Boerenprotesten: vijf vragen aan Natuurpunt
Naar aanleiding van de boerenprotesten zal VILT de komende dagen telkens dezelfde vijf vragen aan een andere ketenpartner of stakeholder voorleggen. Ontdek zo waar de raakvlakken zitten en waar de visies precies uiteenlopen. Vandaag geeft Natuurpunt zijn kijk op de sector. "Natuurpunt ijvert al jaren voor een gezonde omgeving en duurzame landbouw binnen de milieugrenzen en we zullen dat blijven doen", klinkt het. "We zien de toekomst van de landbouw positief in als ze nu de nodige stappen zet richting verduurzaming."
Hoe kijkt Natuurpunt naar het boerenprotest?
Natuurpunt begrijpt de frustraties die leven bij landbouwers. Decennialang werden ze richting bedrijfsuitbreiding en schaalvergroting geduwd, met de belofte dat dit geen problemen zou opleveren. Hogere leningen werden vlot verleend met grotere schulden tot gevolg. De combinatie met lage prijzen en hogere verwachtingen rond duurzaamheid maakt dat veel landbouwers zich gedwongen voelen steeds grond bij te kopen en uit te breiden om het hoofd boven water te kunnen houden. Zonder de nodige en juiste ondersteuning, zoals onafhankelijke, individuele begeleiding en financiering, leidt dat tot frustraties en onzekerheid.
De reactie van de regering die we verwachten is dan ook om van start te gaan met een traject dat een duurzame landbouw mogelijk maakt: met een eerlijk inkomen voor de boer en binnen de milieugrenzen. Natuur en landbouw zijn geen concurrenten, zoals nu vaak naar voren geschoven wordt. Integendeel, het zijn bondgenoten die allebei onder druk staan door de sluipende inname van de open ruimte. Zowel landbouw als natuur hebben baat bij een klimaatrobuust landschap, gezonde bodem, propere lucht en zuiver water en een hoge biodiversiteit.
Wat zijn volgens Natuurpunt de belangrijkste vragen van de landbouwers?
Landbouwers lijken op het eerste gezicht om heel diverse redenen op straat te komen in verschillende Europese landen. Toch is er een duidelijke rode draad: de noodkreet voor een eerlijke vergoeding voor de producten en diensten die ze leveren en minder administratieve last. Daarnaast is er nood aan een toekomstperspectief voor jonge landbouwers. Zij zijn mede slachtoffer van de sluipmoord op de open ruimte en versnippering van het buitengebied. Dit heeft Natuurpunt samen met onder andere Boerenbond in 2021 nog onder de aandacht gebracht in een call to action.
Wat kan Natuurpunt doen om een bijdrage te leveren aan een oplossing?
We moeten oplossingen zoeken die én toekomstperspectief bieden aan de landbouwer én ons op het pad zetten naar een duurzame landbouw. Natuurpunt ijvert al jaren voor een gezonde omgeving en duurzame landbouw binnen de milieugrenzen en we zullen dat blijven doen. Dat willen we doen in open dialoog en vanuit een constructieve houding. We werkten samen met de landbouworganisaties een MAP7-akkoord uit. Door dit akkoord uit te voeren zetten we al een grote stap richting transitie naar een duurzamer landbouwmodel gebaseerd op betere bemesting.
Waar is het wetgevend kader voor boerderijcompostering?
16 augustus 2023We vragen ook aan de Vlaamse overheid om boerderijcompostering in de praktijk te kunnen toepassen. Hiermee kunnen landbouwers maaisel, dat niet meer geschikt is voor veevoeder, en houtig materiaal gebruiken om goede compost te maken. Dat kan vervolgens naar de landbouwpercelen gaan om het organisch koolstofgehalte te verhogen (waarvoor een eco-regeling beschikbaar is). Bodems met een hoger organisch koolstofgehalte helpen beter tegen droogte en overstromingen.
