Precisiefruitteelt start in het Hageland bij de bodem

Na Haspengouw is het Hageland de belangrijkste productieregio voor fruit in Vlaanderen. “Het grote verschil voor de perenteelt in beide regio’s is de grondsoort”, zegt Monique Swinnen, gedeputeerde van landbouw in Vlaams-Brabant. “De Hagelandse bodem kent meer variaties zodat ook de vruchtkwaliteit meer verschilt. Dankzij de bodemscan wordt dit euvel weggewerkt.” Meer uitleg kregen we op het fruitbedrijf van Jan Vandervelpen in Bierbeek van de Bodemkundige Dienst en van VCBT, de Leuvense specialist in naoogsttechnologie. Inzicht in de bodem is een eerste opstap naar precisiefruitteelt met bekalking en bemesting op maat, druppelirrigatie afgestemd op de behoeften van de bomen en gedifferentieerde plukdata. Om peren van een uniforme kwaliteit te bekomen, moet je namelijk de verschillende zones binnen een plantage ook verschillend behandelen.

Dankzij de financiële steun van de provincie Vlaams-Brabant krijgen de Hagelandse perentelers meer inzicht in hun bodem. De Veris bodemscan, uitgevoerd door specialist in precisielandbouw Agrometius, brengt de zuurtegraad van een perceel in kaart evenals het organische stofgehalte en de geleidbaarheid. In juni werden 15 fruitpercelen in het Hageland gescand, onder meer een perenboomgaard van Jan Vandervelpen in Bierbeek. “Voor mijn fruitbedrijf is deelname aan het project een opportuniteit. Ik zie het als een opstap naar precisiefruitteelt”, zegt Jan.

Dat is het ook want een bodemscan genereert een schat aan informatie, die niet alleen veel recenter maar ook veel gedetailleerder is dan de oude bodemkaart van Vlaanderen. Verschillen in elektrische geleidbaarheid wijzen op verschillen in vochtgehalte, textuur, nutriëntengehalte of bodemdichtheid. Ook het organische koolstofgehalte vertoont variaties binnen één perceel.

“Als provincie ondersteunden wij de fruittelers in het Hageland via een jaarlijkse dotatie voor het Proefcentrum Fruitteelt in Sint-Truiden. Met dat geld (25.000 euro) konden hun voorlichters onze telers bijstaan”, vertelt gedeputeerde Monique Swinnen. Die middelen worden dit en volgend jaar aangewend om te onderzoeken wat een bodemscan kan bijbrengen voor de fruitteelt. “Op zoek naar kennis die specifiek de Hagelandse fruittelers ten goede kan komen, kwamen we uit bij de bodem. Dat is niet ver gezocht want als provincie hechten we al langer belang aan landbouwbodems. Denk aan de meerjarige compostproef in Boutersem en het Interreg-project Bodembreed.”

Swinnen hoopt dat de telers in het Hageland – letterlijk – de vruchten plukken van de nieuwe focus in het fruitonderzoek. “De variatie in de bodem heeft een effect op de kwaliteit van de peren. Hoe meer je als teler weet over de bodem, hoe beter je kan sturen op de kwaliteit van de vruchten.” An Schenk van het Vlaams Centrum voor Bewaring van Tuinbouwproducten (VCBT) bevestigt dat vooral conference-peren erg gevoelig zijn voor verschillen in bodemstructuur en vochtvoorziening. Na een droge zomer blijkt dat dan ook uit de kleinere oogst van peren die minder goed aan de maat zijn.

Praktijkcentrum VCBT, dat rond bewaring en kwaliteit van tuinbouwproducten nauw samenwerkt met de KU Leuven, bepaalde op de onderzochte percelen de productie van een aantal perelaars. De vruchten werden gescoord op rijpheid en kwaliteit, en zijn dan tot mei-juni volgend jaar in de koelcel gestoken. “Zo zoeken we ook op vlak van houdbaarheid naar verschillen tussen de zones binnen één perceel. Samen met de Bodemkundige Dienst gaan we na of er een verband is met de bodemcondities”, verklaart Schenk.

Namens de Bodemkundige Dienst van België legt Pieter Janssens uit dat de grote variatie in de Hagelandse ondergrond fruittelers voor een uitdaging stelt. “Een perceel kan een zanderige bodem hebben en middenin toch een zogenaamde kleikop kennen. Op een 15-tal percelen zijn we op zoek gegaan naar die verschillen, waarbij we niet alleen een beroep deden op de Veris bodemscan maar ook op satellietbeelden. Na het karteren van de zoneverschillen binnen een perceel bakenden we homogene plots af, waar VCBT stalen kon nemen om de verschillen in vruchtkwaliteit te meten.” Wordt vervolgd.