Braziliaanse boerenleiders verkennen Vlaamse landbouw

Trias en Boerenbond hebben een delegatie van 15 Braziliaanse boerenleiders drie dagen lang wegwijs gemaakt in het landschap van de Vlaamse landbouwcoöperaties. Het bezoek mondde uit in een druk bijgewoonde ontmoetingsavond in de Mechelse Veilingen. De komende dagen trekken ze door Nederland om aan het eind van hun trip deel te nemen aan een workshop met de FAO, de voedsel- en landbouworganisatie van de Verenigde Naties.

Negen bestuursleden en zes stafleden van Confesol zijn op doorreis in Europa om nieuwe ideeën op te doen. Confesol groepeert 174 spaar- en kredietcoöperaties waar in totaal 286.000 familiale boeren bij aangesloten zijn. “Eigenlijk fungeren deze coöperaties als de motor van de kleinschalige gezinslandbouw in Brazilië”, zegt Trias-medewerker Marc Vogelaers.

In 1995 stond Trias samen met de Belgische Raifaissen Stichting (BRS) mee aan de wieg van de allereerste spaar- en kredietcoöperaties voor de familiale boeren. Voorheen hadden ze niet of nauwelijks toegang tot krediet. “95 procent van onze leden had vóór de oprichting van onze coöperaties nog nooit geld geleend”, bevestigt Confesol-voorzitter Jose Paulo Crisostomo Ferreira.

In de loop der jaren zijn de kredietcoöperaties voor familiale boeren als paddenstoelen uit de grond gerezen. Bovendien hebben ze de coöperatieve gedachte doen overwaaien naar andere landbouwsectoren, gaande van de aankoop van productiemiddelen tot de productie, verwerking en verkoop van landbouwproducten.

Trias is een trouwe partner van Unicafes, de nationale koepel van landbouwcoöperaties, die in 2005 werd opgericht. Die koepel telt intussen 400.000 leden. “De opmars van de boerencoöperaties in Brazilië is een echt succesverhaal”, aldus Vogelaers. “De kredietcoöperaties worden door de overheid zelfs gebruikt om investeringsfondsen ter beschikking te stellen van de gezinslandbouw. Voorheen kregen ze gewoon geen subsidies.”

Vandaag wordt Unicafes overstelpt met aanzoeken van boerenorganisaties uit landen als Mexico en Ecuador om hun ervaringen te delen. De boerenleiders van Confesol benadrukken echter dat hun eigen strijd nog lang niet gestreden is. Door de grote ongelijkheid in Brazilië blijft de plattelandsarmoede een groot probleem.

Een andere uitdaging is de integratie van jongeren en vrouwen in de coöperaties. Om dat proces mee in goede banen te leiden, heeft KVLV onlangs een partnerschap opgestart met de vrouwenafdeling van Unicafes en de kredietcoöperatie Cresol. In november trekt een delegatie van de grootste vrouwenorganisatie van Vlaanderen naar Brazilië voor een eerste kennismaking.

In Brazilië zijn iets meer dan vier miljoen kleinschalige boerenfamilies actief. Dat is 84 procent van het totaal aantal landbouwbedrijven in het land. Toch bewerken de kleine boeren slechts 24 procent van het beschikbare landbouwareaal. Dat volstaat echter om 70 procent van de binnenlandse voedselmarkt te bevoorraden. De grootschalige boeren focussen vooral op export.