"Te weinig aandacht voor veiligheid in landbouw"
PreventAgri, dat sinds 2006 deel uitmaakt van het ILVO, is de enige organisatie die zich in Vlaanderen bezighoudt met veiligheid in de land- en tuinbouw. "Hoewel zich in de sector heel wat ongevallen voordoen, heeft PreventAgri bovendien slechts één medewerker in dienst", waarschuwt Vlaams volksvertegenwoordiger Jos De Meyer (CD&V).
In de periode van 1996 tot 2000 gebeurden volgens de resultaten van de jaarlijkse landbouwenquête gemiddeld 627,4 ongevallen op de Belgische landbouwbedrijven. In absolute cijfers werd een dalende trend waargenomen in het aantal ongevallen. Wanneer echter rekening gehouden wordt met de daling van het aantal bedrijven bleef het gemiddelde van 9,2 ongevallen per duizend bedrijven aan het einde van het voorbije millennium stabiel. Na 2000 werden de arbeidsongevallen niet langer opgenomen in de enquête.
Door het ontbreken van cijfers is het onmogelijk om te meten wat de invloed is van PreventAgri op de ongevallen- en arbeidsziektenstatistieken in de land- en tuinbouw. "Maar aandacht voor preventie en voor het verzamelen van relevant cijfermateriaal om de evolutie op te volgen, lijkt evident. Voorlopig zijn de inspanningen op dit vlak echter nog niet voldoende", zegt Jos De Meyer, die hierover een schriftelijke vraag stelde aan landbouwminister Kris Peeters.
Voor zover er al cijfers bestaan, is het trouwens belangrijk om die kritisch te interpreteren. "Dikwijls worden alleen de gebeurtenissen die een ernstige arbeidsongeschiktheid tot gevolg hebben als ongeval beschouwd", erkent de minister-president. Andere ongevallen, zoals verstuikingen en snijwonden, worden niet noodzakelijk aangegeven. Verder worden sommige ongevallen niet als arbeidsongeval aangegeven, maar wel als ongeval in de privé-sfeer. Dit komt voornamelijk voor als het slachtoffer minderjarig is.
In 70 procent van de ongevallen is de bedrijfsleider zelf het slachtoffer van een ongeval. In 12 procent van de gevallen gaat het om een familielid. Peeters benadrukt dat boeren en tuinders niet alleen via PreventAgri nuttige tips kunnen krijgen over arbeidsveiligheid. Zo is er in de buitenschoolse landbouwvorming sinds 2003 een toename van het aantal opleidingen die te maken hebben met arbeidsongevallen.
Dit jaar was er een recordaantal van 66 korte vormingsactiviteiten over EHBO en 9 over ongevallenpreventie. Deze trend heeft vooral te maken met de verplichting om een EHBO-cursus te volgen om te voldoen aan lastenboeken zoals Eurepgap. In de starterscursussen komen veiligheid en preventie meestal twee uur aan bod. Dit zijn verplichte cursussen voor personen die een beroep willen doen op vestigingssteun, maar die geen landbouwopleiding gevolgd hebben.
Tot slot is in het programma voor plattelandsontwikkeling het bedrijfsadviessysteem, kortweg BAS, opgenomen. Land- en tuinbouwers die op vrijwillige basis bij een erkend adviesbureau advies inwinnen over onder meer de veiligheid op het bedrijf, kunnen bij het Agentschap voor Landbouw en Visserij een subsidie aanvragen ter waarde van tachtig procent van de advieskosten. "Er werden de voorbije jaren dus toch een aantal belangrijke initiatieven genomen met het oog op de arbeidsveiligheid", besluit Peeters.
