FAO schat ‘verborgen kosten’ van voedselketens op 11,2 biljoen euro
De wereldvoedselorganisatie FAO berekent dat er 11,2 biljoen euro aan verborgen kosten zijn in de wereldwijde voedselketens. Die verborgen kosten hebben een impact op sociale, economische en milieuaspecten zoals onderbetaling, toegang tot land en klimaatverandering.
Verborgen kosten
Onze huidige wereldwijde voedselketens brengen jaarlijks minstens 11,2 biljoen euro aan verborgen kosten met zich mee voor onze gezondheid, het milieu en de samenleving. Dat blijkt uit een analyse van de Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties (FAO) in 154 landen. Gekeken naar het bruto binnenlands product (bbp) van alle landen in 2020, zijn de verborgen kosten goed voor 10 procent hiervan. Volgens het rapport heeft België een geschatte verborgen kost van 33 miljard euro.
Er zijn eerder al andere pogingen ondernomen om de verborgen kosten van agrovoedingssystemen te meten, wat vergelijkbare schattingen heeft opgeleverd als die van FAO. Het nieuwe FAO-rapport is echter het eerste dat deze kosten op nationaal niveau opdeelt en ervoor zorgt dat ze vergelijkbaar zijn tussen de verschillende kostencategorieën en tussen landen.
Voeding en milieu
De grootste verborgen kosten (meer dan 70 procent) worden veroorzaakt door ongezonde voeding. Dat blijkt uit een rapport van The State of Food and Agriculture (SOFA) 2023. Een voedingspatroon met ultrabewerkte voedingsmiddelen, vetten en suikers werkt obesitas en chronische ziektes in de hand, wat resulteert in verliezen op de arbeidsmarkt. Dit probleem stelt zich hoofdzakelijk in hoge- en middeninkomenslanden.
20 procent van de totale kosten zijn milieugerelateerd zoals bijvoorbeeld uitstoot van broeikasgassen en stikstof, veranderingen in landgebruik en watergebruik. Dit probleem treft alle landen en de omvang ervan wordt mogelijk nog onderschat vanwege gegevensbeperking.
Lage inkomens
Landen met een laag inkomen worden in verhouding het zwaarst getroffen door de verborgen kosten van de voedselketen en uit zich in armoede en ondervoeding. De kosten zijn in dergelijke landen goed voor een kwart van het bbp. In landen met een gemiddeld inkomen zijn de kosten verantwoordelijk voor minder dan 12 procent van het bbp, terwijl landen met een hoog inkomen lager scoren met minder dan 8 procent.
Eerlijke voedselketen
Het rapport roept zowel regeringen als de particuliere sector op voor frequentere en gedetailleerde analyses van verborgen of ‘echte’ kosten van de voedselketen uit te voeren via werkelijke kostenberekeningen. Daarop verzoekt het rapport om maatregelen te treffen om de schade te beperken.
