Bietentelers staan voor recordjaar, maar maken zich zorgen om prijs en toekomst teelt
ReportageDoor de goede weersomstandigheden stevent de bietenteelt op recordoogsten af. “We verwachten zo’n 90 ton per hectare, vijf ton meer dan tijdens het recordjaar 2011”, klonk het op de Iscal-demodag Duurzaam Telen in Ooike, bij Oudenaarde. Wel zijn er de nodige zorgen over de droogte, de prijs en op langere termijn vormt ook de verdwijning van gewasbeschermingsmiddelen een risico. “Daarom dat we dit evenement organiseren: als er geen telers meer zijn, hebben wij geen grondstoffen meer", was te horen bij Iscal.
Zo'n 200 bietentelers waren vrijdag aanwezig op de demodag van bietenverwerker Iscal. Op het evenement stonden duurzame teelt- en vooral spuittechnieken centraal. "Het is misschien niet de meest logische timing op enkele weken voor de oogst, een moment waarbij er nauwelijks onkruidbestrijding meer plaatsvindt, maar gewasbescherming is één van de grootste uitdagingen van de toekomst”, vertelt Ronald Demuynck, agro-manager van Iscal Sugar.
De hoofdagronoom van de suikerfabrikant uit Fontenoy stelt dat er steeds meer gewasbeschermingsmiddelen van de markt verdwijnen en dat hiermee de teelt in gevaar komt. “En als er geen bietenteelt meer is, hebben wij ook geen grondstoffen meer”, benadrukt hij ook het eigenbelang van Iscal bij de verduurzaming van de teelt en de verminderde afhankelijkheid van gewasbeschermingsmiddelen. “Er wordt veel gesproken over veredeling en ziekteresistentie, maar dat is vaak een zaak van de lange adem”, uit hij zijn zorgen.
Tot 90 procent minder gewasbescherming met precisietechniek
Op de demodag toonden een aantal machineleveranciers nieuwe, precisiespuittechnieken waardoor het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen sterk teruggebracht kan worden. "Zo kan de spotspray-techniek op onze spuitmachine een reductie tot 80 of zelfs 90 procent realiseren",verklaart Pieter Claeys van landbouwmachinedealer Beel uit Wortegem-Petegem. “Er wordt eerst een drone ingezet om de behoefte in kaart te brengen. Vervolgens wordt er een takenkaart opgesteld op basis waarvan de machine haar werk kan doen."
Andere standhouders op de demodag toonden het belang van een goede bodemgezondheid, wat niet alleen de onkruiddruk vermindert, maar ook het waterhoudende vermogen van de grond vergroot. Dat lijkt ook op dit moment geen overbodige luxe. “Door de droogte zou de oogst wat moeilijker kunnen verlopen, bieten geraken moeilijker uit de grond met het risico op structuurschade”, vertelt Robert Torck, CEO van Iscal Sugar. “Ook een vergeling van de bieten door droogte en in mindere mate virusaantasting zijn zorgen”, horen we ook bij de Tiense Suikerraffinaderij.
Daarentegen zijn de oogstverwachtingen dit jaar uitzonderlijk goed. De vroege inzaai en de vele zonuren staan in sterk contrast met het seizoen 2024 toen telers soms pas in juni konden inzaaien. “De weersomstandigheden waren zeer goed dit jaar en de oogstverwachtingen zien er zeer goed uit”, vertelt Demuynck.
Prijzen te laag voor rendabele teelt
Iscal verwacht dit jaar op zo’n 90 ton per hectare uit te komen, met hoge suikerpercentages van 16,5 tot 17 procent. “Daarmee zitten we 15 ton boven ons vijfjarig gemiddelde en verbreken we ons vorige record van 2011 toen we gemiddeld 85 ton per hectare opbrengst hadden”, vervolgt de agronoom van Iscal dat op 12 september met de campagne start. De campagne zou 100 tot 120 dagen lopen.
De goede productieprognoses bij ons, maar ook in andere Europese landen, heeft ook een keerzijde. Terwijl de suikerprijzen twee jaar geleden met pieken van 1.000 euro per ton uitzonderlijk hoge toppen scheerden, gaat de suikerprijs momenteel door een dip. Waar een matige suikerprijs Tiense Suiker dwong het bietenareaal terug te dringen, hield Iscal vast aan hetzelfde areaal in de hoop dat de prijs zou bijtrekken. “We hadden op een verhoging gerekend, maar de prijs ligt rond de 500 euro en dat is te laag voor een rendabele teelt”, aldus Demuynck.
De agro-manager uitte ook zijn zorgen aan Vlaams landbouwminister Jo Brouns (cd&v). Die was naar Oudenaarde afgezakt om zich op de demodag te informeren over de uitdagingen van de sector. In een speech benadrukte Brouns het belang van innovatie. “De landbouw heeft niet alleen te maken met klimaatuitdagingen, maar ook veranderende maatschappelijke verwachtingen op het gebied van chemische gewasbescherming. Het is goed om te zien dat de sector hier volop inzet.”
Stikstof is nooit ver weg
Hoewel de bietenteelt op de demodag centraal stonden, kreeg minister Brouns ook hier onherroepelijk vragen van bezorgde landbouwers over stikstof. Onder meer Peter Snoeck maakt zich zorgen. Hij teelt bieten, maar heeft ook een klein varkensbedrijf met korteketenverkoop in Huise. Door de kleinschaligheid van zijn bedrijf zijn luchtwassers een grote investering en komt de rentabiliteit in gevaar.
De boer heeft zijn hoop gevestigd op balansballen die de mestkelder afdekken en zo de ammoniakuitstoot reduceren. De techniek is erkend voor een reductie van 28 procent. “Maar metingen op ons bedrijf en andere meetbedrijven geven een grotere reductie van 45 procent of meer aan. Dat én aangepaste voertechniek zou ons op het niveau van 60 procent kunnen brengen”, vertelde hij aan de minister. Die luisterde naar de vragen en beloofde de bezorgdheden mee te nemen naar Brussel.
