Bedrijven zien crisis uitbodemen in vierde kwartaal

Als er geen nieuwe problemen opduiken op de financiële markten, zal de crisis vermoedelijk haar dieptepunt bereiken in het vierde kwartaal van 2009. Het herstel zal echter traag verlopen. Dat besluit het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO) uit de dinsdag voorgestelde conjunctuurrondvraag bij zijn sectoren.

Alle sectoren, behalve de voeding, schatten de huidige economische toestand zeer negatief in, maar in tegenstelling tot bij eerdere enquêtes zijn er nu wel enkele positieve geluiden te horen over de nabije toekomst. Het VBO spreekt van een trendbreuk. Zo verwacht 58 procent van de sectoren dat de productie in de komende zes maanden zal stabiliseren. Voor de export en de rendabiliteit is dat zelfs 65 procent. "Dat wijst erop dat de zware terugval aan het uitbodemen is", zegt Geert Vancronenburg van het VBO.

Vanaf het vierde kwartaal van 2009 verwachten de eerste sectoren opnieuw een groei van de economische activiteit. Het gaat om sectoren die zware klappen hebben gekregen, zoals textiel, chemie en automobiel, aldus Vancronenburg. Zestig procent verwacht groei vanaf het eerste kwartaal van 2010. De bouwsector zou als allerlaatste opnieuw aantrekken, vanaf 2011. "De bouw reageert altijd met vertraging op de conjunctuur", zo luidde het.

Niet alles is echter positief. Zo is nog altijd 30 procent van de sectoren pessimistisch over de nabije toekomst. Ook inzake tewerkstelling en investeringen blijven de bedrijfssectoren erg negatief gestemd. Tachtig procent verwacht een verdere verslechtering van de tewerkstelling tijdens de komende maanden.

Op basis van de enquête verwacht het VBO dat het dieptepunt van de crisis in het vierde kwartaal van 2009 zal vallen. "Op voorwaarde dat er geen nieuwe grote ongelukken plaatsvinden", aldus Vancronenburg. De sectoren zelf vrezen vooral voor een nieuwe golf in de financiële crisis en het faillissement van enkele grote bedrijven. Het VBO voorspelt een economische achteruitgang in 2009 van -3,3 procent.

Rudi Thomaes, de gedelegeerd bestuurder van het VBO, waarschuwde dinsdag dat het herstel langzaam zal verlopen. "We hebben een groot deel van onze rijkdom verloren en het zal jaren duren om opnieuw de niveaus van voor de crisis te bereiken", zei Thomaes. In 2010 zou de economie terug licht aantrekken, met 0,2 procent.

Hij riep overheid en sociale partners op om bepaalde "vanzelfsprekendheden" los te laten. Hij had het onder meer over "automatismen" waardoor de overheidsuitgaven stijgen los van de economische groei en over de continue loonsverhogingen. Thomaes wees er ook op dat de vervroegde uittredingen uit de arbeidsmarkt een probleem zullen vormen na de crisis. "We zullen terug met een massale krapte op de arbeidsmarkt geconfronteerd worden".

De gedelegeerd bestuurder van het VBO had het ook over de complexe overheid: "Wie heeft nog een boodschap aan het bestaan van bestendige deputaties en provincieraden?", was de duidelijke stelling. Ook aan de wildgroei aan regionaal verschillende normen, zoals de stralingsnorm en de energieprestatieregels voor wonignen, moet voor het VBO een einde komen. Na 24 maanden van impasses is het hoog tijd voor politieke moed en daadkracht, besloot Thomaes.