“Afschaffen ecoregeling voorjaarsbraak zet kievit nog meer onder druk”
nieuwsNatuurpunt heeft kritisch gereageerd op het afschaffen van de ecoregeling 'voorjaarsbraak' volgend jaar. In deze regeling moest de boer zijn perceel onbewerkt laten in de maand mei om zo broedende weidevogels hun gang te laten gaan. “Door het afschaffen van de maatregel komt de kievit verder onder druk”, klinkt het. Het Agentschap van Landbouw en Zeevisserij heeft de regel geschrapt wegens “erg beperkte interesse”.
Vanaf volgend jaar kunnen boeren zich niet meer inschrijven voor de ecoregeling ‘Voorjaarsbraak met late inzaai maïs’. Dankzij die ecoregeling konden landbouwers een vergoeding van 350 euro per hectare krijgen voor akkergronden die tussen 20 maart en 10 mei onbewerkt bleven. Daardoor kon de kievit ongestoord broeden.
Vanaf volgend jaar wordt deze ecoregeling geschrapt. “De interesse in de ecoregeling ‘voorjaarsbraak’ was in 2025 erg beperkt: zo hebben dit jaar maar 243 landbouwers ingetekend. Daarom wordt deze ecoregeling stopgezet vanaf volgend jaar”, klinkt het bij het Agentschap van Landbouw en Zeevisserij.
Nuttig of verkapte vorm van hectaresteun?
De overheidsbeslissing roept kritiek op bij Natuurpunt. “Deze ecoregeling was potentieel een uitstekende maatregel om de kievitpopulatie aan te vullen”, vertelt Stijn Leestmans, adviseur Landbouw bij Natuurpunt.
De kritiek van Leestmans is opvallend. Eerder had de Natuurpunter zich nog uiterst kritisch uitgelaten over de ecoregeling. “De ecoregeling voorjaarsbraak in zijn huidige vorm is een verkapte vorm van hectaresteun, oftewel rechtstreekse inkomenssteun voor landbouwers”, schreef hij midden vorig jaar in een opiniestuk.
Leesmans schreef dit opiniestuk nadat Vlaams parlementslid Chris Steenwegen (Groen) met schriftelijke vragen aan Vlaams minister van Landbouw en Omgeving Jo Brouns (cd&v) had achterhaald dat er voor de ecoregeling in 2023 voor maar liefst 10.346 hectare was aangevraagd, waarmee de areaaldoelstelling van het Agentschap Landbouw en Zeevisserij veruit overschreden was.
Ecoregeling beter gericht inzetten dan schrappen
Uit de antwoorden van Brouns bleek toen dat 80 procent van de aangevraagde percelen in gebieden lag waar de soortenbescherming voor akker- en weidevogels niet van kracht was. “In 2023 is de ecoregeling aangevraagd door boeren die door het natte voorjaar toch hun veld niet op konden. Het is als een soort van verkapte inkomenssteun ingezet. Dat jaar is er dus veel geld gegaan naar percelen waar hoogstwaarschijnlijk geen enkele kievit te zien is”, aldus Leestmans.
In plaats van schrapping, had de Natuurpunter liever gezien dat de regeling gericht werd in gezet binnen de gebieden met soortenbescherming van weide- en akkervogels. “De natuurherstelwet eist dat de broedvogelindex, waar ook de kievit wordt in meegenomen, tegen 2030 met vijf procent moet stijgen. Momenteel daalt deze index. De weg is nog lang, maar het schrappen van een simpele en vrijwillige maatregel maakt het doel alleen maar nog moeilijker”, zucht hij.
Bedreigde vogelsoort
Leestmans benadrukt dat de kievitpopulatie in alle Europese broedgebieden onder druk staat. In 2016 belandde de akkervogel op de Vlaamse Rode Lijst in de categorie ‘bedreigd’, nadat de populatie in de periode 2007-2018 sterk is afgenomen met 59 procent. “Begin jaren 2000 werd hun aantal nog op 14.000 tot 20.000 broedparen geschat in Vlaanderen, maar in 2018 bleven daarvan nog 5.000 tot 15.000 over en vallen er steeds meer gaten in hun verspreiding”, klinkt het.
