Europese Commissie geeft fiat voor vrijwillige uitkoopregeling varkenshouderijen

De Vlaamse regering keurde in juni vorig jaar het ontwerp goed voor de vrijwillige stopzetting van varkensbedrijven met een impactscore hoger dan 0,5 procent. Eén van de doelstellingen van het stikstofakkoord is immers om de varkensstapel met 30 procent te doen dalen tegen 2030. Voor de regeling trok de regering 200 miljoen euro uit. De Europese Commissie heeft nu geoordeeld dat dit bedrag niet beschouwd wordt als onrechtmatige staatssteun.

Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA), die samen met haar landbouwcollega Jo Brouns (cd&v) de regeling uitwerkte, zou vrijdag per brief formele bevestiging krijgen van de Europese Commissie. Daarna gaat het dossier zo snel mogelijk naar de Vlaamse regering om daar goedgekeurd te worden. “Deze langverwachte beslissing is een zegen voor deze boeren en een mooie opportuniteit om de stikstofuitstoot terug te dringen op een vrijwillige manier”, aldus Demir.

Bedrijven die in aanmerking komen en gekend zijn bij VLM op basis van de Mestbankaangifte 2022 (productiejaar 2021), worden zo snel mogelijk na de goedkeuring van de ministerraad geïnformeerd.   

Het systeem staat los van de vrijwillige uitkoopregeling voor zogenaamde oranje bedrijven uit het ontwerp voor het stikstofakkoord. De stikstofreductie als gevolg van de regeling voor de varkenshouders zit niet in de berekeningen voor het stikstofakkoord en wordt beschouwd als bonus om het stikstofbad sneller te laten leeglopen.

“De varkenssector gaat al jarenlang van crisis naar crisis, te meer omdat we veel meer produceren dan we zelf consumeren en er dus een grote afhankelijkheid is van de buitenlandse markt. Met deze stap kunnen we varkensboeren een vrijwillige stopzetting aanbieden en zo een groot aantal onder hen uit de nood helpen, en tegelijk de varkensstapel verder afbouwen én de uitstoot van ammoniak terugdringen”, zegt Demir.

"Ik ben blij voor de varkenshouders dat er nu eindelijk duidelijkheid is", zegt Brouns. "Het is nu aan de administratie om dit zo snel mogelijk uit te werken."

“Rijkelijk laat”

Boerenbond reageert tevreden op de goedkeuring maar noemt het “rijkelijk laat”. “De aankondiging dateert al van begin 2022 en we hebben tot nu moeten wachten om een goedkeuring te krijgen. Dat betekent dat er heel wat varkenshouders onnodig lang hun productie hebben aangehouden tijdens de lange varkenscrisis door de hoge voeder- en energieprijzen, de Afrikaanse varkenspest, lage varkensprijzen… Dat heeft een diepe put geslagen bij veel mensen. Het had beter geweest dat die put niet zo diep had moeten worden”, vertelt woordvoerder Nele Kempeneers.

Hoeveel boeren zullen intekenen op de oproep, is momenteel koffiedik kijken. “Dat zal afhangen van de bedragen en voorwaarden die eraan gekoppeld zullen worden. We hopen hier snel duidelijkheid over te krijgen”, aldus Kempeneers.

De landbouworganisatie herhaalt ook nog de oproep om de stikstofvermindering door stoppende varkensboeren mee in rekening te brengen in de totale stikstofregeling, die op dit moment nog steeds niet goedgekeurd is.