Aardappel bezorgde mens voorsprong in evolutie

De aardappel verklaart waarom de mens voorsprong heeft genomen op de aap in de evolutie, zo zeggen wetenschappers. Wij kunnen zetmeel beter omzetten in calorieën dan mensapen. "De mens bevat meer kopieën van het gen AMY1 dan andere primaten", preciseert George Perry, antropoloog aan Arizona State University in Tempe. Dit gen codeert voor amylase, het enzym uit speeksel dat verantwoordelijk is voor de afbraak van zetmeel in de mond naar verteerbare suikers.

Hierdoor zouden we tijdens de evolutie een voordeel hebben gehad omdat mensen efficiënter energie uit voedsel haalden. Tot voor kort dachten wetenschappers dat het eten van vlees een belangrijke bijdrage leverde aan ons evolutionaire voordeel, maar nu blijkt dus dat aardappelen, puree en frieten - allemaal rijk aan zetmelen - onze voorsprong vergroot hebben. Tijdens het onderzoek spuugden proefpersonen met verschillende hoeveelheden amylasegenen in een buisje, waarna de hoeveelheid amylase in het speeksel werd gemeten. Met behulp van wangslijmvlies werd het aantal genen gemeten. Er bleek effectief een verband te bestaan: meer genen betekent meer enzym in het speeksel en dus een betere afbraak van zetmeel.

De onderzoekers keken ook naar verschillende populaties in Azië, Afrika, Europa en op de noordpool. Uit deze studie bleek dat bevolkingsgroepen die veel zetmeel eten, zoals de Hadza in Tanzania die zich voeden met knollen en wortelachtige groenten, meer kopieën van AMY1 hebben dan de Mbuti bijvoorbeeld, jagers-verzamelaars die vooral vlees en fruit eten. En Japanners die hun visdieet aanvullen met rijst hebben meer kopieën dan de Yakut, die op de noordpool hoofdzakelijk vis eten. Chimpansees, die voornamelijk fruit eten hebben slechts twee kopieën.

Onduidelijk is nog wanneer dit evolutionaire voordeel zich voordeed. Het verschil met chimpansees duidt op twee miljoen jaar geleden terwijl de introductie van de landbouw, 150.000 jaar terug, er ook in sterke mate toe kan bijgedragen hebben.(KS)

Meer informatie: Diet and the evolution of human amylase gene copy number variation

Lees ook: geVILT: Van sierplant tot kosmopolitische hongerbestrijder