BioForum: “Geen enkele maatregel om import van 227.000 ton stikstof aan te pakken”

“De stikstofcrisis en de vele andere (omgevings)crisissen waar de landbouw mee te maken heeft, vergt een visie op de toekomst van de landbouw. Enkel een landbouwsysteem gericht op circulariteit en grondgebondenheid, in samenwerking met de natuur, kan omgaan met de vele uitdagingen die de omgeving oplegt”, schrijft in zijn bezwaarschrift, “We zijn van mening dat er meer werk moet gemaakt worden om circulaire, agro-ecologische landbouw, zoals biologische productie, te stimuleren omdat dit type landbouw robuust is naar de toekomst toe. Beleid dat dit tegenwerkt, is slecht beleid.”

Forse kritiek is er op het ontbreken van een onderscheid tussen grondgebonden en circulaire systemen en anderzijds de import van stikstof: “Nergens stipt het ontwerp PAS de hoofdoorzaak van het stikstofprobleem aan, namelijk de enorme stikstofimport van het Vlaamse agrovoedingssysteem in de vorm van kunstmest en soja. Die import houdt een niet-grondgebonden landbouwsysteem in stand. Jaarlijks importeert Vlaanderen liefst 227.200 ton stikstof . Het PAS bevat geen enkele maatregel die dit rechtstreeks aanpakt.”

De “end-of-pipe”-technologieën zoals luchtwassers en AEA-stalsystemen zijn dan weer niet aangepast aan het biologisch lastenboek en de achterliggende biologische filosofie. “Het PAS zet in op technologie die de ammoniakuitstoot in theorie aanpakt maar abstractie maakt van alle andere problemen en zelfs nieuwe problemen creëert, zoals in het geval met de luchtwassers (water- en energieverbruik, nood aan grote hoeveelheden sterk zwavelzuur…). Uit studies blijkt dat de effectiviteit van AEA-stalsystemen en luchtwassers zelfs overschat wordt”, klinkt het.

Het correctiemechanisme voor biologische landbouw is dan weer positief maar te beperkt door de focus op bedrijven met een impactscore lager dan 1 procent: Biologische bedrijven met een hogere impactscore kunnen alleen de dierenaantallen verder verminderen. BioForum vraagt daarom dat de biologische bedrijven met een impactscore hoger dan 1% vrijgesteld worden van de reductiepercentages, net zoals de bedrijven die al geïnvesteerd hebben in de AEA-stallen. Ook moet er extra geld komen om onderzoek naar laagdrempelige PAS-maatregelen te financieren die eenvoudig inpasbaar in bestaande bedrijven. 

Tot slot blijft ook BioForum met ernstige vragen zitten bij de rechtszekerheid van dit PAS: “Gezien het gebrek aan een systeembenadering, de onzekerheid omtrent de effectiviteit van de AEA- en end-of-pipe-technologie en het feit dat men onvoldoende ver vooruit kijkt, vrezen we dat het PAS niet in staat zal zijn om de vooropgestelde doelstellingen te realiseren. BioForum vraagt om werk te maken van een gebieds- (en zelfs bedrijfs-)gerichte geïntegreerde aanpak binnen een participatief traject om de doelen effectief te bereiken en op die manier te zorgen voor rechtszekerheid.”