Europese Commissie wil halvering gewasbescherming wettelijk vastleggen

De Europese Commissie wil de Richtlijn voor Sustainable Use van gewasbeschermingsmiddelen (SUD) in lijn brengen met de doelstellingen van de Green Deal en de Farm-to-Fork-strategie, waarin het cijfer van een halvering van het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen al genoemd wel, zowel op vlak van algemeen volume als voor de “most hazardous” pesticiden. Tegen eind maand wil de Europese Commissie de doelstellingen in nieuwe regels gieten.

Volgens een voorontwerp dat de nieuwswebsite Euractiv te zien kreeg, mikt de Commissie op bindende doelstellingen op Europees niveau, met een mogelijkheid voor de lidstaten om af te wijken op basis van een aantal afgelijnde parameters. De lidstaten zullen zowel een reductiedoelstelling moeten communiceren voor Dit zou de lidstaten ruimte moeten geven om in te spelen op eigen omstandigheden en veranderingen, al zullen ze wel moeten bewijzen dat ze afwijken van de doelstellingen op basis van een veranderende plaagdruk. Bij derogaties zoals die ook in de Nitraatrichtlijn bestaan, moet toch minstens een reductie van 25 procent gewasbeschermingsmiddelen gehaald worden. De lidstaten zullen ook iedere vijf jaar moeten rapporteren aan de Commissie, maar een echte stok achter de deur heeft ze niet: als de doelstellingen niet gehaald worden, volgt gewoon een publieke vingerwijzing.

Kort dag

Peter Jaeken, secretaris-generaal van Phytofar, waarschuwt om de kar niet voor het paard te spannen: “2030 is behoorlijk dichtbij, dat is binnen acht jaar. In Europa zitten we bovendien met een lange tijdslijn voor de ontwikkeling en goedkeuring van nieuwe producten en technieken. We spreken daarbij gemakkelijk over 15 jaar doorlooptijd. Er is nu op politiek een duidelijke opening gemaakt naar nieuwe veredelingstechnieken, maar dat zal er morgen ook niet zomaar allemaal zijn.”

De Sustainable Use-directieve ging in 2009 in voege en dat betekent op veel vlakken al een verstrenging. Onder andere de diepvriesgroententelers bekloegen zich er recent nog over dat het intrekken van verschillende erkenningen voor bestrijdingsmiddelen een kostendrijver was bovenop de stijgende kunstmestprijzen en de dure arbeid. Jaeken: “Wat we vandaag doen is al beter werkende middelen ontwikkelen die met lagere doseringen effectief zijn. Dat is waar onze research and development zich vandaag op richten. Eigenlijk botst dit met de doelstellingen van het groter areaal biologische landbouw, waar je juist op minder werkzame stoffen en dus grotere volumes product bent aangewezen. Onze landbouwers opereren bovendien ook in een internationale economische omgeving, waarbinnen wij als Europa toch wel een heel brede invulling geven aan het voorzorgsprincipe, waarbij we niet alleen de reële, maar ook naar de mogelijke risico's kijken.”

Implementatie kan beter

De Europese Commissie is kritischer in haar evaluatie van de Sustainable Use-richtlijn. Het document dat Euroactiv kon inkijken noemt de richtlijn “gematigd effectief”, waarbij vooral de opvolging en afdwinging van de IPM (Integrated Pest Management) beter kunnen en er een effectiever monitoringsysteem moet komen om de lidstaten op te volgen.

Tot slot wil de Commissie er ook voor zorgen dat alle gewasbeschermingsmiddelen verboden worden in stedelijk gebied, maar ook in publieke parken. De Duitse landbouwminister Cem Özdemir en milieuminister Steffi Lemke hebben zich sinds hun recente aantreden herhaaldelijk uitgesproken voor het verminderen van pesticiden. De Franse Landbouwminister Julien Denormandie, die voorzitter is van de Raad van Landbouwministers, heeft al gezegd dat hij pesticidendossier dit jaar wil afhandelen.