Abdij van Averbode bezint zich over rundveetoekomst
Ook met de herziening van het stikstofakkoord, dat enkele weken geleden gesloten werd, ziet de toekomst er niet rooskleurig uit voor het melkveebedrijf van de abdij van Averbode. Het rode bedrijf, dat in 2015 nog een nieuwe vergunning had gekregen, behoorde tot de meest besproken slachtoffers van het stikstofakkoord. Volgens de nieuwe plannen mag het verder doen tot 2030, alhoewel de uitkoopvergoeding regressief zal dalen. De abdij is nu in overleg met VLM om een aantal dieren in natuurbeheer te zetten. “Misschien zijn er zo nog mogelijkheden om verder te doen met vleesvee.”
Rundvee en de abdij van Averbode zijn innig met elkaar verbonden. “Sinds de oprichting van onze abdij hebben hier altijd runderen gegraasd”, vertelt abt Marc Fierens. Bitter was dan ook de pil toen vorig jaar een rode brief in de bus viel met de mededeling dat de boerderij haar activiteiten in 2025 moest stoppen. “Vooral omdat we in 2015 een vergunning verkregen en alle lichten op groen stonden en we toen ook een behoorlijke investering hebben gedaan.” Het melkveebedrijf van de abdij telt 120 koeien en de melk wordt deels ingezet voor de eigen kaasproductie.
Bij de herziening van het stikstofakkoord vorige maand, hebben rode bedrijven ook de mogelijkheid gekregen een herberekening van hun stikstofuitstoot te maken. “Wij hebben onze impactscore deze zomer berekend, maar er zijn nog veel onbekende factoren over wat wel en wat niet meegerekend wordt. Wij wachten hierbij op definitieve informatie.”
De veestallen van de abdij grenzen aan een natura2000 gebied, waardoor Fierens weinig verwachtingen heeft van deze herberekening. “Wij stoten niet veel uit, maar ons probleem is dat wij zo dicht op het natuurgebied liggen.” Alhoewel hij de problematiek begrijpt, blijft hij vraagtekens zetten bij de aanpak. “Het is de vraag of deze ingreep in verhouding staat met de resultaten. Er gaat veel geld gemoeid met de compensatie van rode bedrijven en bijvoorbeeld in ons geval is de impact, zowel menselijk als cultureel-historisch enorm. En welke resultaat heeft ons verdwijnen op het natuurgebied hier?”
Zoektocht naar rendabele oplossing
Sinds de rode brief is de abt in gesprek met VLM. In deze gesprekken wordt onder andere begrazing van koeien in natuurgebied besproken. Dat zou voor de abdij een oplossing kunnen bieden. “Aanvankelijk leek het mogelijk 40 koeien voor natuurbegrazing in te schakelen, maar uiteindelijk kunnen dat er maar 15 zijn. Hierdoor lijkt de optie op onze melkveehouderij voort te zetten, af te vallen”, vertelt de abt. “In het geval van 40 koeien en een kleine veestapel op de abdij zouden we op 60 melkkoeien uitkomen. Daarmee zouden we enigszins levensvatbaar zijn. Met minder koeien is dat uitgesloten.”
Het verplaatsen van de melkveeactiviteiten heeft kortstondig door het hoofd van de abt gespeeld, maar een aantal factoren spelen hier in het nadeel. “Daarmee zouden we de historische band met onze abdij verbreken en bovendien is hiervoor een grote investering nodig. Dit terwijl we in 2015 nog maar een investering hebben gedaan.” Een derde factor is die van rechtsonzekerheid. “In enkele jaren is de situatie hier radicaal gewijzigd. Stonden alle lichten eerst op groen, dan staan ze nu op rood. En wie zegt dat we over enkele jaren bij verplaatsing niet weer tegen de rode lamp aan lopen.”
Omschakeling naar rundvee
Eén van de mogelijkheden die de abdij nu overweegt, is om over te stappen naar vleesvee. “Als we 15 koeien in natuurbeheer kunnen plaatsen, zou onze vleesveestapel 80 tot 90 runderen kunnen bedragen. Dat zou een optie kunnen zijn”, aldus Fierens die benadrukt dat er nog veel onzekerheden en onduidelijkheden bestaan alvorens een beslissing genomen kan worden, nog los van het definitieve stikstofdecreet. “Ook dan moeten we nog met ANB in gesprek, moet er een passende beoordeling gemaakt worden en dienen we een milieuvergunning te verkrijgen.”
Fierens zegt dat hij begin 2024 een beslissing wil nemen. Daarbij zullen ook nog gesprekken gevoerd worden met de overheid over de uitkoopregeling. De hoogte van de uitkoopregeling van rode bedrijven verschilt van geval tot geval. In het geval van de abdij van Averbode zal ook de recente investering in de stallen meegenomen worden.
Alhoewel de abdij volgens de herziene stikstofplannen tot 2030 mag voortboeren, acht Fierens de kans groot dat de activiteiten eerder zullen stoppen. “Stop je in 2024 dan krijg je de grootste compensatie, daarna neemt het af per jaar tot 2030. Wij zullen ons de komende tijd in alle rust bezinnen over onze opties.”
Bron: Eigen berichtgeving