We werken al met meer dan 800 landbouwers samen. Zij laten hun dieren grazen in onze natuurgebieden of krijgen gratis maaisel dat als veevoeder kan dienen. Vaak is dit voor landbouwers interessanter dan zelf grond te kopen. We blijven ijveren voor een toekomstvisie en stappenplan voor een duurzame toekomst van de landbouw in Vlaanderen. We willen meewerken aan het vormgeven van een transitiebeleid richting een landbouw die goed is voor boer en milieu.
Wat kunnen anderen doen om een bijdrage te leveren aan een oplossing?
De overheid moet het pad uitzetten om samen met alle stakeholders een visie uit te werken waar we onze landbouw zien binnen 10, 20 en 30 jaar. Een visie op een duurzaam landbouwmodel voor boer én milieu. Dat biedt voor iedereen duidelijkheid waar we naartoe moeten en wat de juiste investeringen zijn. Voor landbouwproducten zouden, naast de eigen kosten die een boer heeft, de milieukosten doorgerekend moeten worden in de prijs. De kosten hiervoor moeten verspreid worden doorheen heel de keten en in verhouding tot het risico dat iedere schakel draagt.
Overheidsadministraties moeten beter met elkaar samenwerken, waarbij regelgeving op elkaar afgestemd wordt. Investeren in begeleiding om landbouwers te ondersteunen in de noodzakelijke transitie is cruciaal. Landbouwers ervaren de afschaffing van de begeleiding bij de mestbank als een groot verlies. Het zal het beeld ook helpen veranderen van een controlerende overheid naar een begeleidende overheid.
Boerenprotesten: vijf vragen aan Joris Relaes (ILVO)
7 februari 2024Hoe ziet Natuurpunt de toekomst van de landbouw?
Landbouw zal ook in de toekomst een belangrijke plaats in de open ruimte blijven innemen. Dat is ook noodzakelijk voor de aan landbouw gebonden natuur. We zien de toekomst van de landbouw positief in als ze nu de nodige stappen zet richting verduurzaming. En de oplossing ligt voor de hand. We moeten terug samenwerken met de natuur in plaats van ertegen. Je kunt het agro-ecologie of regeneratieve landbouw noemen, maar met relatief kleine ingrepen kan veel winst geboekt worden op vlak van milieu en productie en kwaliteit.
Een sterker bodemleven zal meer CO2 opslaan, voor een betere waterhuishouding zorgen, is beter bestand tegen extreme weersomstandigheden, zal het planteigen afweersysteem versterken en toelaten om minder te bemesten zonder productieverlies. Uiteindelijk wordt mest van runderen aanzienlijk beter met 30 procent minder stikstofemissies. Melk van melkkoeien wordt gezonder door een betere verhouding tussen omega 6 en 3 vetzuren, wat een positief effect heeft op onze gezondheid.
Mettertijd kan het gebruik van kunstmest en gewasbestrijdingsmiddelen sterk verminderd worden. Hierdoor is de besparing op kosten enorm en productieverlies is er nauwelijks, in sommige gevallen zelfs hoger. Gevolg is dat het inkomen van de landbouwer een stuk hoger wordt. Want was dat nu niet één van de vragen van het boerenprotest: meer verdienen?
Het duurt als gangbare landbouwer 3 tot 5 jaar om je bedrijf om te schakelen naar een landbouwbedrijf dat werkt volgens agro-ecologische principes. Agro-ecologisch werken wil niet automatisch zeggen biologisch werken. Er komen geen lastenboeken en labels aan te pas. Je blijft als landbouwer gewoon verder boeren, alleen met een andere insteek waarbij samenwerken met en in functie van de bodem centraal staat.
Wie duurzaam wil boeren, moet de nodige kansen krijgen en verdere ondersteuning en financiering om die transitie mogelijk te maken. De vele wetgevende hindernissen moeten weggewerkt worden. Dit kan ook alleen maar slagen als het Europees landbouwbeleid structureel hervormd wordt waarbij men afstapt van subsidies in de vorm van hectarensteun en de subsidiëring gericht op meerwaarde voor de samenleving.
Beeld: Natuurpunt
