoren die uitsluitend in landbouwgebruik zijn en de tractoren die om andere redenen vrijgesteld zijn van de periodieke technische keuring mogen met rode diesel rijden. Voor de eerste categorie zal dat met bijbehorende rode nummerplaat zijn, voor de tweede categorie niet. Tractoren die in het grondverzet draaien, dragen een witte nummerplaat en moeten met dure witte diesel rijden. Ingewikkelder wordt het voor de categorie tractoren in gemengd gebruik. Wij concluderen uit het regelkluwen dat een boer in de toekomst beter twee keer nadenkt voor hij met zijn tractor een lokale vereniging te hulp schiet.

Sedert 1 mei zijn tractoren die niet enkel voor land- en tuinbouwgebruik worden aangewend en niet onder een vrijstelling vallen, onderworpen aan een technische keuring. Alle tractoren met een maximaal toegelaten massa (MTM) kleiner dan 3,5 ton (+- tot 50 pk) zijn vrijgesteld van keuring. Is zo’n tractor voor het eerst ingeschreven na 1 januari 2007, dan moet hij voor 1 november 2014 naar de keuring zijn geweest. Voor tractoren die dateren van 1 januari 2002 tot 31 december 2006 is dat 1 mei 2015 en de uiterste keuringsdatum voor tractoren die ingeschreven zijn voor 1 januari 2002 ligt op 1 november 2015. Een tractor die onder de keuringsplicht valt, moet tweejaarlijks op controle bij een MTM lager dan 7,5 ton. Zwaardere tractoren zullen ieder jaar technisch gekeurd worden.

Elke tractor die niet vrijgesteld is van de periodieke keuring, moet met witte diesel rijden. Een tractor van een professionele land- of tuinbouwer moet niet naar de keuring en mag dus zoals vanouds met rode diesel blijven rijden. Al deze tractoren zijn herkenbaar aan een rode nummerplaat. De transporteur of loonwerker die met zijn tractoren uitsluitend in het grondverzet actief is, moet (twee)jaarlijks naar de keuring, de witte kentekenplaat behouden en reguliere diesel tanken.

De hobbyisten die vreesden van hetzelfde laken een broek te krijgen, mogen opgelucht ademhalen. Hoewel zij niet beschikken over een ‘mazoutcontingent’ (officieel heet dat de vergunning Energieproducten en elektriciteit), kunnen zij reguliere diesel blijven tanken. Alle tractoren met een MTM kleiner dan 3,5 ton (+- tot 50 pk) zijn immers vrijgesteld van keuring, net zoals de eventueel zwaardere tractoren van hobbyboeren waarvan het private landbouwgebruik is vrijgesteld. Eigenaars van een oldtimer of paardenhouders met een tractor zijn dus niet direct vrijgesteld. Zolang een oldtimereigenaar er landbouwwerkzaamheden mee uitvoert, is er geen probleem. Voor paardenhouders-tractorgebruikers is het maar de vraag of paardenhouderij al dan niet landbouw is. Gelet op de ruime vrijstellingen gaan we ervan uit dat al deze tractoreigenaars rode diesel kunnen blijven tanken. Een rode kentekenplaat hebben zij daar niet voor nodig want die is immers voorbehouden voor beroepsmatige landbouw en landbouwloonwerken.

Een derde en laatste categorie tractoren die niet naar de keuring moet en kracht uit rode diesel mag putten, zijn de exemplaren die onderhoudswerkzaamheden (maaien van bermen, snoeien, enz.) verrichten in de buurt van openbare wegen. Zet de overheid in de winter een tractor in voor het sneeuwvrij maken van de wegen, dan valt dat evenzeer onder de vrijgestelde activiteiten die genieten van rode diesel. Of een openbaar bestuur die werken met een eigen tractor uitvoert of een loonwerker of landbouwer via agro|aanneming daartoe de opdracht geeft, doet er niet toe. Let wel, het sneeuwvrij maken van een private winkelparking valt niet onder deze vrijstelling.

Een tuinaannemer is een buitenbeentje, zijn tractorgebruik verdient een extra woordje uitleg. Hij voert geen land- of tuinbouwactiviteit uit en geniet dus niet van de ‘landbouwvoorrechten’. Hij moet met andere woorden een witte kentekenplaat monteren en met dure witte diesel rijden. Maar de tractoren van tuinaannemers rijden meestal niet zelfstandig op de openbare weg. Ze worden vervoerd met een containerhaaksysteem op de vrachtwagen. In dat geval is geen nummerplaat nodig en is rode diesel een evidentie. Door het ontbreken van een mazoutcontingent is dat gewone huisbrandolie die per 1.000 liter 22 euro duurder is dan de mazout die een landbouwer inslaat zonder er accijnzen op verschuldigd te zijn.

De categorieën ‘vrijgestelde tractoren’, ‘tractoren exclusief in landbouwgebruik’ en ‘tractoren uitsluitend bedoeld voor niet-landbouwactiviteiten’ blinken uit door hun eenvoud. Daarnaast is er nog het ‘gemengd gebruik van tractoren’, voornamelijk door loonwerkers die landbouwwerken combineren met grondverzet of ander niet aan landbouw gelieerd transport. Deze tractor wordt uitgerust met een rode kentekenplaat, gaat (twee)jaarlijks naar de keuring, tankt de hele tijd rode diesel maar de gebruiker moet wel een logboek bijhouden. Daarin noteert hij de uren die de tractor maakt buiten de landbouw. Ieder kwartaal moeten die draaiuren doorgespeeld worden aan de douane, die extra accijnzen zal opeisen op iedere 0,2 liter per draaiuur buiten de landbouw per kW vermogen van de tractor. Deze regeling geldt maar voor tractoren die meer dan de helft van hun draaiuren gebruikt worden voor landbouw of andere vrijgestelde doeleinden. De loonwerker die eerder sporadisch landbouwwerkzaamheden doet met een tractor die normaal in het grondverzet draait, moet dus met een witte kentekenplaat en de hele tijd met witte diesel rijden.

Tot slot staan we nog even stil bij de landbouwer die zijn tractor sporadisch inzet voor andere activiteiten. Ook dat is gemengd gebruik met alle gevolgen van dien (keuring, logboek bijhouden en betalen van accijnzen), hoe uitzonderlijk die niet-landbouwactiviteit ook is. In het verleden was het evident dat een boer zijn tractor voor de jaarlijkse papierslag. In de toekomst laat hij die kelk dus beter aan zich passeren.

Hetzelfde verhaal gaat op voor de landbouwer die met tractor en kar een politicus helpt bij het plaatsen van verkiezingsborden, met de tractor de pony’s van de kinderen naar het toernooi brengt, de dranghekkens voor en na een wielerwedstrijd verplaatst of de klapstoeltjes aan- en afvoert voor een evenement van de plaatselijke landelijke gilde. Gelet op de rompslomp en de technische keuring die gemengd gebruik met zich meebrengen, dienen organisatoren te begrijpen dat landbouwers er minder happig op zullen zijn om met hun tractor een bijdrage te leveren aan het verenigingsleven. In plaats van hen dat kwalijk te nemen, kan men tijdens evenementen beter tractoren inschakelen (b.v. van loonwerkers of machinedealers) die geregistreerd staan vanwege hun gemengd gebruik. De organisatoren van een carnavalsstoet hoeven hier niet wakker van te liggen. Zij kunnen ook in de toekomst nog beroep doen op landbouwers om de carnavalswagens voort te trekken. Optochten zijn immers vrijgesteld.

De controles op het dieselgebruik in tractoren zullen van start gaan op 1 juli.