Vraagtekens bij maatregelen rond nieuwe uitdagingen

De landbouw staat de komende jaren voor belangrijke uitdagingen op het vlak van klimaatverandering, hernieuwbare energie, biodiversiteit en waterbeheer. Deze elementen moeten de tweede pijler van het Europees landbouwbeleid versterken, maar de begroting voor dat plattelandsbeleid is in elke lidstaat tot 2013 vastgelegd. Vandaar dat de Commissie voorstelt om in het kader van de 'health check' de bijkomende overheveling van fondsen van de eerste naar de tweede pijler voor de nieuwe uitdagingen te bestemmen. "De voorgestelde maatregelen zijn onvoldoende op hun verdiensten getoetst", stelt Boerenbond.

De Europese Commissie stelt voor om de verplichte modulatie de komende jaren stapsgewijs te verhogen van de huidige 5 procent naar 13 procent. Lidstaten kunnen de middelen voor de tweede pijler van het landbouwbeleid echter slechts uitgeven indien ze er eenzelfde bedrag bovenop doen. Op die manier zullen de nationale overheden de komende jaren steeds dieper in hun portemonnee moeten tasten voor de landbouwsector. Nieuwe Europese middelen om de nieuwe uitdagingen te lijf te gaan, worden enkel voorzien voor de nieuwe lidstaten, die geen modulatieverplichting kennen.

De Commissie heeft alvast een lijst van mogelijke maatregelen voorgesteld, zoals investeringssteun voor energie- en waterbesparing, steun voor de productie van voedergewassen en grondstoffen voor hernieuwbare energie. Agromilieumaatregelen kunnen ingezet worden voor acties op het vlak van biodiversiteit, waterbeheer en een kleinere impact van de klimaatverandering. Verder kan steun verleend worden aan lokale projecten inzake hernieuwbare energie.

Tegen de nieuwe uitdagingen op zich valt niet veel in te brengen, maar de manier waarop de noodzakelijke maatregelen moeten gefinancierd worden, roept wel weerstand op. In de lopende plannen voor plattelandsontwikkeling zijn al veel maatregelen opgenomen die betrekking hebben op bijvoorbeeld biodiversiteit en watermanagement. De Commissie erkent dit en zou bereid zijn om de bestaande projecten in aanmerking te nemen. Veel lidstaten benadrukken immers dat het niet evident is om de nodige nationale cofinanciering te verzamelen.

Sommige lidstaten willen ook extra uitdagingen opnemen in de 'health check', zoals innovatie of zelfs de zachte landing van de melkquotaregeling. De Commissie is hierover echter terughoudend omdat deze elementen elders in de bijsturing van het landbouwbeleid opgenomen zijn. In eigen land erkent Boerenbond het belang van de nieuwe uitdagingen, "maar de voorgestelde steunmaatregelen zijn onvoldoende op hun verdiensten getoetst". Volgens de landbouworganisatie zou het niet onlogisch zijn om voor het klimaatbeleid extra geld te zoeken buiten de landbouwbegroting. Verder is het onderbrengen van steun aan bio-energie in de tweede pijler tegenstrijdig met de afschaffing van de premie voor energiegewassen in de eerste pijler, zo luidt het.(KS)