"Aardbeien en ander fruit zijn volledig veilig"

Vergeleken met ander fruit in de supermarkt zijn aardbeien zes keer giftiger. Deze boodschap bereikte ons vanuit Nederland waar de krant Trouw een onderzoek deed naar de aanwezigheid van residu’s van gewasbeschermingsmiddelen op fruit. Professor Pieter Spanoghe van de UGent nuanceert dat bericht. “Zelfs als je alle bestrijdingsmiddelen die in alle groenten en fruit zitten bij elkaar optelt, moet de Belgische consument zich nog geen zorgen maken. Met de totale som zitten we nog altijd onder de gezondheidsnorm”, stelt Spanoghe.

Dat aardbeien zes keer meer schadelijke stoffen bevatten dan ander fruit heeft volgens het onderzoek van Trouw te maken met het feit dat elke aardbei gemiddeld zes tot acht keer wordt bespoten. Eén partij aardbeien bevatte zelfs 17 verschillende middelen. “Voor elk van die stoffen afzonderlijk is er een toegestaan maximum en dat wordt niet overschreden. Maar de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit kijkt niet naar het gecombineerd effect van de verschillende stoffen”, klinkt het. Critici noemen die aanpak achterhaald.

Volgens Pieter Spanoghe, expert gewasbescherming, hoeven we echter niet bang te zijn om aardbeien te eten. “Aardbeien zijn een gevoelig gewas. Als je een bakje aardbeien in de winkel koopt, durft er wel eens schimmel op te staan. Hoe gevoeliger het product, hoe meer je het moet beschermen”, zegt Spanoghe aan VRT Nws. Hij erkent dat aardbeien tijdens de teelt veel worden behandeld tegen schimmelziektes. “Maar aardbeien zijn een seizoensproduct. Je gaat er niet elke dag een halve kilo van opeten. Als je alles uitmiddelt, is er qua blootstelling op lange termijn bijzonder weinig terug te vinden om te spreken van een groot risico.”

Ook het zogenaamde cocktaileffect wil hij nuanceren. “Dit effect is iets speciaals. Je moet kijken of je groepen bestrijdingsmiddelen kan afbakenen die inwerken op een bepaalde lichaamsfunctie of een onderdeel van ons lichaam. Ze kunnen bijvoorbeeld allemaal samen inwerken op de lever, de rode bloedcellen,… Als we dan een aantal middelen samen optellen, zouden we kunnen zeggen, pas daarmee op. Maar om nu te vertellen dat al die middelen samen in aardbeien zitten, dan heb ik toch enig voorbehoud”, aldus Spanoghe die meewerkte aan een Europees onderzoek dat het cocktaileffect van gewasbeschermingsmiddelen naging.

Maar mensen eten natuurlijk niet alleen aardbeien, maar ook andere groenten en fruit. Ook daar heeft de professor onderzoeksgegevens over. “Als je alle bestrijdingsmiddelen die in alle groenten en fruit bij elkaar optelt, dan nog moet de Belgische consument zich geen zorgen maken. Met de totale som zitten we nog altijd onder de gezondheidsnorm”, stelt hij.

Bij de aanbeveling van de Nederlandse krant om biogroenten en -fruit te eten, plaatst Spanoghe een aantal kanttekeningen. “Biofruit en -groenten worden ook behandeld tegen schimmels, met zogenoemde biopesticiden. Dan moet je weer andere groepen bestrijdingsmiddelen definiëren, moet je ook daar de totale som van maken en bekijken wat ze in het lichaam teweegbrengen.”