Indonesië in de clinch met WHO over vogelgriepbloed

De 22-jarige vrouw Elis overleed op 10 februari in een ziekenhuis in Jakarta aan de gevolgen van vogelgriep. Zeer tot ongenoegen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) weigert Indonesië voorlopig om bloedstalen van Elis ter beschikking te stellen voor buitenlands onderzoek naar vaccins. De Indonesische regering nam de maatregel nadat bekend raakte dat het Australische farmaceutische bedrijf CSL een nieuw vaccin tegen vogelgriep ontwikkeld had en dat daarbij gebruik gemaakt werd van Indonesische bloedmonsters.

Volgens de Indonesische minister van Gezondheidszorg, Siti Fadilah Supari, was met de WHO afgesproken dat de monsters niet voor commerciële doeleinden gebruikt zouden worden. Zij overweegt zelfs juridische stappen tegen de WHO. Voorlopig gaat in elk geval geen druppel besmet bloed het land nog uit. De medewerking met de WHO-laboratoria werd opgezegd, en de in Zwitserland gevestigde firma Baxter Healthcare werd aangetrokken om in Indonesië met 'eigen' bloed een eigen vaccin aan te maken. Zo blijft ook de winst die zo'n vaccin oplevert in eigen land.

De WHO protesteerde meteen tegen de Indonesische beslissing, omdat die het wereldwijde antigriepsysteem ondermijnt dat de organisatie in veertig jaar heeft opgebouwd. Indonesië is immers het land met de meeste menselijke vogelgriepslachtoffers ter wereld. En dat maakt het land belangrijk: de aanhoudende stroom slachtoffers daar houdt het onderzoek gaande. De bloedmonsters geven immers informatie over de veranderingen die het virus ondergaat, want het H5N1-virus muteert voortdurend. De Indonesische variant van het virus verschilt daardoor al van de Vietnamese variant, die tot nu toe steeds is gebruikt voor het produceren van vaccins. De Indonesische monsters zijn daarom van wezenlijk belang voor het maken van nieuwe, effectievere vaccins.

De kans dat de WHO uiteindelijk de Indonesische bloedmonsters toch zal krijgen, is aanzienlijk. Supari, kondigde vrijdag aan dat haar land het bloed weer zal opsturen. Al wil Indonesië dan wel een vergoeding voor het beschikbaar stellen van "zijn" bloed. Wat die vergoeding precies moet inhouden, zei de minister niet. De komende weken zal worden gewerkt aan een "mechanisme" dat zal waarborgen dat Indonesië "niet langer benadeeld" wordt. “Zolang dit niet goed geregeld is, blijft Indonesië bij zijn weigering om nog langer bloedmonsters naar de WHO-laboratoria te sturen”, aldus Supari.(KS)