Europese sancties in sesamschandaal

Het voedselschandaal met schimmels en het bacteriëndodende gas ethyleenoxide sleept al aan sinds september 2020. De stof kwam terecht in sesamzaad of -olie, het verdikkingsmiddel johannesbroodpitmeel (E410) en specerijen als curry, gemberpoeder en kurkuma. Voedselagentschappen in Europa moesten al voor vele honderden tonnen besmette voedingsmiddelen uit de handel nemen.

Geen algemene handelssancties

Nu straft de Commissie India dus voor de vele tonnen vervuild sesamzaad die het naar de EU verscheepte. Vijf toezichthouders verliezen het recht om de door hen erkende producten in Europa te verkopen. Hun certificaten zijn niet meer geldig: ze zijn op een 'zwarte lijst' beland. Het gaat om CU Inspections India, Ecocert India, het Indian Organic Certification Agency (Indocert), Lacon Quality Certifications en OneCert International. Opmerkelijk: het gaat allemaal om spelers die garandeerden dat hun producten 'biologisch' van oorsprong waren. De beperkingen gaan in op 1 januari 2022 en zijn al goedgekeurd door de lidstaten. Volgens de Indiase krant Hindu Business Line werd langs Indiase zijde hard gelobbyd tegen het voorstel, maar zonder resultaat.

De Commissie stelt dat die Indiase toezichthouders 'hun klanten misleid hebben door producten met niet toelaatbare resten ethyleenoxide te verkopen'. Wie precies ethyleenoxide spoot op de ­producten, is niet helemaal duidelijk, maar het ziet ernaar uit dat één of meerdere spelers (zoals havenautoriteiten, toezichthouders of exporteurs) systematisch ethyleenoxide toelieten en dat verborgen hielden, mogelijk ook voor hun ­eigen regering in Delhi. De EU kon door de coronacrisis de situatie nog niet ter plaatse onderzoeken.

Europa blijft wel producten aanvaarden die via andere Indiase toezichthouders passeren. Het gaat dus niet om algemene handelssancties tegen Delhi. 'India moet zijn biologische sector heruitvinden en vernieuwen via een nieuw regelgevend kader', zegt analist S. Cyhandrasekaran in de Indiase Financial Express.

Geen acuut gevaar

In december werd over heel ­Europa opnieuw een tiental producten teruggeroepen vanwege ethyleenoxide. Het ging om ­komijn, bouillon en gepofte rijst uit India, maar ook om johannesbroodpitmeel uit Maleisië, ­instantnoedels uit de Filipijnen, biologische kaneel uit Sri Lanka, kruiden uit Libanon en additieven uit China. Dat wijst erop dat het probleem met ethyleenoxide India overstijgt. De vraag is of de Commissie dan ook de ingewikkelde onderhandelingen met Maleisië, Sri Lanka of China wil voeren, en straffen wil blijven opleggen.

Ethyleenoxide is verboden en kankerverwekkend, maar gezien de kleine hoeveelheden levert het voorlopig geen acuut gevaar op voor consumenten.