Landbouw en natuur proberen plooien glad te strijken

Een goede verstandhouding tussen de landbouw- en natuursector berust op dialoog. Dat beseffen ook de departementen Leefmilieu en Landbouw die vrijdag na drie jaar opnieuw een gezamenlijke studiedag organiseerden in het Vlaams Parlement, dit keer onder het motto 'Landbouw en natuur: beter af samen!'. Bij onze noorderburen triomfeert alvast het gezond boerenverstand. "Je kan natuurbeheer meenemen of je kan het laten liggen", zei een Nederlandse landbouwer laconiek en hij verwees daarmee naar de royale Nederlandse vergoeding voor natuurbeheer.

Tijdens de studiedag kregen experts de kans om een aantal zogezegde mythes te ontkrachten. Is een boerenlandschap een arm landschap? Professor Dirk Bogaert van de Universiteit Gent nuanceerde deze stelling door te beweren dat landbouwers en natuurbeheerders vanuit een functionele achtergrond een verschillende visie hebben op het landschap. Juist om die reden zullen boeren een intensief gebruikte maïsakker eerder zien als als een 'rijk' landschap, daar waar natuurbeheerders dit ecologisch als een 'arm' landschap catalogeren. "Het ontbreekt, anders gezegd, vaak aan een gemeenschappelijk vocabulaire tussen de actoren onderling en tussen de actoren en de overheid", besluit Bogaert.

Ook de vraag of nieuw groen vrij groen moet zijn, is voor landbouwers een obstakel om aan agrarisch natuurbeheer te doen. "De overheid voert een onvoldoende faciliterend beleid om landbouw en natuur te laten samengaan. Zowel de financiële compensatie, die ten opzichte van Nederland slechts een peulschil is, als de sterk wisselende wetgeving werken onzekerheid en wantrouwen in de hand", zegt Lambert Schoenmaekers van Regionaal Landschap Kempen en Maasland. "Het wantrouwen zorgt ervoor dat landbouwers veel minder natuurbeheer realiseren dan ze in dat buitengebied willen", vult Dirk Lips aan. Een mentaliteitswijziging bij alle betrokkenen is nodig: "Bedrijfsvoering in functie van natuur en natuur in functie van bedrijfsvoering dringt zich op", vatte Koen d'Hoore van Landwijzer samen.

Kan dit wel als twee honden vechten om een been? Natuurbeheerders pikken land in van landbouwers en landbouwers gijzelen het natuurbeheer, zijn veelgehoorde percepties op het terrein. "We zitten in een continuüm van donkergroen tot diepgeel", zegt Geert De Blust van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek. "Ik ben er dan ook voorstander van dat landbouwers en natuurbeheerders zelf op zoek gaan naar samenwerking en niet wachten op nieuwe regelgeving. Ook Johan Van Den Bosch van het Regionaal Landschap Kempen en Waasland, is die mening toegedaan. "Als er een maatschappelijk draagvlak is, volgt de overheid vanzelf". Peter Van Bossuyt van Boerenbond nuanceert deze stelling: "Alleen voldoende rechtszekerheid en langdurige (financiële) overeenkomsten kunnen tot een win-winsituatie leiden. Laat dit geen verwijt, maar een open uitnodiging zijn". (GL/MP)