Boeren waarschuwen: zonder steun zakt Europees kaartenhuisje in elkaar
nieuwsVerschillende Europese landbouworganisaties trokken dinsdag naar het Europees hoofdkwartier in Brussel om hun bezorgdheid te uiten over de toekomst van het landbouwbudget. Ze vrezen een gebrek aan middelen, het verdwijnen van een gemeenschappelijke lijn binnen het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) en het wegvallen van voedselzekerheid. “Geen holle woorden, maar een reëel risico dat we moeten vermijden”, klonk het.
Geen duizenden tractoren deze keer, wel een symbolisch levensgroot kaartenhuisje, geflankeerd door tientallen landbouworganisaties uit heel Europa. In naam van de boeren thuis uitten ze hun bezorgdheid over de toekomst van het wankele landbouwbudget binnen het Meerjarig Financieel Kader van de EU. Verschillende speculaties over een hervorming van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) stemmen daarbij weinig gerust.
Nationale enveloppe stuit op verzet
Het scenario waarin het GLB zou opgaan in een bredere nationale enveloppe, roept weerstand op. Daarbij zou de historische twee-pijler-structuur van het GLB worden ontrafeld en de steunprogramma’s nationaal worden samengebracht met subsidies en prioriteiten uit andere beleidsdomeinen. De verdeling van de vele subsidies binnen het GLB zou dan overgelaten worden aan de lidstaten zelf.
"Op het Berlaymontgebouw achter ons staat: ‘Verenigd voor onze toekomst’. Maar in de huidige voorstellen zie ik niets verenigd. Eén nationale enveloppe zonder aparte landbouwsteun betekent de doodsteek voor ons gemeenschappelijk beleid", zei een vertegenwoordiger van de Ierse landbouworganisatie.
"We hebben voedselproductie nodig in elk deel van Europa. We werken in één markt, met gedeelde regelgeving. Daarom is een gemeenschappelijke structuur binnen het GLB essentieel", voegde Peter Meedendorp, voorzitter van de Europese jonge boerenkoepel CEJA, toe.
Als het GLB-budget in één fonds terechtkomt, ondermijnt dat het gelijke speelveld. En net dat is onze kracht: een eengemaakte markt
Historische misstap
Het GLB nationaliseren zou een historische misstap zijn en een bedreiging vormen voor de voedselzekerheid in de EU, klinkt het bij alle landbouworganisaties. "Het GLB werd opgericht om Europa te verzekeren van een stabiele aanvoer van veilig en betaalbaar voedsel. In deze onzekere tijden lijkt niet elke politicus zich dat nog te realiseren", uitte ook Borenbond-voorzitter Lode Ceyssens zijn zorgen.
Vlaams minister Jo Brouns (cd&v) rekent zichzelf alvast niet tot die groep politici: "Nu Amerika aangeeft dat we eigen boontjes moeten doppen, Rusland oorlog voert en China economisch oprukt, is het tijd om onze krachten te bundelen. We moeten kunnen instaan voor basisbehoeften zoals voeding." Daarbij benadrukte hij dat binnen de Vlaamse regering afgesproken is dat het landbouwbudget gevrijwaard blijft en afzonderlijk behandeld wordt, wat de toekomst ook brengt.
"Het is positief dat we die steun krijgen vanuit onze eigen regering", reageerde Ceyssens. "Maar we staan hier voornamelijk ook als Europese boeren, met zorgen. Als al het geld in één fonds terechtkomt, ondermijnt dat het gelijke speelveld. En net dat is onze kracht: een eengemaakte markt. Zeker voor een kleine regio als Vlaanderen, die sterk afhankelijk is van Europese export en import."
Minder budget, meer verwachtingen
De organisaties vrezen ook dat het volgende GLB tekortschiet, zeker nu de EU ook moet investeren in defensie en energie. "Het budget is geen technische kwestie, maar een politieke topprioriteit die de ambitie van het landbouwbeleid bepaalt", zei de voorzitter van Copa-Cogeca, de Europese landbouwkoepel. "De maatschappij verwacht veel van ons, maar wij moeten het doen met steeds minder middelen. Als de EU voedselzekerheid belangrijk blijft vinden, hoort daar een versterkt budget bij."
Kaartenhuis stort in
Om de dreiging te symboliseren, liet Boerenbond tijdens de actie een kaartenhuis instorten, bedrukt met de woorden: ‘Geen budget, geen GLB, geen boeren, geen zekerheid’.
"Dit is geen holle slogan", klonk het. "We begrijpen dat er vandaag belangrijke strategische prioriteiten zijn, maar onze collectieve veiligheid steunt op één fundamentele pijler: voedselzekerheid."
Parlement luistert, Commissie volgt?
De actie kreeg gehoor bij heel wat Europarlementsleden, die hun steun kwamen betuigen aan de actie. "Voedselzekerheid is essentieel voor de strategische autonomie van de EU. Het landbouwbudget mag niet dalen en moet binnen de GLB-structuur blijven", verklaarde Europarlementslid Wouter Beke (cd&v/EVP). "Ook het Europees Parlement heeft dat standpunt al ingenomen, nog voor de Commissie met haar voorstel kwam. Een duidelijk schot voor de boeg."
Aan de zijlijn vond ook overleg plaats tussen Copa-Cogeca en EU-begrotingscommissaris Piotr Serafin, die zich bereid toonde tot verder overleg. "Hij verzekerde ons dat voedselzekerheid prioriteit blijft en dat hij de sector via het GLB wil blijven ondersteunen", aldus de landbouwkoepel.
Toch klonk ook scepsis: "Woorden zijn maar woorden. Het is tijd voor uitvoering." De Ierse landbouworganisatie legt de verantwoordelijkheid ook bij Eurocommissaris voor Landbouw Christophe Hansen (EVP): "Hij zegt de volgende generatie boeren te willen steunen. Wel, dit is het moment. Laat zien dat ze waardevol zijn met een GLB dat hierop afgestemd is."
