Gebrek aan blauwtongvaccins brengt vaccinatieschema in gevaar

Het Federaal Agentschap voor de veiligheid van de voedselketen (FAVV) wijst erop dat de stijgende temperaturen de activiteit van knutten, die het blauwtongvirus verspreiden, opnieuw doen toenemen. In een persbericht roept het veehouders op hun dieren zo snel mogelijk te laten vaccineren.

De vaccinatieplicht werd in november 2023 ingevoerd door federaal minister van Landbouw David Clarinval (MR) om de veestapel te beschermen. Het blauwtongvirus trof de Vlaamse veehouderij vorig jaar zwaar: volgens FAVV waren er meer dan 3.600 besmettingshaarden. Vooral in de schapenhouderij vonden veel sterftegevallen plaats, maar ook runderen kregen het zwaar te verduren, wat zowel dierlijk leed als economische verliezen veroorzaakte.

Veehouders hebben tot 1 juni (dan begint officieel het vectorseizoen, red) om hun schapen- en rundveestapel te beschermen. Vanuit de sector worden echter grote vraagtekens gezet bij deze planning. Volgens Danny Coomans van Verenigde Dierenartsen (VeDa) Vlaanderen is het vaccin tegen blauwtong type 8 nog steeds niet beschikbaar. "Eerst werd de beschikbaarheid verwacht begin maart, daarna eind maart, en nu is de prognose verschoven naar begin april – en zelfs dat is nog niet gegarandeerd."

Extra vaccinatierondes en logistieke uitdagingen

Het FAVV erkent dat de vaccins geleidelijk beschikbaar komen, met grote leveringen gepland in maart en april. Volgens Coomans doorkruist de vertraagde levering van BTV8-vaccins echter de planning van dierenartsen. "Het oorspronkelijke plan was om alle vaccins tegelijk toe te dienen, met een tweede dosis na vier weken. Nu moeten dierenartsen later terugkomen voor het BTV8-vaccin, wat leidt tot extra werk, kosten en logistieke uitdagingen."

Door deze vertraging kan de tweede vaccinatieronde pas in juni plaatsvinden, wat als laat wordt beschouwd. "Dierenartsen kunnen niet overal tegelijk zijn en zitten in het voorjaar in hun drukste periode", aldus Coomans, die met VeDa in de werkgroep blauwtongvaccinatie van de federale overheid zetelt. Hij pleit voor een beperkte verlenging van de deadline met een maand als gevolg van overmacht. "Een langer uitstel zou betekenen dat we, net als vorig jaar, in het vectorseizoen moeten vaccineren, wat minder effectief is en extra risico’s met zich meebrengt."

Uitstel weidegang als bijkomende uitdaging

Een ander knelpunt is de start van het weideseizoen in april. Coomans waarschuwt dat het vaccineren van runderen in de wei praktisch onmogelijk is. “Schapen zijn buiten nog wel te vangen en te vaccineren, maar voor runderen is dat een onbegonnen zaak”, aldus de dierenarts die het niet uitsluit dat sommige rundveehouders hierdoor hun weidegang moeten uitstellen. En ook dat brengt de nodige kosten met zich mee, zoals het voeren van de dieren.

FAVV erkent de problematiek, maar benadrukt het belang van volledige vaccinatie. "De voordelen van een volledige vaccinatie wegen zwaarder dan de praktische nadelen van het vaccineren van dieren die al buiten staan."

Boerenbond dringt erop aan dat deze kwestie bij het volgende overleg met de minister wordt besproken. "Indien het vaccin tegen BTV8 niet tijdig beschikbaar is, moet worden bepaald welke diergroepen prioritair gevaccineerd worden." De organisatie spoort veehouders aan hun dieren alvast tegen BTV3 te vaccineren, aangezien deze variant in 2024 voor veel schade zorgde.

FOD Volksgezondheid beaamt de noodzaak van spoedige vaccinatie tegen BTV3. "BTV8 is nog niet in België opgedoken, maar kan later verschijnen. Het werkelijke risico op dit moment betreft BTV3. Daarvoor zijn voldoende vaccins beschikbaar, en we zetten alles op alles om de vaccinatiecampagne zo goed mogelijk te laten verlopen."