Handelsakkoord EU-Australië struikelt opnieuw over landbouwkwesties

Eurocommissaris voor Handel Valdis Dombrovskis toonde zich bij aanvang van de ontmoeting in Osaka nog hoopvol door te zeggen dat een akkoord "binnen bereik" was. En zelf Eurocommissaris voor Landbouw Janusz Wojciechowski was speciaal voor de gesprekken afgezakt naar Japan. Toch blijken de gesprekken opnieuw mislukt te zijn. "De Europese Commissie betreurt het gebrek aan vordering tijdens de gesprekken in Osaka", reageerde de Europese Comissie. "Australië legde opnieuw landbouweisen op tafel die de recente onderhandelingen niet weerspiegelden.”

Landbouwland down under

Australië is een landbouwland. Maar momenteel is de handelsbalans met de EU in agrovoeding voor Australië zwaar negatief. De Australiërs willen dan ook meer runds-, lams- en schapenvlees naar Europa kunnen uitvoeren en ook een grotere markttoegang voor suiker, granen en rijst. Ook de export van de Australische wijnen zijn voor hen een must.

De Europese Unie wil op zijn beurt dan weer niet dat Australische boeren geografische aanduidingen van bekende Europese producten gebruiken. Het gaat dan bijvoorbeeld om 'prosecco', 'feta' en 'mozzarella'. Australië trok in de jaren ’40 trokken veel Italiaanse landbouwers naar ‘The Land Down Under’. En ook recent werd Australië een toevluchtsoord voor Italianen, die de economische crisis in hun land ontvluchtten. Om diezelfde reden kent Australië tegenwoordig ook de grootste Griekse expatgemeenschap ter wereld. Veel Europese migranten hebben een dubbele nationaliteit. Zij kweken en maken in Australië agrovoedingsproducten zoals ze het thuis geleerd hebben, of laten zich inspireren door hun Europese roots. Ze maken en verkopen hun producten in Australië als “mozzarella”, “parmigiana”, “feta” en “prosecco”. Maar Europa beschermt dergelijke producten als geografische aanduiding en wil een hele lijst geografische indicaties in het vrijhandelsakkoord bevestigd zien.

Dat betekent dat in Australië geproduceerde wijn niet langer "prosecco" mag worden genoemd. Producenten zouden hun producten moeten rebranden, herlabelen en onder een andere naam terug op de markt brengen. De Australische zuivelfederatie berekende dat dit hun sector 95 miljoen Australische dollar (AUD) zou kosten, dat is 57,1 miljoen euro. Daartegenover staat dat het economisch voordeel van het akkoord op 94 miljard AUD (56,5 euro) geschat wordt. Verder zijn ook de Europese duurzaamheidsvereisten een doorn in het oog van de Australiërs. Ze willen geen Europese standaarden opgelegd krijgen, die volgens hen niet op hun land van toepassing zijn.

Ook belangrijk voor energie en grondstoffen

Het handelsakkoord gaat niet enkel over voeding, het heeft ook heel wat belangrijke implicaties op vlak van energie en grondstoffen. Zo zou de ruime Australische voorraden lithium, -nikkel en kobalt zeer welkom zijn voor de Europese Unie die de grondstoffen dringend nodig heeft om haar ambitieuze klimaatdoelstellingen te halen. Bovendien heeft Australië enorme gebieden voor wind- en zonne--energie, die een basis moeten vormen voor de groene waterstof die de Europese industrie nodig heeft.

Laatste kans

"We hebben geen vooruitgang kunnen boeken", zei de Australische handelsminister Don Farrell zondag na een ontmoeting met Europese vertegenwoordigers. "De onderhandelingen zullen voortgezet worden en ik ben hoopvol dat we ooit een deal kunnen sluiten die zowel Australië als onze Europese vrienden ten goede komt." Met ooit zal de handelsminister waarschijnlijk niet in de nabije toekomst bedoelen. Want het overleg in Osaka werden gezien als dat van de laatste kans voor een akkoord in de nabije toekomst. Het zal naar verwachting nog jaren duren voor de onderhandelingen weer op gang komen. De Australische minister van Landbouw Murray Watt liet weten dat "in deze legislatuur waarschijnlijk geen nieuwe pogingen wordt ondernomen.” Dat zou beteken dat de Australische regering pas na de parlementsverkiezingen van 2025 weer aan de tafel wil gaan zitten.