Hollebeekhoeve failliet, zuivelbedrijven krijgen het lastig

De nv Hollebeekhoeve, een producent van melk en yoghurt uit Kruibeke en onderdeel van de Groep Quireynen, is failliet. De zuivelproducten van het bedrijf lagen bij winkels als AVEVE en AD Delhaize. Vorig jaar raakte het bedrijf nog in opspraak door een onderzoek naar mestfraude bij de Groep Quireynen, het gerechtelijk onderzoek loopt nog steeds.  Begin maart werd al een voorlopig bewindvoerder aangesteld. De balans van het boekjaar 2020 toont een verlies van 1,8 miljoen. Er werken 25 mensen.

Volgens Marga Pieters, één van de twee curatoren, heeft het gerechtelijk onderzoek niet echt een doorslaggevende rol gespeeld bij het faillissement. “Het waren vooral de verlieslatende prijzen waaraan de producten verkocht moesten worden”, licht ze toe bij HLN.  De curatoren zijn intussen wel al in gesprek met een kandidaat-overnemer voor De Hollebeekhoeve. Daarbij wordt uiteraard ook gekeken naar de overname van de 25 personeelsleden. “Een snelle doorstart is het ideale scenario”, bevestigt Marga Pieters. “Maandag buigt de ondernemingsrechtbank zich over het voorstel en hopen we meer nieuws te kunnen geven.” Volgens verschillende bronnen in de zuivelwereld zou het over het Nederlandse Royal A-ware gaan.

Exploderende kosten voor zuivelverwerkers

Renaat Debergh, de gedelegeerd bestuurder van de Belgische zuivelvereniging BCZ, stelt dat het faillissement niet enkel het gevolg is van de zwakke cijfers bij Trends. "Alle zuivelbedrijven die vooral consumptiemelk leveren aan onze winkelketens schrijven rode cijfers. De contracten met de winkelketens zijn in oktober onderhandeld. Sindsdien zijn de productieprijzen fel gestegen. Sinds begin dit jaar zijn ze geëxplodeerd. Onze leden willen opnieuw onderhandelen met de winkelketens, maar dat gebeurt niet. "Contract is contract", wordt ons gemeld. Geen enkele winkelketen wil de contracten aanpassen. De toestand bij onze verwerkers van consumptiemelk is schrijnend. Zij zitten vast. De volgende herziening van de contracten gebeurt normaliter pas begin juli. Zo lang kunnen ze niet wachten."

De verwerkers van consumptiemelk zagen hun productiekosten per liter melk met 22 eurocent stijgen, een klim met liefst 40 procent. Naast de gestegen melkprijzen wegen ook de extra kosten voor energie, verpakkingen, lonen op de cijfers. De onderhandelde prijsverhogingen met de winkelketens van oktober leidden tot slechts een opslag van 4 eurocent per liter. Voor de zuivelbedrijven die verwerkte producten als boter of melkpoeder maken is er meer mogelijkheid om de kostenstijgingen door te rekenen: “De voedingsbedrijven betalen wel gewoon mee voor de hogere prijzen van boter, melkpoeder of mozzarella; de prijs is daar gewoon aan de marktwerking onderhevig. Ook die bedrijven worden trouwens met forse kostenstijgingen geconfronteerd.”

Boter is sinds maart vorig jaar 60 procent duurder geworden. De prijs van volle melkpoeder steeg met 53 procent. De melkveehouders zagen hun prijzen met 41 procent klimmen. Voor 100 liter melk krijgen de boeren nu ruim 47 euro. “We zitten met een gangbare melkprijs die naar het niveau van de biologische melk begint te stijgen”, zegt Debergh, “dat heeft te maken met het feit dat er voor de gangbare melk meer een marktwerking voor de industriële gebruikers. Veel biomelk wordt als consumptiemelk afgezet en daar is het dus moeilijker om de kostenstijgingen doorgerekend te krijgen.”

Het aanbod daalt

In Duitsland en Nederland, twee van de grootste zuivellanden, daalt de productie. Nederland heeft zijn stikstofproblemen en eerder al fosfaten. Duitsland wil met zijn nieuwe Groene landbouwminister een meer extensieve koers uit. Ook in België was er vorig jaar voor het eerst een daling sinds 2010. In 2021 produceerden de Belgische koeien 4,18 miljard liter melk. In 2020 was dat nog 4,2 miljard liter. In 2010 bedroeg de productie 3,2 miljard liter.

"Maar de vraag naar zuivel in Europa blijft groeien, ondanks de stijgende vraag naar plantaardige zuivelvervangers", zegt Debergh. "Er is vooral zeer sterke vraag in Azië en Afrika. Ik verwacht niet dat het melkaanbod in Europa weer snel zal toenemen, gezien de stijging van de grondstoffenprijzen. Die wijzigingen in het aanbod zijn structureel. De tijd van melkoverschotten is voorbij."

De EU blijft de grootste melkproducent ter wereld, maar samen met de andere melkreuzen als de VS en Nieuw-Zeeland zullen ze maar 13 procent van de wereldwijde groei van de vraag kunnen opvangen. De melkveestapel in ontwikkelende landen zal dus onvermijdelijk stijgen.