ABS: “Nieuwe stikstofnota biedt geen oplossingen, noch toekomst”

Het nieuwe PAS-akkoord moet antwoorden bieden op de bezorgdheden van het openbaar onderzoek. ABS hekelt meteen dat ze nog steeds geen inzage gekregen hebben in de 20.000 bezwaren die het afgelopen jaar werden ingediend. “Wij blijven op onze honger zitten en hoe kunnen wij vertrouwen putten uit de manier waarop dit tot stand gekomen is”, vraagt voorzitter Hendrik Vandamme zich af. “Het is ver zoeken naar enige vorm van toekomstperspectief en de beloofde compensaties dreigen deels een sigaar uit eigen doos te worden.”

Vandamme wijst erop dat het al start bij de ongelijke behandeling van industrie en landbouw en hij vindt het opvallend dat de reductie- en natuurdoelstellingen “keihard verankerd” worden. Ook de meetmethoden haalt Vandamme door de mangel. “Veldwaarnemingen zijn op een bizarre wijze ondergeschikt aan de theorie. Het ontwerp spreekt van objectieve meetbare criteria, maar er wordt niet of beperkt effectief gemeten”, stelt hij. “In de praktijk blijven het berekende deposities op basis van modellen die misschien wel betrouwbaar zijn, maar een torenhoge foutmarge hebben.”

Lichtpunten

Toch ziet de ABS-voorzitter ook enkele lichtpunten, zoals de definitie van piekbelasters. “Als die criteria er effectief komen zou dit bedrijven moeten in staat stellen om op basis van echte metingen, weg van de theoretische berekening, hun werkelijke uitstoot aan te tonen”, aldus Vandamme.

Voor het wegwerken van de resterende natuurdoelen, wat “niet prettig is voor de landbouw”, vraagt ABS dat er een realistische afweging gemaakt wordt of elk doel überhaupt nog wel haalbaar is en dat deze realisaties op hun beurt niet voor extra onoverkoombare problemen zorgen.

Dat de reeds gedane investeringen in AEA-maatregelen expliciet erkend worden en er voor die bedrijven geen bijkomende inspanningen vereist zijn, noemt Vandamme een goede zaak. “Voor de rechtszekerheid is het nodig dat er gerekend wordt met de reductiepercentages van het jaar van installatie en die percentages geldig blijven voor de levensduur van de installatie.”

Verder wijst hij op de bevestiging van de opkoopregeling voor de varkens en het intern salderen, het berekenen van de emissies op bedrijfsniveau in plaats van op stalniveau, dat enige manoeuvreerruimte biedt voor de landbouwer. “Extern salderen (tussen landbouwbedrijven onderling, red.) zou ook tot de mogelijkheden moeten kunnen behoren, mits enkele duidelijke voorwaarden. Het is niet wenselijk dat dit leidt tot verplaatsingen van dieren van de ene kant van het land naar de andere kant. Enige beperking in ruimte moet ingebouwd worden opdat zo’n systeem niet ontspoord. Daarnaast moet er ook een herverdelend systeem komen die het mogelijk maakt dat ook minder kapitaalkrachtige startende boeren of sectoren met een kleiner verdienvermogen een eerlijke kans op ontwikkeling krijgen”, aldus Vandamme.

ABS merkt ook op dat het flankerend beleid om de boer boer te laten zijn, elke geloofwaardigheid mist. “Toegang tot grond via een grondenbank is een wassen neus, tenzij diezelfde overheid nu wel werkt maakt van de beloofde hectares herbevestigd agrarisch gebied. Enkel voor wie volledig stopt, kan een financiële vergoeding interessant zijn.”

Tot slot stelt Vandamme vast dat de conceptnota de facto het einde betekent van de veehouderij en het grootste deel van de overige landbouwactiviteit in het Turnhouts Vennengebied betekent. "Voor een enkeling zal er nog een schamele toekomst zijn, maar wat met de rest van de talloze boerengezinnen? Hoe gaat dit vergoed worden? De last die hier bij de intendant (Piet Vanthemsche, red.) gelegd wordt, is groot. De regels waarbij een eerste deadline op 2024 ligt, is inhumaan. De boeren en hun gezinnen daar verdienen veel beter”, besluit Vandamme.