Demir: "Klimaatzaak kan dramatische gevolgen hebben voor rechtszekerheid"
Het arrest in de Klimaatzaak veroorzaakt mogelijk een lawine aan rechtszaken over vergunningen. Dat is de conclusie van het juridische advies dat Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) heeft opgevraagd naar aanleiding van dat arrest. Woensdag vinden er in het Vlaams Parlement hoorzittingen plaats over de Klimaatzaak. De minister roept op om bijzondere aandacht te besteden aan de impact op de vergunningsverlening.
Op 30 november werden de Belgische staat, het Vlaams Gewest en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest veroordeeld omdat ze onvoldoende inspanningen hebben gedaan om de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen. Dat besliste het Hof van Beroep in de Klimaatzaak die door een collectief van burgers werd aangespannen. Volgens de rechter legde de overheden de verplichting op om tegen 2030 de uitstoot van broeikasgassen met 55 procent te doen dalen in vergelijking met 1990.
Minister Demir verwees eerder naar een analyse van het Vlaams Energie- en Klimaatagentschap (VEKA) om die daling van 55 procent overboord te gooien. “Uit die analyse bleek dat die doelstelling van -55 procent voor Vlaanderen een zware tol zou eisen. We zouden strengere regels moeten opleggen aan particulieren en ondernemers en in de industrie zouden activiteiten afgebouwd moeten worden. Ik wil dat voorkomen”, laat ze weten in een persbericht.
Vzw Klimaatzaak triomfeert, maar gaat in beroep
18 juni 2021Na de uitspraak van het Hof van Beroep liet minister Demir een juridische screening door experten uitvoeren. Die werd vorige maand aan het parlement bezorgd. De conclusie van de experten luidt als volgt: “Het risico van doorwerking van het arrest naar het vergunningencontentieux lijkt ons reëel.” De experten zijn ervan overtuigd dat de vzw Klimaatzaak vanaf 2030 dreigt tussen te komen in lopende vergunningsprocedures als de 55 procent reductie niet gehaald wordt. “Het Verdrag van Aarhus maakt het ook vrij gemakkelijk voor deze vzw om in deze procedure op ontvankelijke wijze verzoekschriften in te dienen. Dit gevaar situeert zich bovendien al vroeger. Vanaf 2024-2025 kunnen dwangsommen worden opgelegd als blijkt dat de tussentijdse rapportages niet gehaald worden.”
“Naast het ingrijpen op lopende vergunningsaanvragen op dat moment kunnen er ook nieuwe zelfstandige burgerlijke procedures worden opgestart tegen overheden en bedrijven die aanleiding geven tot veel of bijkomende uitstoot. Het arrest is in die zin wel belangwekkend te noemen. Terwijl de rechtbank van eerste aanleg zich nog terughoudend opstelde wat het beginsel van de scheiding der machten betreft, is deze ‘pleinvrees’ bij het hof van beroep weggevallen waardoor het risico ontstaat dat een lawine van rechtszaken wordt opgestart”, klonk ook het juridisch advies.
De minister van Omgeving roept de parlementsleden dan ook op om bijzondere aandacht te schenken aan de vergunningverlening tijdens de hoorzittingen die woensdag plaatsvinden in het Vlaams Parlement. “Dit kan dramatische gevolgen hebben voor de rechtszekerheid in Vlaanderen”, stelt ze in een persbericht. Demir laat daarom haar aangekondigde Cassatieberoep verder voorbereiden. “Binnen de Vlaamse meerderheid kreeg ik hiervoor de nodige steun van onder meer collega-minister Gwendolyn Rutten (Open Vld). Cd&v-parlementslid Robrecht Bothuyne vroeg aan de federale regering om mee in Cassatie te gaan”, aldus nog de minister.
Dryade richt pijlen op EU-kwaliteitslabel voor groene investeringen
Samen met vier Europese ngo's heeft de Belgische milieu-vzw Dryade bij de Europese Commissie een verzoek ingediend om haar regels voor groene investeringen in de lucht- en de scheepvaart te herzien. De gehanteerde criteria zijn volgens Dryade onvoldoende wetenschappelijk onderbouwd "en brengen mogelijk de klimaatinspanningen en de bindende klimaatdoelstellingen van de EU in gevaar".
Dryade was de voorbije maanden en jaren betrokken bij tal van procedures tegen Vlaams omgevings- en milieubeleid. Denk aan de ethaankraker van Ineos in de Antwerpse haven en de planschaderegeling in het kader van de bouwshift, maar ook aan de geplande werkwinkelwijk Broeklin in Machelen en het pesticidenbeleid. Nu richt de vzw haar pijlen op de 'EU-taxonomie', het Europese kwaliteitslabel voor ecologisch duurzame investeringen.
Het is Dryade en de ngo's een doorn in het oog dat de Europese Commissie een kwaliteitslabel wil toekennen aan wat ze noemen "een groot aantal zeer vervuilende vliegtuigen en schepen". Dit terwijl de taxonomieregeling net bedoeld is om belangrijke private investeringen af te leiden naar activiteiten die een bijdrage leveren aan een rechtvaardige en duurzame transitie.
Dryade zegt dat volgens de nieuwe criteria voor luchtvaart ook vliegtuigen die aan zwakke brandstofefficiëntienormen voldoen, of die gecertificeerd zijn om met een beperkte hoeveelheid 'duurzame vliegtuigbrandstoffen' te vliegen, als duurzaam worden beschouwd. "Nochtans leert de geschiedenis ons dat dergelijke efficiëntiewinsten steeds teniet werden gedaan door de groei van de sector."
De vier betrokken ngo's zijn Fossielvrij, Protect our Winters, CLAW en Opportunity Green. De procedure die ze nu hebben gestart kan uiteindelijk leiden tot een rechtszaak voor het Europees Hof van Justitie.
Bron: Eigen berichtgeving / Belga
