Omzet zuivelindustrie boert licht achteruit

De omzet van de Belgische zuivelindustrie is vorig jaar licht gedaald, maar blijft met 4,4 miljard euro op een hoog niveau. De investeringen zijn wel met een vijfde gekrompen tot 76 miljoen euro. Met een waarde van 2,3 miljard euro wordt ruim de helft van de totale omzet geëxporteerd. Dat heeft BCZ, de federatie van de zuivelindustrie, vrijdag bekendgemaakt op haar jaarvergadering.

Bij de melkveehouders zal 2008 de geschiedenis ingaan als het jaar van de forse prijsdalingen op de internationale zuivelmarkt, tot meer dan zestig procent. Die waren het gevolg van een daling van de vraag, een hogere productie, de economische crisis en toegenomen wantrouwen in China door het melamineschandaal. "Er is echter nog een factor die vaak vergeten wordt", zegt afgevaardigd bestuurder Renaat Debergh van BCZ. "Door de hervorming van het zuivelbeleid werd in 2007 alle steun op nul gezet".

"Voordien werd 20 procent van de melkproductie met subsidies afgezet, deels op de wereldmarkt, deels op de interne markt. Begin dit jaar heeft de Europese Commissie weliswaar enkele restituties nieuw leven ingeblazen, maar de volumes die hiermee afgezet worden zijn beperkt. Bovendien zijn de interne steunmaatregelen niet gereactiveerd. In 2004 ontving de Belgische zuivelindustrie Europese steun voor ongeveer 9 euro per 100 liter, in 2008 was dat 0 euro", aldus Debergh. 

Een magere troost voor de melkveehouders is dat de prijzen hun bodem bereikt hebben. Voor de komende maanden is niet veel beterschap in zicht. "Voor de tweede jaarhelft zien we wat lichtpuntjes, maar nog niet het verhoopte licht aan het einde van de tunnel. En wanneer de zuivelsituatie eindelijk verbetert, zullen de opgebouwde voorraden de prijsstijgingen temperen. Ik hoop dat de Commissie haar stocks niet te vroeg verkoopt, want de voedselcrisis van twee jaar geleden heeft geleerd dat ze die later nog hard nodig kan hebben".

Debergh benadrukt dat de vooruitzichten op langere termijn wel positief blijven. Bovendien is hij ervan overtuigd dat het Europees beleid niet helemaal negatief uitdraait voor onze boeren. "Het specialisatiebeginsel, lange tijd onderdrukt door de productierechten, zal weer beginnen spelen. Samen met Nederland, het noorden van Duitsland, Denemarken en het westen van Frankrijk behoort ons land tot de potentiële groeiregio's. Uit studies blijkt dat onze melkveehouderij qua kostprijs de concurrentie met andere EU-lidstaten zeer goed aankan".

In 2005 en 2006 daalde het aantal melkleveraars op jaarbasis met ongeveer zeven procent, maar die daling is inmiddels afgezwakt tot 4,4 procent. Eind vorig jaar telde België nog 10.650 melkleveraars, het jaar voordien waren dat er nog 11.136. De gemiddelde melklevering is toegenomen van 270.000 tot 282.000 liter. Daarmee bekleedt ons land de zevende plaats op de Europese ranking. De Denen voeren de lijst aan met een gemiddelde quotum van bijna 900.000 liter.

Gerekend aan de basisstandaarden voor vet en eiwit werd in 2008 een gemiddelde melkprijs uitbetaald van 30,50 euro per 100 liter. "Dat is bijna evenveel als de melkprijs van 2001, dat geboekt staat als een goed jaar. Het gemiddelde verbergt een goede melkprijs in het begin van het jaar en een slechte aan het eind van 2008", aldus Debergh. Ten opzichte van de hoge referentie in 2008 is de basisprijs in ons land in de eerste vier maanden van 2009 met 40 procent of bijna14 euro per 100 liter gedaald.

"Als we de gemiddelde basisprijs van de eerste vier maanden van dit jaar doortrekken naar het volledige jaar, dan resulteert dit in een daling van 30 procent of ongeveer 9 euro per 100 liter ten opzichte van 2008. Een dergelijk niveau van melkprijs laat geen duurzame melkveehouderij toe. Niet in ons land, niet in Europa, maar ook niet in grote delen van de wereld", besluit Debergh.