Blauwtong blijft oprukken in Nederland, verspreiding in Vlaanderen blijft uit
nieuwsHet aantal veebedrijven met (vermoedelijk) blauwtong onder de dieren in Nederland is opgelopen tot meer dan 3.300. In Vlaanderen lijkt de verspreiding voorlopig uit te blijven nadat tien dagen geleden een blauwtongbesmetting was vastgesteld in Merksplas in de Noorderkempen. Vlaamse schapenhouders blijven de adem in houden. “Het weer gaat de goede kant op en ook de wind komt momenteel uit juiste richting”, klinkt het.
Ruim 1.500 bedrijven in Nederland zijn besmet met het blauwtongvirus, bij 820 bedrijven is er een ernstig vermoeden dat de ziekte is uitgebroken. Dat blijkt uit een dagelijkse update van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA). Begin deze maand stond de teller op zo'n 1.100 veebedrijven. De ziekte leidt in de schapenhouderij tot een enorme sterfte. Volgens de Nederlandse Schapen- en Geitenfokkersorganisatie NFSO zouden er sinds de uitbraak van de ziekte begin september al 14.720 schapen aan het virus bezweken zijn. “De afgelopen weken bedroeg de gemiddelde oversterfte 520 schapen per dag. Elke minuut sterft er dus op dit moment in Nederland een schaap aan blauwtong”, klinkt het
De verspreiding lijkt zich voornamelijk richting het noorden te voltrekken. In de Nederlandse provincie Limburg is nog geen blauwtong op een bedrijf gemeld, terwijl het aantal besmettingen in Noord-Brabant en Zeeland nog relatief beperkt is. De noordelijk opmars verklaart mogelijk waarom het virus in Vlaanderen niet oprukt. Nadat zo’n tien dagen een besmetting met blauwtong serotype 3 is vastgesteld bij een bedrijf in Merksplas zijn er geen nieuwe gevallen opgedoken in ons land. Dat wordt bevestigd door DGZ.
De Vlaamse uitbraak blijkt zich daarom te beperken tot het bedrijf in de Noorderkempen, een hobbyboer met acht schapen. “Het gevaar lijkt vooralsnog geweken”, klinkt het voorzichtig opgelucht bij Werner Aerts, schapenhouder in Zoersel. “De temperatuur is gaan liggen en de wind blaast de goede richting uit. Het waait nu richting het noorden.” Het blauwtongvirus wordt verspreid door een klein mugje, de zogeheten knut, en treft vooral schapen. Ook koeien krijgen de ziekte, maar gaan er minder vaak aan dood dan schapen. Bij dieren die erg ziek zijn, kleurt soms de tong blauw door bloedingen en zuurstofgebrek. Verder hebben ze hoge koorts, kwijlen ze, lopen ze kreupel en staan ze met een bolle rug. De ziekte is niet overdraagbaar op mensen. In tegenstelling tot de vogelgriep hoeven de dieren die ziek worden, niet geruimd te worden.
Aerts en ook Els Goossens, diergeneeskundig adviseur bij Boerenbond, houden echter een slag om de arm. “In de periode na de besmetting van het bedrijf in Merksplas lag de temperatuur wel hoog en waaide het onze richting uit. In theorie kunnen onze schapen gestoken zijn door een besmette knut, maar doordat de incubatietijd drie weken bedraagt, kunnen we daar pas later achter komen”, vervolgt Aerts. Goossens bevestigt dit. Zij geeft bovendien aan dat de knut bij dalende temperaturen inactief worden. “Pas bij aanhoudende, strenge vorst kunnen ze doodgaan.”
Eerste besmetting blauwtong bevestigd in België
10 oktober 2023Overwinteren met risico op nieuwe uitbraak in voorjaar
In de praktijk verwacht Goossens net als de experten dat eventueel besmette knutten overwinteren en in het voorjaar weer actief worden. “Het gevaar van de verspreiding van het virus, ook in Vlaanderen, is daardoor alleszins geweken met het intreden van de winter.” Het is volgens de adviseur daarom ook zaak dat er op korte termijn een vaccin beschikbaar is. Enige tijd werd er aangenomen dat er in Zuid-Afrika een vaccin bestond tegen het nieuwe serotype 3, maar de Nederlandse overheid heeft recent besloten dat dit vaccin te risicovol is.
Behalve de kans op een nieuwe golf in het voorjaar, heeft de ziekte volgens Goossens mogelijk nog onbekende gevolgen. “We weten bijvoorbeeld niet precies wat de impact op de vruchtbaarheid is. Momenteel is het dekseizoen bij de schapen en een besmette ooi zou het lam kunnen verwerpen. Ook de impact van een besmetting op de productiviteit en de vruchtbaarheid van runderen is nog niet duidelijk.”
In afwachting van een vaccin is er volgens experts weinig dat schapenhouders kunnen doen. Aerts voert zijn schapen look bij, omdat veehouders hier goede resultaten mee geboekt zouden hebben ten tijde van de vorige besmettingsgolf in 2006. Koen Huybrechts, die in Merksplas 30 melkschapen houdt voor de bereiding van hoeveijs en de verkoop van schapenvlees, behandelt zijn dieren met insecticide. Bovendien houdt hij schapen waar mogelijk langer op stal en zet hij het ventilatiesysteem niet uit. “Maar in feite kan je helemaal niets doen”, zegt de boer.
Bron: Eigen berichtgeving en DVHN
