Gebruik kunstmeststoffen daalt door hoge prijzen

De hoeveelheid minerale meststoffen (stikstof en fosfor), die in de Europese landbouw werden gebruikt, bedroeg in 2022 zo’n 9,8 miljoen ton. In vergelijking met 2021 betekent dat een daling van tien procent, het laagste peil in het laatste decennium.

Gedaald gebruik kunstmest

Het gebruik van stikstofhoudende meststoffen in de EU daalde in 2022 tot naar schatting 8,9 miljoen ton, een daling van 9,4 procent op jaarbasis. Het gebruik van stikstofhoudende meststoffen in de landbouw neemt ook in ons land na enkele stabiele jaren een duik. Volgens Eurostat daalt het gebruik van 152.000 ton in 2020, naar 150.000 ton in 2021, waarna het zakt tot 122.000 ton in 2022. Het statistiekbureau vermeldt wel dat het gaat om voorlopige, geschatte cijfers. De grootste gebruikers van stikstofhoudende kunstmest in de Europese landbouw zijn Frankrijk (2 miljoen ton) en Duitsland (1,1 miljoen ton), maar zij behoren evenwel tot de belangrijkste landbouwproducenten van de EU.

In 2022 bedroeg het gebruik van fosforhoudende meststoffen in de EU-landbouw 0,9 miljoen ton. Dit was een daling van 17,9 procent ten opzichte van de hoeveelheid die in 2021 werd gebruikt. Voor ons land blijft het gebruik van fosforhoudende meststoffen de laatste vijf jaar quasi stabiel met net geen 6.000 ton per jaar. De landen met het hoogste gebruik van fosforhoudende meststoffen in de landbouw in 2022 waren Frankrijk, Spanje, Italië en Roemenië. Samen waren zij goed voor ongeveer de helft van het totale gebruik in de EU. 

Duurdere kunstmest

De gestegen prijzen zijn de belangrijkste drijfveer achter de vermindering van het gebruik in kunstmest. Landbouwers worden gedwongen om kosten te besparen en verlagen het gebruik van dure kunstmest. De prijsstijging van kunstmest is tweeledig. Enerzijds is de stikstofhoudende meststoffenindustrie van de EU traditioneel sterk afhankelijk van Russisch gas. Fosfaten worden aan de andere kant voornamelijk buiten de EU gewonnen en brengen daarom hoge transportkosten met zich mee. Rusland en Wit-Rusland zijn belangrijke spelers in de wereldwijde productie van op gesteenten gebaseerde meststoffen (fosfaten en met name kalium). De oorlog in Oekraïne en de toepassing van sancties tegen Rusland leidden tot fors hogere meststofprijzen in 2022, wat wellicht een drijfveer was voor de afname van het gebruik van meststoffen in de EU.