Grootste natuuraankoop van 2022: Natuurpunt koopt 142 hectare in Kempen
Natuurpunt heeft in Geel een gebied gekocht van 142 hectare van een adellijke familie. “Met deze aankoop bevestigt Natuurpunt zijn rol als grootste grondverwerver in Vlaanderen”, zo stelt de krant De Tijd. Voor de aankoop wordt bijna vier miljoen euro op tafel gelegd. Daarvan betaalt Vlaanderen 3,5 miljoen euro en Natuurpunt 450.000 euro.
Naar een natuurgebied van 250 hectare
Natuurpunt was al in het bezit van natuurgebied Het Breeven dat naast de nieuw aangekochte gronden ligt. “De gronden waren in handen van de adellijke familie Dierckx de Casterlé. De familie wilde het domein in zijn geheel behouden en kwam bij ons terecht”, legt Marc Verachtert, conservator van Het Breeven, uit aan Radio 2. De combinatie van het bestaande gebied van 100 hectare en de nieuw aangekocht gronden zorgt ervoor dat Het Breeven uitbreidt tot bijna 250 hectare.
Het grootste deel van het nieuwe aangekochte domein bestaat uit bos en natuur en een klein deel uit minderwaardige landbouwgrond, zo schrijft De Tijd. Volgens de krant wil Natuurpunt ruim één miljoen euro investeren in het domein. De organisatie wil bijvoorbeeld dennenbossen gaan omvormen in loofbossen, de heide en open plekken meer kansen geven en verhinderen dat het water snel wegvloeit zodat het beter in de bodem kan sijpelen.
Daarnaast wordt een oude wouwer, een afgedamde visvijver die 100 jaar geleden werd drooggelegd, hersteld. “Dat is een groot werk”, klinkt het bij Natuurpunt. “In het verleden is er op die bodem aan landbouw gedaan en gemest. Als we de wouwer opnieuw onder water zetten, lost fosfor op en wordt het water verrijkt met voedingsstoffen. Dat veroorzaakt algenbloei, wat slecht is voor de biodiversiteit. Daarom moeten we een grote zone volledig afgraven.”
Door deze vernattingswerken kan de natuurorganisatie voor de aankoop van het domein rekenen op 80 procent subsidie van de Vlaamse overheid. Die middelen komen uit het budget dat bestemd is voor de Blue Deal, een plan dat de Vlaamse regering in 2020 lanceerde in de strijd tegen waterschaarste en droogte. Waar Natuurpunt initieel geen overnamebedrag wilde noemen, werd later duidelijk dat het om vier miljoen euro gaat, waarvan de Vlaamse overheid 3,5 miljoen euro draagt.
Grootste grondkopers in Vlaanderen
De Tijd noemt deze aankoop de belangrijkste grondaankoop van Natuurpunt in 2022. Het zegt ook dat het Agentschap Natuur en Bos en Natuurpunt de voorbije jaren zijn uitgegroeid tot één van de grootste grondkopers in Vlaanderen.
Het jaarverslag 2022 van Natuurpunt is nog niet beschikbaar dus voor de laatste gegevens moeten we ons wenden tot de cijfers van 2021. Daaruit blijkt dat de organisatie 70,6 miljoen euro inkomsten had. Bijna 71 procent (of net geen 50 miljoen euro) daarvan bestond uit aankoop- en werkingssubsidies. Andere inkomsten van Natuurpunt in 2021 waren: lidgelden, giften en sponsoring (16%), werken natuurgebieden en verkoop vee (9%) en studieopdrachten, cursusinkomsten en inkomsten uit beheer (5%).
In 2021 gaf de organisatie 68,7 miljoen euro uit. Het grootste deel daarvan ging naar het beheer van de 26.727 hectare natuurgebieden (29,5 miljoen euro of 43% van alle uitgaven). Voor aankopen was er een budget van 26,5 miljoen euro beschikbaar (39%). Voor het de post ‘Beleid, beweging, studie en vormingen was er ruim 5 miljoen euro beschikbaar (7%). Voor marketing en communicatie heeft Natuurpunt maar liefst 3,5 miljoen euro uitgegeven.
“In totaal hebben we in 2021 maar liefst 854 hectare natuur veiliggesteld via aankopen, goed voor 39 procent van de bestedingen van de vereniging”, zo schrijft Natuurpunt in het jaarverslag. “Dat was mogelijk dankzij Vlaamse, provinciale en gemeentelijke subsidies en heel veel bijdragen van bedrijven en burgers.” In vergelijking met het jaar voordien stegen de beschikbare middelen in 2021 met 16 procent, wat volgens de organisatie vooral te danken was aan meer subsidies, lidgelden en legaten.
“We sloten 2021 af met een positief resultaat van één miljoen euro, vooral te danken aan enkele eenmalige meevallers”, aldus nog Natuurpunt. In de balans is ook te zien dat de organisatie een eigen vermogen heeft van ruim 328 miljoen euro. De organisatie stelt 554 personeelsleden tewerk.
De meest recente jaarcijfers van het Agentschap Natuur en Bos (ANB) dateren van 2020. Daaruit blijkt dat in dat jaar 1.048 hectare gronden werden aangekocht voor bebossing, voor vernatting en voor de realisatie van andere natuurdoelen, goed voor een bedrag van ruim 22 miljoen euro. Dat is bijna een verdriedubbeling in vergelijking met voorgaande jaren toen dat bedrag schommelde rond de 6 à 8 miljoen euro.
In totaal beheerde ANB in 2020 meer dan 52 miljoen euro aan subsidies. Ten opzichte van 2017 gaat het om een toename van 22 miljoen euro. Als we naar de totale oppervlakte kijken die de overheidsinstelling in beheer heeft, dan gaat het om 90.000 hectare waarvan meer dan 46.000 hectare eigendom is van Natuur en Bos.
Bron: De Tijd / Radio 2 / eigen berichtgeving
