CAG verzamelt met Cinema Rural 100 jaar landbouw op film
Na drie jaar intensief werk heeft het Centrum voor Agrarische Geschiedenis (CAG) de projectresultaten van het internationale erfgoedproject Cinema Rural tijdens het webinar Boer&Beeld gepresenteerd. Landbouw en film hebben een heel complexe en interessante geschiedenis die meer dan 100 jaar teruggaat. De sector was niet alleen het onderwerp van heel wat filmproducties, maar was zelf ook een actieve producent van filmproducties.
CAG blijft permanent werken aan het in kaart brengen en ontsluiten van het erfgoed van landbouw, voeding en landelijk leven. Filmmateriaal is een belangrijke, maar vaak onderbelichte bron. In oktober 2018 startte CAG daarom met het project ‘Cinema Rural’. De resultaten van het project werden voorgesteld tijdens het webinar Boer&Beeld.
Daarin gidste Sven Lefèvre, projectmedewerker Cinema Rural, de deelnemers door het agrarisch filmlandschap. “In drie reportages gingen we dieper in op de historische context waarin landbouwfilms werden gemaakt en vertoond, stonden we stil bij het belang van bewaring van audiovisueel erfgoed en gingen we in gesprek met hedendaagse makers van bewegend beeld”, aldus Lefèvre.
“Het platteland en de landbouw zijn al sinds het interbellum onderwerp, maar ook producent van duizenden filmproducties”, gaat Lefèvre verder. “De makers van dit bewegend verleden lopen sterk uiteen: van de plaatselijke pastoor, over documentairemakers tot het Ministerie van Landbouw of boerenorganisaties. Zij zagen film als een uitermate krachtig medium om te communiceren met de rurale bevolking. Vaak ging het hierbij om voorlichtings- en promotiefilms en documentaires.”
Naast film speelde ook televisie een belangrijke rol. Vanaf 1959 startte op de toenmalige BRT het programma ‘Voor Boer en Tuinder’. Het groeide uit tot een icoon van de Vlaamse televisiegeschiedenis. Tot 1988 - 29 jaar lang dus - was het een vaste afspraak op zondagnamiddag voor heel wat Vlaamse gezinnen. “Ik denk dat de programmareeks ‘Voor boer en tuinder’ op dit moment een heel goed instrument zou kunnen zijn om de geschiedenis van de landbouw van de helft van de vorige eeuw tot vandaag uit te schrijven”, reageert André Smout, voormalig presentator van ‘Voor Boer en Tuinder’. “Dit is een pracht van een geschiedenis, een echte revolutie. De landbouw van de vijftigerjaren is bijna niet meer herkenbaar.”
“Geen heden en toekomst zonder het verleden”, beaamt ook Vlaams minister van Landbouw Hilde Crevits. “De beeldenbank van CAG toont dat onze boeren al een hele evolutie hebben doorgemaakt. We moeten blijven koesteren waar we vandaan komen. Het vele beeldmateriaal toont het belang van landbouw gisteren, vandaag en morgen.”
Dat we vandaag over dit materiaal beschikken en dat het dan ook nog eens digitaal beschikbaar is, is zeker niet evident en het resultaat van doorgedreven samenwerking tussen heel wat verschillende instellingen en organisaties. “Wij vallen terug op de expertise van CINEMATEK om een inschatting te kunnen maken van de kwaliteit van audiovisueel materiaal dat onze partners willen bewaren”, legt Nico Verplancke, directeur van meemoo, het Vlaams instituut voor het archief, uit. “Bovendien kunnen zij het materiaal in hun depot – onder ideale omstandigheden – bewaren.”
Het materiaal dat in het project Cinema Rural werd onderzocht, beslaat de periode van 1923 tot 1995. Maar wat met beelden die nu gemaakt worden? Hoe gaan producenten vandaag om met archivering en bewaring? Uit een panelgesprek met makers van audiovisueel materiaal blijkt dat de ene er al meer mee bezig is dan de andere.
“Misschien moeten we vanuit CAG wel gaan nadenken over hoe we productiehuizen of organisaties als ILVO of VLAM kunnen helpen om de juiste keuzes te maken. Wat houden we bij en wat niet? Want het is belangrijk om dit materiaal goed te bewaren voor de toekomst en CAG zou de sector - van boer tot bord - daarin kunnen begeleiden”, besluit Yves Segers, coördinator van CAG.
Herbekijk hier het webinar Boer&Beeld:
Bron: CAG
Beeld: CAG
