Is er nog plaats voor zwaluwen op moderne rundveebedrijven?

Verminderde nestkansen 

Traditionele rundveebedrijven vormen de perfecte habitat voor de zwaluw. De dieren vinden daar nog geschikte nestgelegenheid en grote aantallen vliegende insecten. Moderne stallen worden opgetrokken uit gladde materialen zoals kunststof en metaal. De modder, waar de trekvogels hun nest mee maken, hecht zich niet goed aan die materialen. Ook zijn er in hedendaagse stallen minder spanten en zolders met donkere hoekjes omdat de natuurlijke ventilatie in de stal optimaal gehouden moet worden.  

Heel wat vogels (zoals duiven en spreeuwen) worden actief geweerd uit de stallen omdat ze het voeder van de runderen opeten en ziektes kunnen verspreiden. “De zwaluwen, en zeker de boerenzwaluwen die graag in de stal nestelen, ondervinden hier ook duidelijk de gevolgen”, concludeert Matthieu Frijlink, coördinator van ILVO Rundveeloket. De populaties zwaluwen gingen de laatste decennia achteruit.  

Zwaluwen ondersteunen 

ILVO Rundveeloket heeft enkele tips en tricks voor moderne rundveebedrijven die graag (terug) zwaluwen willen aantrekken. Ten eerste kan je prefab-nesten plaatsen op een goed toegankelijke plaats, waar de vogels voldoende aanvliegruimte hebben. Het is belangrijk om deze nesten buiten het bereik van katten, ratten of kraaiachtigen te hangen. Omwille van hygiëne hang je de nesten ook best niet in de melkstand of tanklokaal of boven de eet- of drinkplaats van de runderen.  

Onder de nesten (minsten 50 cm) kan je een ‘mestplank’ plaatsen, zodat de plek onder de nesten niet bevuild wordt met uitwerpselen. Door een modderplek te creëren zorg je ervoor dat de vogels nestmateriaal kunnen verzamelen. Een poeltje of waterpartij in de buurt zorgt ervoor dat de zwaluwen kunnen drinken. Heel wat gemeentes geven ook subsidies als je de zwaluw mee wil ondersteunen.  

Biologische insectenbestrijding 

Vliegen en muggen zijn talrijk te vinden op rundveebedrijven en zijn erg belangrijk in het dieet van zwaluwen. Zo kunnen de kleine vogeltjes in één uur 60 insecten eten. Een ouderpaar met jongen kan zelfs tot 9.000 insecten per week vangen. Meerdere zwaluwnesten met jongen kan de insectendruk op een rundveebedrijf dus sterk verlagen.  

“Op deze manier vormen zwaluwen een efficiënte en milieuvriendelijke vorm van insectenbestrijding waardoor het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen verlaagd of vermeden kan worden. Zo kan een populatie zwaluwen een belangrijke pijler vormen in de vliegenbestrijding op rundveebedrijven”, aldus de coördinator van het ILVO Rundveeloket.