“Belasting op hoeveautomaten is demotiverend voor de landbouwer”

Momenteel haalt één op zeven Vlaamse landbouwers een deel van zijn omzet via de korte keten. Vlaanderen heeft de doelstelling om dat aantal tegen 2027 op te trekken naar één op vijf. Aangezien de korte keten na de coronacrisis terug een dalende trend vertoont, zullen er nog wat extra stimulansen getroffen moeten worden om de korte keten te pushen.

Eén van de manieren om te verkopen via de korte keten is het gebruik van hoeveautomaten. Cijfers tonen aan dat 79 procent van de Vlamingen hoeveautomaten kent als korteketenactiviteit. Zes procent kocht in 2022 meerdere keren per maand producten van een hoeveautomaat. Voor vele land- en tuinbouwers genereert hun hoeveautomaat een deel van hun omzet. Maar in sommige Vlaamse gemeenten wordt er een belasting geheven op het gebruik van hoeveautomaten als deze op het openbaar domein staan. “Dit kan ontmoedigend werken voor de lokale landbouwer”, aldus Joosen.

Automatenbelasting

Gemeenten mogen in Vlaanderen heffingen treffen op automatische verdelers, dat is de zogenaamde automatenbelasting. Deze automatenbelasting treft niet alleen hoeveautomaten maar ook andere automaten zoals drank- en broodautomaten. In Vlaanderen zijn er negen gemeenten die deze belasting doorvoeren. Het gaat om Balen, Bilzen, Bredene, Lommel, Menen, Sint-Pieters-Leeuw, Turnhout, Vorselaar en Willebroek.

“In totaal zal dit jaar nog voor 53.700 euro aan belastingen op automatische verdelers worden geïnd door deze gemeenten”, laten Joosen en Coel weten. “De gemeenten Sint-Pieters-Leeuw, Balen, Lommel en Bilzen zijn samen goed voor 70 procent van dit bedrag. Het gaat hier niet om grote bedragen maar voor de lokale landbouwer kan het wel degelijk een verschil maken.”

Vrijstelling

Gemeenten zijn in de mogelijkheid om op deze automatenbelasting een vrijstelling te verlenen specifiek op hoeveautomaten. Uit cijfers van mei 2023 blijkt dat enkel Bredene en vrijstelling verleent op ‘automaten die uitsluitend basisvoedingsmiddelen verdelen’. De gemeente motiveert deze vrijstelling vanuit de idee dat de automaten een nuttig alternatief vormen voor het klassiek winkelaanbod en daardoor ook best niet nodeloos ontraden worden.

“De verkoop via de korte keten heeft heel wat voordelen. Niet alleen krijgt de boer een eerlijke prijs voor zijn producten maar er is ook geen transport of extra verpakking nodig wat het leefmilieu dan weer ten goede komt. De korte keten verdient dan ook alle kansen om verder te groeien”, benadrukt Joosen bij haar oproep om de belasting te evalueren.