Controles op illegale visserij schieten tekort, zegt Europese Rekenkamer

De controlesystemen en de sanctieregimes die de Europese Unie en de lidstaten hebben opgezet, hebben twee duidelijke doelen: mariene ecosystemen behoeden voor illegale visserij en de sector zelf verduurzamen. Echter, omdat de lidstaten hun controles en sancties te uiteenlopend toepassen, schieten deze maatregelen tekort.

De aanzienlijke verschillen in reikwijdte en kwaliteit van de controles door de lidstaten verzwakken het systeem, zegt de Rekenkamer in zijn rapport. Ook België wordt genoemd. Het gaf geen informatie over de grondigheid waarmee het de vangstcertificaten controleert. Die documenten moeten elke partij vis die uit derde landen afkomstig is vergezellen, precies om controles mogelijk te maken.

België is ook één van de vijftien lidstaten met wie de Commissie een actieplan heeft opgesteld om bepaalde tekortkomingen aan te pakken. Zo werden er "aanzienlijke tekortkomingen" aangetroffen bij de controle van de weging, registratie en traceerbaarheid van de vangsten. De lidstaten zijn verantwoordelijk voor de controle van alle visserijactiviteiten van hun vloot en in hun wateren, maar als gevolg van zwakke controles in sommige lidstaten blijven overbevissing en onderrapportage voorkomen, zegt de Rekenkamer.

Zeker de handhaving van de aanlandingsverplichting blijft een uitdaging vormen. Daarbij moeten vissers alle vangsten van bepaalde soorten aan land brengen, maar er is volgens de Rekenkamer overvloedig bewijs dat er nog steeds illegaal vangst wordt teruggegooid.

Fraudegevoelig systeem

Het was de bedoeling dat de Europese Unie in 2020 een einde maakte aan illegale visserij. Maar deze doelstelling werd niet gehaald. "Er is nog steeds sprake van niet-duurzame visserij en het risico bestaat dat producten die afkomstig zijn van illegale, ongemelde en ongereglementeerde visserij op de EU-markt worden verkocht", achterhaalde de Rekenkamer. "Door de wettigheid van een product te waarborgen, wordt echter niet gegarandeerd dat het product van duurzame oorsprong is", verwijst hij naar het systeem van de vangstcertificaten, dat al meer dan tien jaar geleden werd ingevoerd.

Een probleem is dat de hele regeling van EU-vangstcertificering op papieren documenten gebaseerd is, wat een verhoogd risico op fraude met zich meebrengt. De Commissie heeft een IT-systeem ontwikkeld om fraude te helpen opsporen en controles te automatiseren, maar niet één lidstaat maakt er gebruik van. De Commissie heeft dan ook al voorgesteld het gebruik van dit systeem te verplichten.

Raadpleeg het volledige rapport van de Rekenkamer.