"Biodiversiteitstop bepaalt slaagkansen klimaattop"

Als de VN-top rond biodiversiteit in Nagoya op een sisser uitdraait, mag ook van de klimaattop later dit jaar in Cancun niets verwacht worden. Dat heeft Vlaams minister van Leefmilieu Joke Schauvliege gezegd die zondag afreist naar het Japanse Nagoya. Toch is ze naar eigen zeggen "voorzichtig optimistisch" over de slaagkansen van de biodiversiteitstop.

Schauvliege gaat met een dubbele pet naar het Japanse Nagoya, voor het ministeriële luik van de biodiversiteitsconferentie. Met België als EU-voorzitter zal ze er zowel de Belgische delegatie leiden als het Europese standpunt vertolken. Concreet mikt de Europese Unie in Nagoya op een nieuw strategisch plan dat het verlies aan biodiversiteit tegen 2020 kan stoppen. De slaagkansen daarvoor schat Schauvliege redelijk positief in, al vreest ze dat een ander cruciaal punt van de conferentie nog roet in het eten kan strooien.

Eerder werd op een VN-conferentie gezegd dat de teloorgang van de biodiversiteit de wereld jaarlijks 1500 tot 3500 miljard euro kost. Volgens Pavan Sukhdev, coördinator van The Economics of Ecosystems and Biodiversity (TEEB) lijden de armste landen het meeste schade. Zij roepen daarom het hardst om steun.

Sukhdev benadrukt dat er geen prijs te plakken valt op het verloren gaan van onder meer zoet water, koraalriffen of het visbestand. "Het gaat om een waardebepaling. We berekenden hoeveel levenskwaliteit wij verliezen door het afsterven van die biodiversiteit." Omdat de meeste van de nog intacte ecosystemen zich in ontwikkelingslanden als Brazilië en Indonesië, of ook in Centraal-Afrika, bevinden, kost de teloorgang die landen het meest.

De groep van 77 ontwikkelingslanden eist dan ook dat het Westen bijspringt in het beschermen van 's werelds biodiversiteit. Maar meer dan hun handje omhoog te houden, willen de ontwikkelingslanden dat ze eindelijk krijgen waar ze recht op hebben: geld in ruil voor al het genetisch materiaal dat hen 'ontstolen' wordt door de westerse farma- en landbouwindustrie.

Het eerlijk delen van de opbrengst van de genetische hulpbronnen werd in het Access & Benefit Sharing (ABS)-protocol gegoten, dat paal en perk moet stellen aan deze praktijken. Over het protocol wordt al jaren onderhandeld en het staat ook nu op de agenda van de VN-conferentie. Het zouden vooral de westerse bedrijven zijn die tegenstribbelen omdat ze vrezen dat ze geen toegang meer zullen krijgen tot nuttig genetisch materiaal.

Ook Schauvliege ziet de onderhandelingen in het kader van het ABS-protocol als cruciaal. “Centrale vraag is in welke mate landen elkaar moeten compenseren voor het gebruik van zeldzame fauna en flora én de kennis die dit oplevert. Een aantal ontwikkelingslanden koppelen die discussie aan het strategisch plan en de financiering van het geheel”, weet de Vlaamse minister. Die landen hebben al gewaarschuwd dat er pas een akkoord is als er een akkoord is over alles.

Hoe dan ook zal Schauvliege in het ABS-debat geen hoofdrol spelen. Het bevindt zich immers grotendeels in de bevoegdheidssfeer van de Europese Commissie, waardoor die er het Europese standpunt zal verdedigen.