OIVO wil consument de weg wijzen in enorme aanbod melk

Het onderzoeks- en informatiecentrum van de verbruikerorganisaties (OIVO) noemt in de studie 'Elk zijn eigen melk' gepasteuriseerde melk een goed alternatief voor rauwe melk. Wie een langere bewaartijd wenst, kiest voor melk die een UHT-behandeling heeft ondergaan. "Consumenten die bewust of solidair willen consumeren, botsen vandaag op nogal wat onduidelijkheid omtrent labels", waarschuwt OIVO.

Het is voor de consument moeilijk kiezen tussen boerderijmelk, gepasteuriseerde, gesteriliseerde, UHT, bio, fair trade, AA, duurzame, volle, magere of verrijkte melk. "De juiste melk kiezen is een echte hoofdbreker en de industrie helpt de consument ook al niet echt", beweert OIVO. Daarom zet de organisatie één en ander op een rijtje.

Voordat boerderijmelk naar de winkelrekken gaat, wordt de rauwe melk verwarmd. OIVO onderscheidt drie methoden die de voedingswaarde en de smaak van de melk meer of minder veranderen. Een eerste methode is pasteurisatie. Deze 'zachte' warmtebehandeling vernietigt volgens OIVO de meeste kiemen in de rauwe melk, maar spaart de 'goede' enzymen en veel vitaminen. De smaak blijft dicht aanleunen bij die van boerderijmelk, maar de bewaartijd is beperkt. "In gepasteuriseerde melk zit tienmaal meer vitamine C dan in gesteriliseerde melk en achtmaal meer dan in UHT-melk", aldus OIVO.

Een UHT-behandeling gaat de melk korte tijd op hoge temperatuur opwarmen. Dat vernietigt de bacteriën en de meeste enzymen en zorgt zo voor een langere bewaartijd, terwijl tegelijkertijd bepaalde vitaminen gespaard worden. Sterilisatie wordt in de OIVO-studie een 'harde' warmtebehandeling genoemd die meer vitaminen vernietigt, de voedingswaarde van de melk naar beneden haalt en de smaak ervan verandert, maar een heel lange bewaartijd garandeert.

De warmtebehandeling is niet het enige wat verschil maakt. De consument let ook op het vetgehalte. Daarbij moet een keuze gemaakt worden tussen volle melk (met 36 g room per liter), halfvolle melk (met 15 g room) of magere melk (met 3 g room). "De keuze is een kwestie van enerzijds dieetprincipes en anderzijds vereisten qua smaak", stelt OIVO. "Want behalve het feit dat volle melk vetter is, geldt ook dat hij de meest uitgesproken smaak heeft. De voedingswaardekwaliteiten zijn identiek."

OIVO acht met toegevoegde vitaminen, calcium, vezels of magnesium verrijkte melk niet echt interessant voor de consument. "Wie vitaminen nodig heeft, doet er beter aan zijn voeding te variëren", luidt de verklaring. "En wie allergisch is aan lactose, drinkt best sojamelk." De labels die op melk terug te vinden zijn, noemt OIVO een hoofdbreker. Vermeldingen als biomelk, fair trademelk, Belgische melk of boerderijmelk zijn volgens de organisatie niet altijd te vertrouwen. "Er zijn labels die veeleer een marketinginstrument zijn", beweert OIVO, "terwijl een betrouwbaar label een meerwaarde zou moeten garanderen bovenop de wettelijke eisen. Die meerwaarde zou voor de consument op een duidelijke en precieze manier aangegeven moeten worden."

Een label die naam waardig, moet voor OIVO gemakkelijk te herkennen en te begrijpen zijn door de consument. Dit is volgens haar niet altijd het geval, "vooral als het gaat om zogezegde fair trade melk of Belgische melk". Als te vertrouwen, verwijst OIVO naar het IKM-certificaat dat aan een onafhankelijke controle onderworpen wordt. Ook AA Melk kan garanderen dat enkel melk van hogere kwaliteit dat label krijgt. Van biomelk zegt OIVO dat als algemene regel geldt dat de biolabels die we in België vinden, betrouwbaar zijn.

Meer info: OIVO-studie 'Elk zijn eigen melk'