Van Limburgs naar Vlaams probleem: nieuwe everzwijncoördinator moet overlast aanpakken
nieuwsNa de aanstelling van een Limburgse everzwijncoördinator in 2022 wil landbouwminister Jo Brouns nu ook een Vlaamse coördinator. Dat besluit illustreert de opmars van het everzwijn, dat steeds meer schade veroorzaakt in landbouwgebied. De populatie groeit niet alleen in Limburg, maar verspreidt zich over heel Vlaanderen. Een coördinator moet de verschillende betrokken partijen samenbrengen en de overlast helpen beperken.
Momenteel loopt de sollicitatieprocedure voor de Vlaamse everzwijncoördinator, die in januari 2026 aan de slag gaat. Dat maakte minister Brouns onlangs bekend. Sinds 2022 is er al een coördinator actief in Limburg, de bosrijke provincie met de grootste populatie wilde zwijnen.
Het wilde zwijn rukt vanuit deze provincie en ook Waals-Brabant op naar andere gebieden in Vlaanderen. “Wat ooit een Limburgs fenomeen was, is vandaag een Vlaams verhaal. In minstens 51 gemeenten duiken ze op, en dat aantal groeit. Dat brengt uitdagingen mee: landbouwers ondervinden schade aan hun gewassen en ook in bewoond gebied zijn er meer meldingen van overlast of gevaarlijke situaties. Daarom moeten we de krachten beter bundelen”, klinkt het op het kabinet van Brouns.
Coördinatie met lokale betrokkenen
De nieuwe Vlaamse everzwijncoördinator krijgt de opdracht om in heel Vlaanderen het beleid rond everzwijnen te stroomlijnen. “Die coördinator brengt alle betrokkenen uit de landbouw, jacht, natuur en lokale besturen samen om per regio een gedragen aanpak te vinden”, klinkt het.
Door de functie van Hasselt naar Brussel te verhuizen, kan volgens Brouns kordater opgetreden worden. “De coördinator zal nog altijd nauw samenwerken met de mensen op het terrein, maar vanuit Brussel kan hij of zij sneller schakelen tussen regio’s en beleid. Zo kunnen we kennis en ervaring uit Limburg delen met andere provincies die nu pas met het probleem te maken krijgen.”
Jagersvereniging Hubertus Vereniging Vlaanderen (HVV) en landbouworganisatie Boerenbond reageren enthousiast op het besluit van Brouns. “Het is positief dat er een everzwijncoördinator bevoegd wordt voor het Vlaamse niveau. We stellen inderdaad vast dat naast de grote aanwezigheid en schade in Limburg, everzwijnen de laatste jaren meer en meer verschuiven naar Vlaams-Brabant en Antwerpen”, klinkt het bij Boerenbond.
“Landbouwers zijn het beu”
De landbouworganisatie constateert dat landbouwers steeds meer schade ondervinden, onder meer aan mais. “En ze hebben geen toegang tot enige vorm van schadevergoedingen, wat zeer frustrerend is. De enige werkende preventieve maatregelen zijn stevige of elektrische omheiningen waar de landbouwer volledig zelf voor moet opdraaien. De landbouwers zijn dit meer dan beu”, klinkt het.
Boerenbond kijkt uit naar de start van de everzwijncoördinator. “Wij verwachten dat deze zowel naar de landbouwers komt luisteren als concrete oplossingen en middelen zoekt voor de gemelde problemen. Daarnaast hopen we dat deze coördinator de lokale actoren tot meer actie op het terrein kan doen bewegen zodat er meer afschot plaatsvindt”, klinkt het.
Populatie groeit sterk
Het is onbekend hoeveel everzwijnen ons gewest telt, maar dat hun aantal groeit staat als een paal boven water. “Het groeiend aantal blijkt duidelijk uit de afschotgegevens van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO). Dat is de beste indicatie voor de populatie”, aldus HVV-woordvoerder Christophe Rutsaert. Uit deze statistiek blijkt dat er in 2009 115 everzwijnen werden afgeschoten, in 2024 maar liefst 3.419.
De toenemende overlast staat al langer op de politieke agenda. Eerder dit jaar keurde het federale parlement daarom het gebruik van geluiddempers en nachtkijkers voor jagers goed. “Dat maakt het makkelijker om ’s nachts te jagen, het zijn tenslotte echte nachtdieren,” aldus Rutsaert. “We wachten nu op de Vlaamse implementatie van die maatregel.”
