Heeft EU-steun voor voedselzekerheid in Afrika effect?

Naar schatting een miljard mensen in de wereld lijdt honger. In de periode 2002-2010, heeft de EU meer dan 3,1 miljard euro vrijgemaakt om de voedselzekerheid te verbeteren ten zuiden van de Sahara in Afrika. De Europese Rekenkamer onderzocht of die ontwikkelingshulp doeltreffend was en is daar behoorlijk positief over. Toch zouden de steunmaatregelen maar in de helft van de gevallen een duurzaam effect hebben.

Voedselzekerheid is een groot probleem in Afrika bezuiden de Sahara, waar het aantal mensen dat honger lijdt groter is dan in 1990 en in 2010 is opgelopen tot 239 miljoen. Dat komt overeen met 30 procent van de totale bevolking. Via het Europees Ontwikkelingsfonds tracht de EU hulp te bieden, alsook via een begrotingslijn voedselzekerheid, het thematisch programma voedselzekerheid en de in 2008 vastgestelde Voedselfaciliteit voor een snelle respons op de crisis die er gekomen is naar aanleiding van de schommelende voedselprijzen in ontwikkelingslanden.

De Europese Rekenkamer controleerde de ontwikkelingssteun op zijn doeltreffendheid. “De EU-hulp heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan het bereiken van voedselzekerheid, maar op meerdere terreinen is er ruimte voor flinke verbetering”, heeft de Rekenkamer nog enkele suggesties tot verbetering in petto voor de Europese Commissie.

De Commissie heeft de ontwikkelingshulp toegespitst op de landen met het hoogste aantal ondervoede mensen, maar heeft daardoor onvoldoende oog gehad voor de problemen in andere landen waar ook chronische voedselonzekerheid heerst. “De Voedselfaciliteit is opgezet als reactie op het effect van de voedselprijzencrisis van 2007-2008, maar werd niet ontwikkeld om langdurige volatiliteit van de voedselprijzen aan te pakken”, tikt de Rekenkamer op de vingers.

De EU-hulp beantwoordt op adequate wijze aan de behoeften van landen op het vlak van de beschikbaarheid van en de toegang tot voedsel. De Commissie heeft echter onvoldoende prioriteit gegeven aan de omgang met voedsel. Vaak ontbreekt het aan voldoende heldere doelstellingen. Ook zijn de maatregelen soms al te ambitieus, wat vaak het geval is bij projecten van ngo’s. De Rekenkamer denkt dat de steunmaatregelen slechts in de helft van de gevallen een duurzaam effect zullen hebben.

Het advies luidt dan ook om de financiële duurzaamheid van programma’s inzake landbouw beter te ondersteunen, de voedselzekerheid in elk land te evalueren, de haalbaarheid te onderzoeken van een permanent instrument om de gevolgen van mogelijke voedselcrises aan te pakken, voldoende prioriteit te geven aan de omgang met voedsel en tot slot ook doelen te stellen voor de EU-steun die welomlijnd, meetbaar en haalbaar zijn.

Meer info: Doeltreffendheid ontwikkelingshulp EU