Grondwaterstand België bij slechtste in Europa

België is één van de Europese landen die het zwaarst getroffen worden door de extreme droogte. Dat is te zien op nieuwe kaarten die gemaakt werden op basis van satellietbeelden. Ons grondwater staat een pak lager dan normaal en daarmee doen we het slechter dan Spanje en Zuid-Italië.

De Europese winter van 2019-2020 was de warmste ooit, met weinig sneeuw. Ook de lente was droger en warmer dan normaal, met een historische hittegolf midden mei. “De prognose voor zomer 2020 ziet er niet veel beter uit”, klinkt het bij de Copernicus Climate Change Service (C3S). “Voor het derde jaar op rij wordt Europa geconfronteerd met mogelijke waterproblemen.”

Volgens de C3S begon de meteorologische droogte in het vroege voorjaar van 2020 in Oost-Europa. Van daaruit verspreidde ze zich over het continent, wat de droogte in april en mei verklaart. “Zijrivieren en hoofdtakken van enkele van de belangrijke Europese rivieren - zoals de Elbe, Warta en de Donau - vielen onder de normale seizoensstroom”, klinkt het. “Eind mei en juni herstelden het grondwater- en het waterpeil wel een beetje na zware regenbuien.”

Kaarten, samengesteld met gegevens die verzameld worden door satellieten van het Amerikaans-Duitse Grace-FO project, tonen de stand van het grondwater op ons continent. In dit geval de grondwaterstand op 29 juni (de kaarten krijgen regelmatig een update). Het project bestudeert de beweging van water op aarde op basis van minuscule veranderingen in het zwaartekrachtveld. “De kleuren tonen in welke mate het niveau van het grondwater afwijkt van het normale peil”, klinkt het. “De oranje en rode zones bevatten (veel) minder water, de blauwe zones meer.”

België blijkt in een oranje tot rode zone te liggen. Bijna de helft van onze oppervlakte staat in het diepste rood, wat overeenkomt met een droogte die zich maar één keer in de vijftig jaar voordoet. Andere zwaar getroffen landen zijn Duitsland, Polen, Oekraïne en Tsjechië. In dat laatste land spreken klimatologen zelfs van de ergste droogte in 500 jaar. Ter vergelijking: Spanje, Portugal, het zuiden van Frankrijk en het zuiden van Italië staan er stukken beter voor. Het grondwater is daar zelfs aan de hoge kant, met dank aan enkele zware voorjaarsstormen.

Ons land kleurt niet alleen rood op de grondwaterkaarten, maar ook op kaarten die het oppervlaktewater meten en op kaarten die de hoeveelheid water in de zogenoemde ‘wortelzone’ aanduiden. “De hoeveelheid water in de wortelzone in de gaten houden, is essentieel voor een goed beheer van de Europese landbouw”, laat de C3S weten. “Dit water is van nature beschikbaar voor het telen van gewassen en kan op korte tijd aanzienlijk fluctueren: het kan snel worden aangevuld door regen, maar kan ook snel verdampen tijdens hittegolven en droge periodes. Recente regens in delen van Europa hebben onlangs de vochttekorten aan de oppervlakte aanzienlijk verminderd. Het grondwatertekort aanvullen zal meer moeite vergen.”

Meer weten? Hier lees je meer over het Grace-FO project.