Chrysanten vaak ingezet als lokmiddel door supermarkten en tuincentra
Spotgoedkope chrysanten in supermarkten zorgen voor prijsdruk in de rest van de markt, zo klonk het in verschillende media. “Chrysanten zijn gelinkt aan een welbepaalde periode van het jaar en op die manier zijn ze een dankbaar lokmiddel voor supermarkten en tuincentraketens. Ook al verdienen ze er nauwelijks iets aan, de klanten komen er wel speciaal voor naar de winkel en ondertussen kopen ze ook andere producten”, zegt Johan David, chrysantenteler en – veredelaar uit Beselare.
Bij Carrefour kan je bolchrysanten kopen aan 1,99 euro per stuk. Bij Aldi en Intermarché gaat het om 2,49 euro en bij Delhaize kan je ze verkrijgen aan 2,95 euro voor een pot. Colruyt vraagt 3,99 euro, maar je krijgt wel 20 procent korting als je twee stuks koopt. Zowel voor telers als voor bloemenwinkels zijn de dumpingprijzen geen goed nieuws. “Vijf of zes euro, dát is een normale consumentenprijs”, zegt een teler aan TV Limburg.
Arbeidsintensieve en risicovolle teelt
Ook Miet Poppe, secretaris van de sierteelt- en groenfederatie AVBS, noemt de lage prijzen in de supermarkten “bijzonder jammer”. “De chrysantenteelt is heel arbeidsintensief. Het gaat om zwaar werk dat vaak bij slecht weer moet gebeuren, al vormde dit jaar daar een duidelijke uitzondering op. Bovendien moet al het werk in een zeer beperkte periode gebeuren”, legt ze uit.
Johan Davids is samen met zijn zoon Wouter zaakvoerder van Dataflor, één van de grootste chrysantenbedrijven van Vlaanderen. Hij erkent dat het een zware teelt is. “Een teelt waar bovendien veel risico aan is. In de oogstperiode hebben we vaak te maken met regenperiodes. Wanneer de bloemen dan in bloei staan en ze worden nat verpakt in plastic om naar de winkel te brengen, kan het wel eens gebeuren dat de kwaliteit niet goed. Dan worden ze naar de teler teruggestuurd en kan die opdraaien voor de kosten”, legt hij uit.
Chrysanten als lokmiddel
De teler uit het West-Vlaamse Beselare levert zowel aan de veiling, de supermarkten als aan tuincentra. “Die mix is belangrijk”, zegt hij. Davids noemt de prijsdruk door de supermarkten niet nieuw. “Al zijn niet alle supermarkten in hetzelfde bedje ziek. En we zien dat ook tuincentra zich eraan bezondigen om chrysanten in te zetten als lokmiddel om klanten aan te trekken.”
Door de sterk gestegen productiekosten, zoals voor potgrond, plastic, transport, enz., wegen de lage prijzen vandaag zwaarder door dan in het verleden. “Maar je mag niet vergeten dat de afspraken over grote volumes met supermarkten of tuincentra vaak al vastgelegd zijn in januari of februari. Toen waren die gestegen grondstoffen minder aan de orde”, verduidelijkt Davids. “En uiteindelijk is het aan de teler om te beslissen of hij akkoord gaat met die prijzen. Hij moet zijn kostprijsberekening maken. Iets wat sommige telers soms te weinig doen.”
Stroeve verkoop dit jaar
Dat de chrysant nog vooral gelinkt is aan Allerheiligen, maakt de tijdspanne waarin de plant verkocht wordt, bijzonder kort. “Op 10 à 14 dagen moet het meeste werk gebeuren bij chrysantentelers. Die arbeidspiek opvangen met interimarbeid is bijzonder moeilijk”, aldus Davids.
Op zijn bedrijf wordt daarom ook ingezet op export naar Nederland, Duitsland en Denemarken. “Zo kunnen we het seizoen rekken van 15 augustus tot en met 1 november. Op die manier krijgen de arbeiders ook de tijd om zich in te werken.” In die landen worden chrysanten ook gekocht als terrasplant. Bij ons is dat percentage volgens hem bijzonder laag. “Het volume aan chrysanten dat in ons land rond Allerheiligen wordt gekocht, mag niet onderschat worden.”
Toch loopt de verkoop dit jaar stroef. “Ik hoor van afnemers dat de verkoop 10 tot 15 procent lager uitvalt dan normaal. Ik vermoed dat de economische crisis mensen voorzichtig maakt”, aldus de zaakvoerder van Dataflor. “Maar we gaan nog niet meteen klagen. De coronajaren waren twee bijzonder goede jaren. Mensen kochten veel meer bloemen om hun huis op te fleuren dan anders. En dat zagen we ook in de chrysantenverkoop.” Nochtans heeft de chrysant volgens Davids een ongelofelijke troef. “Er zijn weinig andere planten waar je zo veel bloemetjes krijgt in ruil voor zo weinig geld.”
Areaal en aantal telers is gedaald
Uit cijfers van het Departement Landbouw en Visserij blijkt dat zowel het areaal als het aantal chrysantentelers de laatste jaren zijn teruggelopen. In 2017 telde Vlaanderen een areaal van 303,8 hectare chrysanten en dat is teruggevallen tot 247,95 hectare vandaag (cijfers van 2022 zijn voorlopige cijfers, nvdr). Dat betekent een daling van 18, 4 procent. Een gelijkaardige tendens is vast te stellen in het aantal telers. In 2017 ging het om 138 telers, vandaag zijn er dat nog 108 (-21,7%).
Volgens Miet Poppe is de chrysantenteelt voor veel siertelers een vorm van diversificatie die erbij wordt genomen als afwisseling van de traditionele voorjaarsteelt. Dat het aantal telers en het areaal teruglopen, heeft te maken met het feit dat veel telers op leeftijd komen en niet meteen bedrijfsopvolging hebben. Dat ook de slechte prijsvorming een aanleiding kan vormen om te stoppen met de teelt, wordt erkend door Johan Davids. “Vooral voor kleinere telers is het soms niet gemakkelijk. Zij hebben vaak onvoldoende productie om op de markt te wegen”, stelt hij.
Bron: Eigen berichtgeving
