“Coastbusters”: mosselrif in strijd tegen kusterosie
nieuwsZes jaar lang is er voor de kustlijn van De Panne gewerkt aan een mosselrif dat deel uitmaakt van het onderzoeksproject “Coastbusters” om de kust beter te beschermen tegen erosie. “Het maakt onze Noordzee eens te meer een toonbeeld van innovatief en vooruitziend onderzoek”, vertelt minister van Noordzee Vincent Van Quickenborne (Open Vld).
Kustbeschermingstechniek
De stijgende zeespiegel en mogelijk frequentere toekomstige stormen bemoeilijken in veel landen de handhaving van de basiskustlijn. Tijdens een storm waait niet alleen het zand op het strand weg. Ook in water erodeert het zand dieper de zee in, waardoor de kustlijn minder goed beschermd is tegen overstromingen. Door mosselriffen te gebruiken als kustbeschermingstechniek, vormen de riffen een eerste beschermingslinie tegen stormen. Op het land zorgen het strand en de duinen als tweede beschermingslijn. Het onderzoeksproject Coastbusters gaat uit van onder meer het Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek (ILVO), het Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ) en het Vlaams Agentschap Innoveren & Ondernemen (VLAIO).
Mosselrif
Om zo’n mosselrif te bouwen werden eerst twee kilometer voor de kust van De Panne bio-afbreekbare touwen in het water gelaten. Op die touwen zijn spontaan mosselen beginnen groeien. Door hun toegenomen gewicht vallen de mosselen na een tijd van de touwen op de zeebodem.
"Eenmaal op de grond kunnen ze zich reorganiseren tot een rif en proberen ze zich ook samen vast te hechten aan de zeebodem. Maar uiteraard is dat voor hen niet zo makkelijk. Daarom hebben we grote hoeveelheden mosselen nodig om het te doen slagen”, aldus Alexia Semeraro, marien onderzoeker bij ILVO.
Het mosselrif van 200 vierkante meter voor de kustlijn van De Panne heeft als doel de vooroever te stabiliseren. "Op die manier kunnen we al een duwtje geven aan de natuur om erosie te vermijden. En dat heeft ook een invloed hogerop, op het strand en op de duinen. Kortom, zo wordt heel het strand eigenlijk verstevigd", zegt Tomas Sterckx, projectcoördinator van het proefproject Coastbusters. “Het rif heeft nog een ander voordeel”, vertelt Sterckx. “Bij klassieke zandopspuitingen moet je na elke stevige storm weer van vooraf aan beginnen. Maar van zodra zo'n rif robuust genoeg is, herstelt het zich na stormschade volledig zelf. En het draagt ook bij aan de biodiversiteit en aan ons ecosysteem.”
De onderzoekers bestudeerden tijdens het project verschillende soorten en technieken die het meeste geschikt waren voor het rif. Zo blijken mosselen en schelpkokerwormen een meer evidente rifbouwende pionierssoort dan oesters en zeewier. De onderzoekers kwamen bovendien tot een optimale formule: een langwerpig, evenwijdig met de kustlijn geïnstalleerd mosselrif, dat evenwichtig en continu uitbreidt, met ook andere soorten zoals schelpkokerwormen en zeewieren. Belangrijk is wel dat de natuurlijke aangroei van het mosselrif in balans geraakt met de predatie door onder andere zeesterren en krabben en anderzijds hoge fysische omgevingsstress zoals golfwerking.
Slimme oplossingen
Ook minister van Noordzee Vincent Van Quickenborne (Open VLD) ziet het grote potentieel van het tweekleppig weekdier. "Deze zomer hebben we met de eerste Belgische mosselen een mijlpaal bereikt in de Noordzee maricultuur. Het Coastbusters project toont nu aan dat mosselen nog over extra troeven beschikken, als natuurlijke, beschermende buffer. Dit soort slimme oplossingen hebben we nodig. Het maakt onze Noordzee eens te meer een toonbeeld van innovatief en vooruitziend onderzoek."
